Dział
Elementy mineralogii, petrografii, geologii historycznej, geomorfologii
Ilość znalezionych haseł: 226
(Gleboznawstwo leśne), minerał skał osadowych z grupy siarczanów. Jest siarczanem wapnia CaSO4 x 2H2O, posiada twardość 1,5-2, gęstość 2,23-2,4, rysę białą i dokładną łupliwość. Zwykle jest bezbarwny, biały, szary, żółty, różowy, zielonkawy, a nawet czarny. Jest produktem ewaporacji wód słonych, a także - uwodnienia anhydrytu. Stanowi główny składnik skały o tej samej nazwie, a także skał solnych, spotykany w złożach węgla. Należy do minerałów i skał pospolitych bardzo rozpowszechnionych. W Polsce występuje w towarzystwie soli na Kujawach, w Sudetach, w złożach miedzi na Dolnym Śląsku, w Górach Świętokrzyskich, w Dolinie Nidy np. w Gackach, w okolicach Sandomierza, Krakowa, na Ziemi Lubuskiej, na Górnym Śląsku i na Śląsku Opolskim. Z gipsu wytwarzają się rędziny zwane siarczanowymi. Taka gleba jest prezentowana przez → Atlas gleb leśnych Polski, profil nr 15. W klimacie suchym odgrywa zbliżona rolę jak halit, tworząc naskorupienia, naloty i wykwity na powierzchni gleb pustynnych, półpustynnych i suchych stepów jako efekt ewapotranspiracji. Bezwodny siarczan gipsu jest anhydrytem, CaSO4.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), minerał skał osadowych zaliczany do grupy ilastych. Jest uwodnionym glinokrzemianem potasu, sodu, wapnia, żelaza, glinu i magnezu (K,Na,Ca)(Fe3+,Al,Mg,Fe2+)2[(OH)2/(Al,Si)4O10] x nH2O, posiada twardość 2, gęstość 2,2-2,95, rysę jasnozieloną i doskonałą łupliwość widoczną pod mikroskopem. Najczęściej bywa zielony i niebieskozielony. Jest minerałem morskich skał osadowych, zwłaszcza piasków, piaskowców, mułowców, margli. Występuje na Opolszczyźnie i Roztoczu, a także w niektórych piaskowcach fliszu karpackiego. Razem z innymi minerałami ilastymi, takimi jak → wermikulit, → illit, → smektyt, → kaolinit tworzą frakację ilastą w glebach.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), skała metamorficzna o strukturze krystalicznej i teksturze kierunkowej (gnejsowej), często oczkowej. Składa się ze skaleni i kwarcu, z domieszką mik, piroksenów, amfiboli i minerałów metamorficznych, jak: dysten, sillimanit, andaluzyt, granaty, turmalin, fluoryt, wollastonit, talk. Powstają ze skał magmowych (ortognejsy) i osadowych (paragnejsy). Gnejsy powstają też w procesach metasomatozy. Należą do skał szeroko rozpowszechnionych w świecie. W Polsce występują w licznych miejscach w Sudetach, Przedgórzu Sudeckim, w Tatrach Zachodnich. Znane są z krystalicznego podłoża Karpat, północno-wschodniej Polski. Gnejsy licznie występują jako polodowcowe głazy narzutowe. Są skałami bardzo trudno wietrzejącymi i tworzą zwietrzelinę bardzo silnie szkieletową, a powstające z nich gleby są kamieniste.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), typ pokrywy stokowej lub wierzchowinowej, zbudowany z rumoszu skalnego wielkowymiarowego, jak gruz, głazy lub bloki (→ frakcje granulometryczne). Jest to pokrywa stokowa zbudowana wyłącznie z grubej frakcji, nie zawiera żwiru, piasku, gliny, iłu. Przyczyną powstania gołoborzy były procesy mrozowe powodujące rozpad odpornych na wietrzenie skał i erozyjne usunięcie frakcji → części ziemiste. Takie warunki występowały w plejstocenie, w czasie kolejnych zlodowaceń. Najbardziej znane gołoborza w Polsce występują w Górach Świętokrzyskich, a największe w Karkonoszach, mniejsze w Rudawach Janowickich, Masywie Śnieżnika, na Babiej Górze, w Bieszczadach.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), skała magmowa głębinowa, kwaśna, występuje najpowszechniej w skorupie ziemskiej. Stanowi odpowiednik skały magmowej wylewnej → porfir kwarcowy. Jest ogólnie jasna ze względu na przewagę minerałów jasnych. Składa się głównie z kwarcu, ortoklazu, plagioklazu kwaśnego, a podrzędnie z biotytu, muskowitu. Inne minerały stanowią podrzędny udział procentowy w granicie. W Polsce granity występują w masywie karkonoskim, strzegomskim, na obszarze Gór Izerskich, w Tatrach (→ granodioryt tatrzański - tatryt), w podłożu Mazur i Suwalszczyzny. Jest skałą trudno wietrzejącą i gleby wytworzone z granitu są zawsze silnie i bardzo silnie kamieniste. Właściwości gleb wytworzonych z granitu prezentuje → Atlas gleb leśnych Polski, profile nr 77, 104, 3, 5, 6, 51.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), grunt to powierzchnia ziemi, podłoże, teren. To utwór skalny naturalny lub antropogeniczny, mineralny i organicznym, itp. To luźny materiał skalny przeznaczony do wykonania budowli ziemnej. Oznacza też grunt nośny, czyli grunt, na którym można posadowić bezpośrednio określoną budowlę bez obawy o nieutrzymanie obciążeń. Grunt słaby, nienośny to grunt o obniżonych parametrach nośności, który może nie wytrzymać obciążeń od określonej budowli. Grunt to także dno zbiornika wodnego. To także warstwa ziemi nadająca się pod uprawę, użytek rolny, a także gleba. Ustawa o lasach ( Dz.U. 1991 Nr 101 poz. 444) w art. 3. definiuje, że lasem jest grunt pokryty roślinnością leśną i związany z gospodarką leśną.
Gruntoznawstwo to dział geologii inżynierskiej zajmujący się badaniem i klasyfikacją gruntów dla potrzeb budownictwa.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), skała osadowa chemiczna, organogeniczna, powstała jako nagromadzenie odchodów i szczątków ptaków zwykle nad brzegami mórz, oraz w jaskiniach - nietoperzy. Zawiera dużo fosforanów i azotanów, wapnia, magnezu oraz amonu (składa się 11-17% P2O5 oraz 3-12% azotu, a także siarczany, chlorki i związki organiczne. Jest barwy szarobiałej, żółtawej, jest porowaty o bezładnej strukturze, słabo zwięzły. Należy do skał rzadkich. Zostało w większości wyeksploatowane jako bardzo dobrej jakości nawóz organiczny. W Polsce obecnie nie występuje lub występuje w ilościach śladowych.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), organiczny i mineralno organiczny osad denny w niektórych eutroficznych jeziorach. Składa się z obumarłych szczątków roślinności wodnej, w tym planktonu, z minerałów ilastych, mułów dennych, a także często węglanu wapnia nagromadzonego w formie kredy jeziornej. W zależności od składu mineralogicznego i biologicznego wyróżnia się następujące rodzaje gytii:
- gytia węglanowa – w składzie przewaga udziału materii węglanowej, zwykle jasna,
- gytia detrytusowa – w składzie przeważa materia organiczna, słabiej rozłożona barwy ciemnej,
- gytia piaszczysta – materia organiczna jest zmieszana z piaskiem.
Gytia posiada duże znaczenie glebotwórcze, ze względu na bardzo korzystne właściwości dla roślin. Większe jej nagromadzenia po osuszeniu jezior były cenionym nawozem do upraw polowych i w większości zostały wyeksploatowane. Występuje głównie na obszarze zlodowacenia bałtyckiego. Glebę wytworzoną z gytii prezentuje → Atlas gleb leśnych Polski, profil nr 154.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), minerał skał osadowych z grupy chlorków. Jest chlorkiem sodu NaCl, posiada twardość 2, gęstość 2,1-2,2, rysę białą i doskonałą łupliwość. Zwykle jest bezbarwny, albo biały, bywa też szary, żółty, pomarańczowy, niebieski, fioletowy, czerwony, a także czarny. Jest łatwo rozpuszczalny w wodzie. Posiada słony smak. Zawiera domieszki jodu, bromu, żelaza, substancji organicznych, minerałów ilastych (sól szara). Stanowi produkt odparowania i krystalizacji wody morskiej lub słonych jezior. Stanowi dominujący składnik skał osadowych o nazwie → sól kamienna. W Polsce występuje na Kujawach na Dolnym Śląsku towarzyszy pokładom miedzi, a także w rejonie Wieliczka - Bochnia. W strefie klimatu umiarkowanego nie posiada większego znaczenia dla właściwości gleb. Natomiast w strefie klimatu suchego jest poważnym problemem w glebach ze względu na jego wzrastającą koncentrację w glebach słonych, to jest Sołończakach i Sołodziach. Tworzy tam naskorupienia, naloty i wykwity na powierzchni gleb pustynnych, półpustynnych i suchych stepów jako efekt ewapotranspiracji.
Zobacz więcej...
« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 »
Wszystkich stron: 16