(zoologia leśna, gady), potoczna nazwa jaszczurki murowej - gatunku z rodziny jaszczurkowatych Lacertidae, jedynego w Polsce przedstawiciela rodzaju Podarcis. W Polsce zaobserwowana po raz pierwszy w roku roku 2011.

(zoologia leśna, gady), pojedynczy (u żółwi) lub parzysty (hemipenis, u węży i jaszczurek) narząd płciowy umożliwiający zapłodnienie wewnętrzne, różnie wykształcony u różnych gatunków.

(zoologia leśna, płazy i gady), wierzchnia warstwa skóry, bezbarwna, podlegająca okresowemu zrzucaniu. Płazy i większość gadów linieją płatowo, jedynie węże zostawiają wylinkę w postaci jednego kawałka, odwzorowującego wielkość osobnika.

(zoologia leśna, płazy), (gr. neos -nowy, teino - dążę) Zdolność do rozmnażania się w stanie larwalnym. Zjawisko wywołane niewłaściwym poziomem hormonów tarczycy, opisane u płazów ogoniastych i bezogonowych. Może mieć podłoże genetyczne lub środowiskowe. Może mieć postać zupełną (osiągnięcie pełnej dojrzałości w stadium larwy, np. u traszki zwyczajnej) lub niezupełną (stan do następnej wiosny, przedłużenie stadium larwy na czas zimy, np. u grzebiuszki ziemnej). Neotenia niezupełna jest odwracalna w warunkach poprawy jakości środowiska (np. wzrostu temperatury, wzrostu dostępności pożywienia). Inaczej: pedomorfoza.

(zoologia leśna, płazy), drugorzędowa cecha płciowa u samców traszki karpackiej. Kilkucentymetrowa nić na końcu ogona. Rola nieznana. Zanika po zakończeniu okresu godowego.

(zoologia leśnapłazy), płazy są grupą silnie narażoną na drapieżnctwo. W procesie ewolucji wykształciły się u płazów różne przystosowania. Można je podzielić na trzy grupy:
(1) ucieczka przed drapieżnikiem,
(2) ubarwienie maskujące,
(3) produkcja trujących wydzielin.

(zoologia leśna, płazy i gady), na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz. 1348) ochronie częściowej podlegają następujące gatunki płazów i gadów: salamandra plamista, traszka zwyczajna, traszka górska, ropucha szara, żaba wodna, żaba jeziorkowa, żaba śmieszka, żaba trawna, padalec zwyczajny, zaskroniec zwyczajny, jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna, żmija zygzakowata.

(zoologia leśna, płazy i gady), na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz. 1348) ochroną czynną objęte są następujące gatunki płazów i gadów: traszka grzebieniasta, traszka karpacka, kumak nizinny, kumak górski, rzekotka drzewna, żółw błotny, gniewosz plamisty i wąż Eskulapa. Ponadto dla gniewosza plamistego, węża Eskulapa i żółwia błotnego wymagane jest utrzymywanie stref ochronnych.

(zoologia leśna, płazy i gady), jedna z obowiązujących w Polsce form ochrony płazów i gadów przyjęta w ustawie o ochronie przyrody, regulująca dopuszczalny sposób postępowania z chronionymi gatunkami dziko żyjących zwierząt i wprowadzająca w stosunku do nich zakaz m.in. zabijania, okaleczania, chwytania, transportu, pozyskiwania, przetrzymywania, posiadania żywych zwierząt, posiadania zwierząt martwych lub ich części, preparowania, niszczenia siedlisk i ostoi, wybierania, posiadania oraz przechowywania jaj. Szczegółowy tryb postępowania w zakresie ochrony gatunków, z uwzględnieniem ochrony czynnej, w tym szerokość stref ochrony ostoi i miejsc rozrodu, wykaz zakazów i odstępstw od tych zakazów oraz listę gatunków objętych ochroną gatunkową ścisłą i częściową reguluje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz. 1348). Wobec płazów i gadów ustanowiono ochronę ścisłą, ochronę ścisłą ze wskazaniem ochrony czynnej lub ochronę częściową.

(zoologia leśna, płazy i gady), działania w ramach ochrony czynnej obejmujące pielęgnację i ochronę istniejacych oraz odtwarzanie zniszczonych i/lub tworzenie nowych miejsc rozrodu płazów i gadów.

(zoologia leśna, płazy i gady), w Polsce wszystkie gatunki płazów i gadów są objęte ochroną - bierną lub czynną, całoroczną lub częściową.

(zoologia leśna, płazy i gady), status ochronny, którym na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz. 1348) objęte są nastepujące gatunki krajowych płazów i gadów: traszka grzebieniasta, traszka karpacja, kumak nizinny, kumak górski, ropucha paskówka, ropucha zielona, rzekotka drzewna, grzebiuszka ziemna, żaba moczarowa, żaba zwinka (dalmatyńska), żółw błotny, gniewosz plamisty, wąż Eskulapa, zaskroniec rybołów. Wobec niektórych gatunków zaleca się prowadzenie ochrony czynnej.

(zoologia leśna, płazy i gady), zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz. 1348) trzy gatunki polskich gadów (gniewosz plamisty, wąż Eskulapa i żółw błotny) wymagają ustalenia stref ochrony miejsc rozrodu i stałego przebywania. Szerokość stref oraz terminy ochrony częściowej podano w tabeli.

(zoologia leśna, płazy), działania w ramach ochrony czynnej obejmujące całoroczne lub okresowe zabezpieczenie szlaków migracji płazów i gadów poprzez budowanie stałych przepustów pod drogami lub okresowe ustawianie foliowych płotków wzdłuż dróg w celu ograniczenia wchodzenia płazów na drogi połączone z przenoszeniem płazów na druga stronę jezdni. Bariery okresowe winny być rozstawione wiosną przed porą rozpoczęcia wędrówek gatunków najwcześniej wybudzających się z hibernacji i powinny być kontrolowane tak długo, jak długo trwają wiosenne wędrówki gatunków przystępujących do rozrodu stosunkowo późno. Zabezpieczanie szlaków migracji płazów okresowymi barierami daje też możliwość kontrolowania lokalnej populacji płazów.

(zoologia leśna, płazy), jeden ze sposobów oddychania płazów - obok oddychania płucnego i skórnego. Polega na wymianie gazów przez błonę śluzową jamy gębowej i gardzieli.