Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
E
Ilość znalezionych haseł: 343

Podstawowe pojęcia z zakresu ekologii

edafon

(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), [gr. édaphos = ziemia, gleba], ogół organizmów, dla których środowiskiem życia jest gleba lub miejsca glebopodobne, np. kompost, butwiejące pnie drzew, zagłębienia pni. Edafon tworzą organizmy o różnej wielkości, budowie ciała i przynależności systematycznej. Są to głównie bakterie, sinice, grzyby, glony, pierwotniaki, nicienie, pierścienice (dżdżownice, wazonkowce), larwy owadów, roztocze glebowe oraz niektóre kręgowce. Organizmy te biorą czynny udział w procesach glebotwórczych. Najważniejszą rolę odgrywają w nich bakterie, które rozkładają i mineralizują materię organiczną, przeprowadzają też procesy nitryfikacji, asymilują wolny azot i prowadzą wiele innych procesów rozkładu i syntezy, wzbogacając glebę w ważne i przyswajalne przez rośliny pierwiastki. Duże znaczenie mają również zwierzęta glebowe (zooedafon). W związku ze swą ruchliwością i zdolnością przerabiania materii pełnią ważną funkcję w spulchnianiu, mieszaniu i napowietrzaniu gleby (np. dżdżownice) oraz przenoszeniu materii organicznej. Mogą one przebywać w glebie okresowo lub stale. Ze względu na wielkość osobników zooedafon dzieli się na: mikrofaunę (0,002–0,2 mm, np. pierwotniaki, małe nicienie), mezofaunę (0,2–2 mm, nicienie, roztocze, wrotki, skoczogonki), makrofaunę (2–20 mm, np. wazonkowce, stonogi, niektóre wije, owady w różnych stadiach rozwoju, ślimaki) i megafaunę (powyżej 20 mm, dżdżownice, kręgowce). Pokarm tych zwierząt stanowi martwa materia organiczna, bakterie, glony, grzyby, a także inne zwierzęta glebowe. Produkowany przez nie kał oraz ich szczątki wzbogacają glebę w związki organiczne. Skład gatunkowy i liczba organizmów tworzących e. są różne i zmienne w czasie, zależą w dużym stopniu od właściwości fizykochemicznych gleby takich, jak: pH, temperatura, wilgotność.

Zobacz więcej...

Ptaki

edredon

(zoologia leśna, ptaki), (łac. Somateria mollissima, ang. Eider) ptak z rodziny Anatidae (kaczkowate), rzędu Anseriformes (blaszkodziobe). Długość ciała 60-70 cm, rozpiętość skrzydeł 95-105 cm, masa ciała 1,2-2,5 kg. Duża kaczka, większa od krzyżówki o masywnej sylwetce z dużą głową o charakterystycznym profilu z płaskim czołem. Dość długi dziób jest zielonkawy. Wyraźny dymorfizm płciowy wyłącznie w okresie lęgowym. U samca w szacie godowej wierzch głowy czarny, policzki białe, a tył głowy zielonkawy. Pierś różowawa. Grzbiet i pokrywy skrzydłowe białe, a spód ciała czarny. Samica brązowa, czarno prążkowana. Słynie z wyjątkowo ciepłego puchu, służącego do produkcji pierzyn i kurtek, co doprowadziło niemal do wytępienia tego gatunku w XIX wieku. W Polsce regularnie przelotny, czasem też się gnieździ. Zamieszkuje wybrzeża morskie północnej i zachodniej Europy. Gniazdo zakłada na ziemi. Gniazduje pojedynczo lub kolonijnie. W okresie V-VI składa 4-6 jaj, które wysiaduje wyłącznie samica przez 25-28 dni. Zagniazdownik, pisklęta wykluwają się pokryte puchem i są od razu gotowe do opuszczenia gniazda. Wyprowadza jeden lęg w roku. Gatunek wędrowny, przeloty III-V i IX-XII. Na polskim wybrzeżu może zimą tworzyć skupienia do kilkuset ptaków, w głąb kraju zalatuje pojedynczo lub po kilka ptaków. Tylko raz stwierdzono lęg edredona w kraju. Pożywienie: skorupiaki i mięczaki morskie głównie zebrane z dna. Gatunek objęty ochroną ścisłą.

Zobacz więcej...

Edukacja leśna

edukacja ekologiczna

(edukacja leśna), edukacja środowiskowa - o środowisku, to edukacja na rzecz zrónoważonego rozwoju; Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju realizuje następujące cele: 1. Kształtowanie pełnej świadomości i budzenie zainteresowania społeczeństwa wzajemnie powiązanymi kwestiami ekonomicznymi, społecznymi, politycznymi i ekologicznymi. 2. Umożliwienie każdemu człowiekowi zdobywania wiedzy i umiejętności niezbędnych dla poprawy stanu środowiska. 3. Tworzenie nowych wzorców zachowań, kształtowanie postaw, wartości i przekonań jednostek, grup i społeczeństw, uwzględniających troskę o jakość środowiska; Realizacja wyżej wymienionych celów wymaga: 1. Uznania, iż edukacja ekologiczna jest jednym z podstawowych warunków realizacji Polityki Ekologicznej Państwa. 2. Wprowadzenia elementów edukacji ekologicznej do wszystkich sfer życia społecznego, respektując i wykorzystując wartości kulturowe, etyczne i religijne. 3. Zapewnienia dostępu społeczeństwa do informacji o stanie środowiska przyrodniczego i edukacji ekologicznej. 4. Uznania, że edukacja ekologiczna jest podstawowym warunkiem zmiany konsumpcyjnego modelu społeczeństwa. Przez edukację do zrónoważonego rozwoju. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej. Warszawa 2001 (edukacja leśna), proces dydaktyczno-wychowawczy, mający na celu powszechne podnoszenie świadomości ekologicznej, zrozumienie podstawowych praw przyrodniczych oraz problemów związanych z ochroną środowiska i przyrody; odbywa się w różnych formach i na różnych poziomach kształcenia, zarówno w systemie szkolnym, jak i pozaszkolnym.   "Ekologia Słownik Encyklopedyczny" Wydawnictwo Europa, 2005

Zobacz więcej...

Edukacja leśna

edukacja leśna społeczeństwa

(edukacja leśna), jedno z podstawowych zadań realizowanych przez Lasy Państwowe, wynikające z założeń Polityki Leśnej Państwa i przyjętych "Kierunków rozwoju edukacji leśnej społeczeństwa w Lasach Państwowych", którego celami są: 1) upowszechnienie w społeczeństwie wiedzy o środowisku leśnym oraz wielofunkcyjnej, zrównoważonej gospodarce leśnej, 2) podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie racjonalnego i odpowiedniego korzystania z wszystkich funkcji lasu, 3) budowanie zaufania społecznego dla działalności zawodowej leśników. Zarządzenie Nr 57 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 9 maja 2003 roku w sprawie wytycznych prowadzenia edukacji leśnej społeczeństwa w Lasach Państwowych   (edukacja leśna), jest składową edukacji ekologicznej. Jej początki sięgają początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, gdy w ustawie o lasach edukację leśną społeczeństwa wpisano do obowiązków Lasów Państwowych. Dokumentami podstawowymi, wynikającymi z Ustawy Zasadniczej – Konstytucji RP – są: „Polityka ekologiczna państwa” (Ministerstwo Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, maj 1991 r.); Porozumienie Ministrów Edukacji Narodowej oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 19 kwietnia 1995 r. w sprawie opracowania i wdrożenia narodowej strategii edukacji przyrodniczej; Zarządzenie nr 30 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 19 grudnia 1994 r. w sprawie leśnych kompleksów promocyjnych – LKP (i kolejne w wyniku, których utworzono łącznie 25 LKP); „Polityka leśna państwa” (Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, marzec 1997 r. ze zmianami); Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (ze zmianami); Zarządzenia nr 57 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 9 maja 2003 roku, w sprawie „Kierunków rozwoju edukacji leśnej w Lasach Państwowych” oraz „Wytycznych do tworzenia programu edukacji leśnej społeczeństwa w Nadleśnictwie”.   Andrzej Antczak

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt