Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
T
Ilość znalezionych haseł: 469

Płazy i gady

traszka karpacka

(zoologia leśna, płazy), (łac. Lissotriton montandoni) Gatunek z rodziny salamandrowatych (Salamandridae). Najmniejsza z polskich traszek. Długość ciała 6,5-9,5 cm. Samice nieznacznie większe niż samce. Charakterystyczne ukształtowanie grzbietu: trzy podłużne fałdy skórne, przechodzące na ogon. Ubarwienie grzbietu w różnych odcieniach brązu. Na brzbiecie jaśniejszy szeroki pas obrzeżony nieregularnymi ciemnymi podłużnymi plamami. Kształt i układ tych plam indywidualnie zmienny i służy identyfikacji osobników. Spód ciała jednolity, bez plam. W okresie godowym barwy samca bardziej intensywne, ogon zakończony nitką. Gatunek endemiczny. Występuje w Karpatach na wysokości 200-2000 m n.p.m. Poza Karpatami dwie populacje: na Morawach i w Sudetach Wschodnich. Szczególnie liczna w południowo-wschodniej części Polski. Dominuje w zespole traszek w Bieszczadach. Rozród w niewielkich zbiornikach wodnych. Może godować z innymi gatunkami traszek. Toki przez całą dobę. Rozwój jaj trwa ok. miesiąc, rozwój larw ok. 3 miesiące. Sporadyczne krzyżówki z traszką zwyczajną. Aktywna w nocy. Zasiedla tereny wilgotne, najczęściej lasy z dobrze rozwiniętą warstwą ściółki i runa. W pokarmie na lądzie: ślimaki, dżdżownice, chrząszcze, wije, gąsienice, pająki, a w wodzie: larwy komarów, larwy ochotkowatych, chruścików i drobnych skorupiaków wodnych. Ściśle chroniona, objęta ochroną czynną. Wymieniona w II załączniku Konwencji Berneńskiej oraz w II i IV załączniku Dyrektywy Siedliskowej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski. Figuruje w Polskiej czerwonej księdze zwierząt z takim samym statusem.

Zobacz więcej...

Płazy i gady

traszka zwyczajna

(zoologia leśna, płazy), (łac. Lissotriton vulgaris) gatunek z rodziny salamandrowatych (Salamandridae). Traszka niewielkich rozmiarów. Długość ciała 7-8 cm, maksymalnie 10-12 cm. Samce nieznacznie większe od samic, inaczej niż u innych polskich płazów. Głowa mała, słabo wyodrębniona. Nie występuje fałd podgardzielowy. Ogon dłuższy od ciała, zakończony szpicem. Kończyny delikatne. Skóra gładka, u samic lekko ziarnista. Grzbiet ciemnobrązowy z ciemnymi plamami. Na głowie ciemne pręgi. Spód ciała jasny w ciemne plamy. W okresie godowym ubarwienie samców bardziej intensywne. Na brzusznym fałdzie płetwy ogonowej jaskrawe smugi pomarańczowa i jaskrawobłękitna. Grzebień regularnie pofalowany, brak przewężenia u nasady ogona. Na brzuchu czerwona smuga. W Polsce występuje na niżu. Zasiedla różne środowiska, również antropogeniczne. Przebywa w pobliżu zbiorników wodnych. Dobrze pływa, na lądzie porusza się niezdarnie. Aktywna w nocy lub po deszczu. Ukrycia dzienne pod kamieniami, korzeniami, wykrotami, kępami mchów. W pokarmie na lądzie: owady, pająki, małe skąposzczety, w wodzie: drobne skorupiaki, larwy owadów, skrzek żab. Wrogowie naturalni dorosłych traszek: ptaki wodne, zaskrońce, żmije, jeże, łasice. Rozród w małych zbiornikach wodnych. Gody zaczyna wcześnie, przy niskich temperaturach. Toki w ciągu dnia w toni wodnej. Wydłużony czas składania jaj, więc dorosłe osobniki długo przebywaja w wodzie. Rozwój jaj trwa dwa tygodnie, rozwój larw 60-70 dni. Występuje zjawisko neotenii. Objęta ochroną częściową. Wymieniona w III załączniku Konwencji Berneńskiej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski.

Zobacz więcej...

Historia i tradycja leśna

Trąmpczyński Hipolit

(historia i tradycja leśna), Hipolit Trąmpczyński urodził się 6 VIII 1815 w Bojanicach koło Gniezna. Po ukończeniu gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, studiował w latach 1841-1842 na Akademii Leśnej w Tharandcie i był pierwszym Polakiem z dyplomem wyższych studiów leśnych w Wielkim Księstwie Poznańskim. Po ukończeniu studiów objął w 1843 r. stanowisko nadleśniczego w lasach kórnickich hr. Tytusa Działyńskiego. W 1845 r. podsunął Działyńskiemu myśl o zorganizowaniu polskiej wyższej szkoły leśnej w Kórniku, jednak realizację tego pomysłu uniemożliwiło powstanie, które wybuchło w Wielkopolsce w 1846 roku. Hipolit Trąmpczyński zorganizował wówczas w Kórniku oddział zbrojny, na czele którego udał się do Poznania, by walczyć o zdobycie cytadeli. Powstańcy kórniccy wpadli w zasadzkę, a ciężko ranny Trąmpczyński został aresztowany i skazany w procesie berlińskim 17 listopada 1847 roku na 25 lat twierdzy oraz utratę szlachectwa i majątku. Uwolniony z więzienia w czasie Wiosny Ludów w 1848 roku wrócił w Poznańskie i podjął pracę, tym razem w lasach zaniemyskich Heliodora Skórzewskiego, w powiecie średzkim. Wielką wagę przykładał do wspólnego działania leśników i stale dążył do jakiejś formy organizacji tego środowiska. Taka możliwość zaistniała dopiero w 1861 roku, kiedy to zawiązało się Centralne Towarzystwo Gospodarcze na W. Ks. Poznańskie z trzema wydziałami: ogólnym, rolnym i chowu inwentarza. Wraz z Hipolitem Cegielskim, prezesem CTG, doprowadził do powstania wydziału leśnego tegoż Towarzystwa. Na zebraniu organizacyjnym 20 grudnia 1866 r. został wybrany prezesem wydziału; pełnił tę funkcję tylko przez pięć miesięcy, do swej przedwczesnej śmierci. Trąmpczyński bardzo doceniał szerzenie nowoczesnej wiedzy leśnej. Opublikował on dziesiątki artykułów, przed wszystkim na łamach „Ziemianina”, w które dzielił się swoją wiedzą i wskazywał sposoby rozwiązania problemów w gospodarstwie leśnym. Ostatni opublikowany w lutym 1867 roku artykuł miał charakter programowy i wytyczał Wydziałowi Leśnemu kierunki pracy na przyszłość. Artykuł ten stał się swoistym testamentem Hipolita Trąmpczyńskiego, który w pełni sił zmarł nagle 29 maja 1867 roku w Ulejnie koło Środy.

Zobacz więcej...

Pielęgnowanie drzew

trend starczy

(Arborystyka, pielęgnowanie drzew), trend starczy związany jest z obniżaniem się szerokości przyrostów rocznych wraz z wiekiem drzewa. Zjawisko to jest kluczowe w określaniu długości ciągów przyrostowych, na podstawie których określa się żywotność drzew w metodzie przyrostowej. U młodych drzew słoje roczne są z reguły szersze niż w okresie późniejszym, chociaż należy zauważyć dużą zmienność w zakresie szerokości słojów rocznych. Zwłaszcza w początkowym okresie życia drzew ujawnia się wpływ czynników zewnętrznych oraz indywidualna zmienność drzew. W starszym wieku przyczyny zmniejszenia się szerokości przyrostów rocznych są łatwiejsze do zidentyfikowania. Przykładowo w latach obfitego obradzania nasion szerokość słojów rocznych zmniejsza się nawet o 30–40%, a stabilizacja przyrostów następuje dopiero po dwóch latach. Emisja gazów, dymów i pyłów powoduje uszkodzenia aparatu asymilacyjnego, a co za tym idzie zmniejszenie przyrostu masy drzew. Na przyrost wpływają również żery owadzie oraz grzyby pasożytnicze. Przykładowo jesiony opanowane przez grzyb Phellinus punctatus zmniejszają przyrosty w części pnia zasiedlonej przez patogena o przeszło połowę. Wpływ klimatu na zmiany szerokości przyrostów rocznych jest o tyle trudny do uchwycenia, że czynniki pogodowe działają kompleksowo (temperatura – woda). Z tego względu zależności przyrost – klimat zaznaczają się najwyraźniej w ekstremalnych warunkach klimatycznych, gdzie o przyroście decyduje w głównej mierze temperatura w okresie wegetacji.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt