(zoologia leśna, ssaki), (Talpa europaea Linnaeus 1758) przedstawiciel rodziny kretowate Talipidae. Długość ciała 11-17 cm, masa 70-120 g. Ciało krępe, pyszczek wyciągnięty w ryjek, oczy małe, brak małżowin usznych. Kończyny przednie masywne, kościec silnie rozwinięty. Przednie stopy łopatowato rozszerzone i zwrócone na zewnątrz. Długość czaszki 31-38,5 mm. Łuki jarzmowe cienkie, delikatne. Puszki bębenkowe wykształcone. Zębów 44, wzór zębowy 3143. Siekacze górne proste, jednogózkowe, mniejsze od kłów. Pokarm: głównie dżdżownice, ponadto larwy owadów, wije, ślimaki. Robi zapasy pokarmowe. Zamieszkuje pola, łąki, brzegi lasów liściastych, sady, ogrody. Preferuje czarnoziemy, unika gleb piaszczystych i kamienistych oraz terenów z wysokim poziomem wód gruntowych. Kopie korytarze, urobek wypycha na powierzchnię ziemi w postaci tzw. kretówek. Gniazdo (średnica do 25 cm) w ziemi, pod największą kretówką (głębokość do 50 cm). Gniazdo z trawy, liści i mchu. Ruja III-V, młode rodzą się w IV-VI. Liczba miotów w roku: 1, liczba młodych w miocie: 2-7. Aktywny cały rok i całą dobę, z przerwami na odpoczynek. Maksymalna długość życia: 4 lata. Występuje w całej Polsce, w Tatrach do wysokości 1600 m n.p.m. Objęty częściową ochroną gatunkową częściową - chroniony poza ogrodami, uprawami ogrodniczymi, szkółkami, lotniskami, ziemnymi konstrukcjami hydrotechnicznymi oraz obiektami sportowymi.
Pucek Z. 1984. Rząd: owadożerne - Insectivora. W: Z. Pucek (red.) Klucz do oznaczania ssaków Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Aulak W., Rowiński P. 2010. Tablice biologiczne kręgowców. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Rozporządzenie ministra środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. D.U. 2011 nr 237 poz. 1419
Mitchell-Jones A. J., Amori G., Bogdanowicz W., Krystufek B., Reijnders P. J. H., Spitzenberger E., Stubbe M., Thissen J. B., Vohralik V., Zima J. (eds.) 1999. Atlas of European mammals. Academic Press, London.