metale ciężkie

(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), pierwiastki chemiczne o charakterze metalicznym i liczbie atomowej wyższej od 20. Zalicza się do nich m.in. ołów, kadm, miedź, cynk, chrom, nikiel i rtęć. Działają toksycznie na organizmy, mają zdolność biokumulacji. Najbardziej trujące są kadm i ołów. Rośliny pobierają jony metali ciężkich głównie przez korzenie, zwierzęta wchłaniają wraz z pokarmem, przez układ oddechowy lub całą powierzchnią ciała. Wpływają niekorzystnie na strukturę komórek i wiele zachodzących w nich procesów metabolicznych, ograniczają wzrost i rozwój organizmów. U roślin wywołują chlorozę liści, ograniczają pobieranie z roztworu glebowego podstawowych składników mineralnych (głównie kationów potasu, wapnia i anionów azotanowych i fosforanowych), zaburzają pobieranie wody, hamują syntezę i obniżają poziom barwników fotosyntetyzujących w komórkach. Zakłócają syntezę kwasów nukleinowych, hamują procesy replikacji, transkrypcji oraz biosyntezy białek, ograniczają syntezę hemu. Rośliny i zwierzęta wykształciły mechanizmy obronne przed działaniem metali ciężkich, polegające m.in. na ograniczaniu wnikania do komórek, unieruchamianiu ich w określonych częściach ciała, osłabianiu toksycznego wpływu przez wiązanie ich z określonymi białkami (metalotioneiny).

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Łabno G. (2006): Ekologia. Słownik encyklopedyczny. Wydawnictwo Europa, Wrocław.

Publikacje powiązane tematycznie

Krebs Ch. J. (2011): Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.;
Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. (2005): Ekologia. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.;
Odum E. P. (1982): Podstawy ekologii. PWRiL, Warszawa.;
Weiner J. (2003): Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik Ekologii Ogólnej. PWN, Warszawa.