(Gleboznawstwo leśne), grupa skał magmowych wylewnych kwaśnych. Jej odpowiednikiem w skałach magmowych głębinowych jest granit. Mają barwę szarą, zielonkawą, czerwonawą pochodzącą od barwy ciasta skalnego. Posiadają strukturę porfirową, dzielą się na odmianę z kwarcem i bez kwarcu. Prakryształy kwarcu, skaleni, czasem biotytu, amfiboli i piroksenów tkwią w cieście skalnym. Niektóre zawierają geody agatowe. W Polsce występują na Dolnym Śląsku, koło Krzeszowic, często są spotykane w formie głazów narzutowych na Niżu Polskim. Przydatność glebotwórcza zbliżona do granitu, nieco łatwiej wietrzeje tworząc pokrywy kamieniste. Właściwości gleby wytworzonej z porfiru prezentuje → Atlas gleb leśnych Polski, profil nr 107.
Bolewski A., Parochoniak W.: Petrografia. Wyd. Geol., W-wa 1988.
Żaba J. 2003. Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, Katowice.
Bolewski A., Manecki A.: Mineralogia szczegółowa. Wyd. PAE, W-wa 1993.
Bolewski A., Parochoniak W.: Petrografia. Wyd. Geol., W-wa 1988.
Borkowska M., Smulikowski K.: Minerały skałotwórcze. Wyd. Geol., W-wa 1973.
Maślankiewicz K.: Wstęp do nauki o skałach. Wyd. Geol., Warszawa 1967.
Mizerski W. 2005. Geologia Polski dla geografów. W-wa.
Oleksynowa K., Tokaj J., Jakubiec J. 1993: Przewodnik do ćwiczeń z gleboznawstwa i geologii. Cz. I. Rozpoznawanie minerałów i skał glebotwórczych. Skrypt AR w Krakowie.
Żaba J. 2003. Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, Katowice.