pożytki lasu

(użytkowanie lasu), dobra materialne i niematerialne, zaspokajające określone potrzeby społeczne (w tym gospodarcze) :a) powstałe jako wynik regulowanych funkcji lasu (las rozumiany jako grunt pokryty roślinnością leśną oraz przejściowo pozbawiony roślinności leśnej), z zastrzeżeniem możliwości powstawania w/w dóbr w wyniku pozostałej działalności leśnej, w szczególności w wyniku ochrony przyrodyb) będące rezultatem prawidłowej gospodarki leśnej (także innej prawidłowej działalności leśnej, zwłaszcza ochrony przyrody), prowadzonej z odpowiednim udziałem lasów jako gruntów trwale pozbawionych roślinności leśnej oraz innych niż las leśnych zasobów ekonomicznych, c) stające się, z chwilą rozpoczęcia ich poboru z lasu, pożytkiem naturalnym w szerokim rozumieniu odpowiednich unormowań kodeksu cywilnego (pobór dóbr, o których mowa w lit. b) oraz lit. c) = pobór pożytków naturalnych lasu) d) obejmujące w szczególności :- dobra materialne w postaci drewna oraz innych użytków głównych lasu, takich jak: materiał rozmnożeniowy (w tym szyszki, nasiona, wegetatywny materiał rozmnożeniowy), sadzonki roślinności leśnej (głównie drzew lub/oraz krzewów), nawozy organiczne, szczepionki grzybowe oraz podobne produkty powstające w toku zagospodarowania lasu i użytkowania  lasu,- dobra materialne w postaci użytków ubocznych lasu, takie, jak: tusze zwierzyny łownej lub/oraz trofea łowieckie, grzyby, owoce leśne, zioła, inne części runa leśnego, igliwie (w tym pod postacią stroiszu), żywica, kora, choinki, karpina,- dobra materialne oraz możliwie najszerzej rozumiane wartości niematerialne i prawne powstające w ramach ochrony przyrody w lasach - różne świadczenia niematerialne (oddziaływania) lasu jako gruntu pokrytego roślinnością leśną lub przejściowo pozbawionego roślinności leśnej, zrealizowane z odpowiednim udziałem gruntów trwale pozbawionych roślinności leśnej oraz innych składowych leśnych zasobów ekonomicznych –  polegające w szczególności na :• kształtowaniu przez las korzystnych cech oraz właściwości różnych środowisk (środowiskotwórcze świadczenia lasu),• chronieniu przez las „wzorców” środowiskowych, chronieniu przez las różnych środowisk przed deprecjacją lub pogorszeniem jego stanu, chronieniu (poza zakresem pojęciowym ochrony przyrody) szczególnych fragmentów środowiska (ochronne świadczenia lasu),• stwarzaniu przez las możliwości oraz podstaw do pobierania przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej rozmaitych pożytków prawnych ( pożytków cywilnych rzeczy oraz pożytków praw ) (dochodotwórcze świadczenia lasu) – w tym m.in. stwarzanie przez las możliwości oraz podstaw do:- pobierania przez gospodarzy lasów pożytków cywilnych lasu poprzez zbywanie   materialnych pożytków naturalnych lasu, - pobierania przez gospodarzy lasów pożytków cywilnych lasu poprzez zbywanie niektórych niematerialnych pożytków naturalnych lasu,- pobierania przez gospodarzy lasów pożytków  poprzez wytwarzanie lub wykonywanie (z użyciem leśnych zasobów ekonomicznych), z opcją zbycia, produktów i usług wzajemnych w ramach gospodarki leśnej lub usług wzajemnych poza ramami zwykłego zarządu,- pobierania przez gospodarzy lasów pożytków  poprzez wytwarzanie lub wykonywanie (z użyciem leśnych zasobów ekonomicznych), z opcją zbycia,  produktów i usług działalności dodatkowej w ramach gospodarki leśnej, - pobierania przez gospodarzy lasów pożytków prawa poprzez wytwarzanie (z użyciem leśnych zasobów ekonomicznych), z opcją zbycia, wartości niematerialnych i prawnych oraz wszelkich zbywalnych efektów (świadczeń) zasadniczej działalności administracyjnej (praktycznie jest to działalność poza ramami zwykłego zarządu); pobierania przez gospodarzy lasów pożytków  poprzez wytwarzanie lub wykonywanie (z użyciem leśnych zasobów ekonomicznych), z opcją zbycia, różnych produktów i usług pozostałej zarobkowej działalności poza ramami zwykłego zarządu,- pobierania przez gospodarzy lasów pożytków poprzez oddawanie lasów oraz innych składników majątkowych do odpłatnego korzystania,- pobierania przez gospodarzy lasów pożytków poprzez zbywanie za odpłatnością określonych leśnych zasobów majątkowych,- pobieranie przez gospodarzy lasów pożytków prawa – środków na realizację zadań administracji publicznej, różnych środków oraz korzyści z pomocy publicznej oraz  środków z budżetu Unii Europejskiej (wraz ze środkami towarzyszącymi),- pobierania przez gospodarzy lasów pożytków prawa w postaci rekompensat o charakterze odszkodowawczym,- pobierania przez gospodarzy lasów innych korzyści (w tym o charakterze nadzwyczajnym),- pobierania przez pracowników gospodarzy lasów korzyści z tytułu wykonywanej pracy (w tym w postaci wynagrodzenia oraz innych świadczeń)- pobierania przez kontrahentów gospodarzy lasów (świadczeniodawców) pożytków w postaci wynagrodzenia oraz innych korzyści za wykonane prace, zrealizowane usługi lub zbywane produkty,- pobierania przez najemców, dzierżawców, użytkowników, posiadaczy zależnych ( oraz korzystających z lasu na podstawie innych tytułów ) lasu pożytków poprzez sprzedaż (uzyskiwanie innych korzyści ze zbywania) zrealizowanych przez nich świadczeń (usług) albo produktów, wykonywanych z udziałem posiadanych lasów,- pobierania przez pracowników kontrahentów gospodarzy lasów ( t. j. przez świadczeniodawców oraz przez korzystających z lasu na podstawie różnych tytułów prawnych) pożytków prawnych w postaci wynagrodzeń oraz innych korzyści za pracę, - pobierania pożytków prawnych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz budżet państwa przede wszystkim w postaci podatków• pełnieniu przez grunty, obejmujące lasy roli rezerwuaru majątkowego (lokaty majątkowej) oraz stwarzaniu przez warunków oraz podstaw formalnych do pomnażania leśnych zasobów majątkowych w drodze ich wytwarzania oraz nabywania (lokacyjne oraz majątkowotwórcze funkcje lasu).W uzupełnieniu powyższej specyfikacji należy podnieść, że kodeks cywilny wyróżnia pożytki naturalne rzeczy, pożytki cywilne rzeczy oraz pożytki prawa. Według kodeksu cywilnego pobranie (osiągnięcie, uzyskanie) każdego pożytku jest dochodem (dochodem z rzeczy lub dochodem, które przynosi określone prawo zgodnie  ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem) [w następstwie zakończonego procesu pobierania pożytku osiągany jest dochód].. Według kodeksu cywilnego nie każdy dochód wiąże się z pobraniem pożytku. Oto w art. 140 kodeksu cywilnego jest mowa o pobieraniu pożytków i innych dochodów z rzeczy ( „W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy”). W art. 53. § 1.kodeksu cywilnego określono, że  pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy. Innymi słowy, odnosząc unormowanie art. 53. § 1. do lasów - pożytkiem naturalnym lasu (jako gruntu pokrytego roślinnością leśną lub przejściowo pozbawionego roślinności leśnej) są te jego (tego lasu) części składowe, które najpierw powstają w wyniku prawidłowej gospodarki leśnej, a następnie, w toku prawidłowej gospodarki leśnej, są od lasu odłączane, stając się po odłączeniu (po definitywnym pobraniu) normalnym dochodem z lasu. Z kolei w art. 53. § 2. określono, że pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego. Od razu wskazać tu należy na pewne niedomówienia kodeksu cywilnego, jak chodzi o jednoznaczne rozróżnianie pożytków naturalnych i pożytków cywilnych rzeczy . Otóż nie ulega wątpliwości, że doprowadzenie do wytworzenia części składowej lasu (części składowej każdej rzeczy) jako potencjalnego pożytku naturalnego oraz odłączenie tej części składowej lasu (części składowej każdej rzeczy) w zasadzie nie jest możliwe bez jakichkolwiek podstaw w postaci poprzedzających oraz towarzyszących stosunków prawnych, chyba że odnieść to do pierwotnych całkowicie samowystarczalnych gospodarstw leśnych na fikcyjnych bezludnych wyspach, gdzie na przykład nie zachodzi potrzeba ani nawet nie ma możliwości dokonania zakupu przynajmniej materiału siewnego. Współcześnie nawet przysłowiowe zbieranie szyszek spadłych z drzew wymaga co najmniej stosunku prawnego zlecenia (choćby bez wynagrodzenia), zawieranego (choćby ustnie) ze zbieraczami tych szyszek. Wydaje się zatem, że w intencji ustawodawcy pożytkiem cywilnym rzeczy jest w szczególności : korzystne zbycie na podstawie stosunku prawnego przez właściciela rzeczy w celu uzyskania dochodu pobranych uprzednio pożytków naturalnych rzeczy, ale także korzystne zbycie na podstawie stosunku prawnego w celu uzyskania dochodu wszelkich usług i robót materialnych, realizowanych przez właściciela z użyciem rzeczy, a ponadto – uzasadnione  zbycie części lub całości rzeczy, która pierwotnie zaistniała dla wytwarzania części składowych, które po odłączeniu stawały się w toku prawidłowej gospodarki pożytkami naturalnymi. W pożytkach cywilnych stosunek prawny jest zatem istotą, jest warunkiem nieodzownym osiągnięcia dochodu z rzeczy. Skoro kodeks cywilny  rozróżnił pobieranie pożytków jako osiąganie dochodów z rzeczy oraz osiąganie dochodów z rzeczy na innej drodze aniżeli poprzez pobieranie pożytków rzeczy, to (zakładając, że owe inne dochody z rzeczy nie zostały w kodeksie cywilnym przywołane „na wszelki wypadek”) trzeba dojść do wniosku, że teoretycznie możemy mówić o: a) dochodach z rzeczy jako definitywnie pobranych pożytkach naturalnych rzeczy (dochodach, powstających w następstwie definitywnego pobrania pożytków naturalnych rzeczy),b) dochodach z rzeczy (dosłownie: dochodach, które rzecz przynosi) jako pożytkach cywilnych rzeczy (dochodach powstających w następstwie definitywnego pobrania pożytku cywilnego), orazc) innych dochodach z rzeczy, którymi hipotetycznie mogą być :- płody oraz inne odłączone od rzeczy części składowe, powstałe, a następnie pobrane w następstwie działalności, naruszającej zasady prawidłowej gospodarki – co najmniej w odniesieniu do jednej z wykonywanych czynności faktycznych oraz prawnych  ( w tym części składowe rzeczy odłączone od całości ze szkodą dla tej całości lub ze szkodą dla odłączonej części składowej rzeczy) lub/oraz - płody oraz inne odłączone od rzeczy części składowe, nie będących normalnym dochodem z rzeczy, choć będących następstwem prawidłowej działalności, - dochodach, które rzecz powinna przynosić na podstawie stosunku prawnego, jednak osiąganych bez takiego stosunku prawnego,- dochodach, nie będących pobraniem płodów i innych odłączonych od rzeczy części składowych, ani nie będących dochodami, wymagającymi stosunku prawnego.Ważąc na okoliczność, że regulacja art. 140. kodeksu cywilnego mówi o pobieraniu pożytków i innych dochodach z rzeczy, osiąganych w warunkach prawidłowych stanów faktycznych, powyższą teoretyczną listę innych dochodów z rzeczy należy ograniczyć do innych dochodów, pojawiających się w następstwie odłączania od rzeczy części składowych w następstwie prawidłowej działalności, nie będących dochodami normalnymi z rzeczy oraz do innych dochodów z rzeczy, nie będących pobranymi płodami i innymi odłączonymi od rzeczy częściami składowymi., ani nie będących dochodami, wymagającymi stosunku prawnego. W odniesieniu do działalności leśnej jako przykład tak rozumianych innych dochodów z rzeczy można przytoczyć:a) pobieranie przez gospodarzy lasów materialnych pożytków naturalnych w realizacji zadań w stanach nadzwyczajnych, w tym w stanach, wynikających ze stanów klęsk żywiołowych, pobieranie przez gospodarzy lasów oraz zużywanie bez stosunku prawnego wszelkich innych pożytków naturalnych w ramach działalności poza ramami zwykłego zarządu (z potrzeby chwili),b) dochody z lasu, związane wyłącznie z nieregulowanymi (naturalnymi) funkcjami lasu – w lasach pozostających praktycznie poza obszarem jakiejkolwiek ingerencji człowieka (jakiejkolwiek działalności leśnej), choćby polegającej na prowadzeniu w tych lasach wyłącznie ochrony przyrodySatysfakcję z powyższego wywody zakłóca norma art. 207. kodeksu cywilnego, w której mówi się o pożytkach i innych przychodach z rzeczy wspólnej. Nie ulega wątpliwości, że ustawodawca   pojęcie pobrania pożytku związał konsekwentnie z pojęciem dochodu. W normie art. 207. kodeksu cywilnego pobrany pożytek stał się „tymczasem” szczególnym przypadkiem przychodu. Ponieważ pobrany pożytek jako dochód nie może być raz szczególnym przypadkiem dochodu, a raz szczególnym przypadkiem przychodu – więc musi to prowadzić do wniosku, że pojęcia dochodu i przychodu (w kontekście pojęcia „pożytki”)  zostały w kodeksie cywilnym użyte zamiennie. W kodeksie cywilnym nie mamy niestety uregulowań prawnych, na podstawie których można byłoby wyprowadzić jednoznaczną definicję dochodu czy przychodu. Definicję przychodu oraz dochodu przynosi natomiast ustawa o rachunkowości. Pojęciami tymi posługuje się również ustawa o finansach publicznych. ., zawartej w ustawie o rachunkowości, gdyż ustawa o rachunkowości zajmuje się zasobami majątkowymi, będącymi „kontrolowanymi” przez jednostkę aktywami, ujmowanymi w urządzeniach księgowych, ustalonymi co do wiarygodnej wartości; w szczególności przychód w rozumieniu ustawy o rachunkowości jest „zapowiedzią” pojawienia się w jednostce korzyści majątkowych w formie zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia jej zobowiązań, a końcowo skutkujących wzrostem kapitału własnego jednostki lub zmniejszenia niedoboru tego kapitału. Przychód w rozumieniu ustawy o rachunkowości wykazuje największe podobieństwo do dochodu, jakie rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego, jak również do dochodu, jakie prawo przynosi zgodnie z jego społeczno – gospodarczym przeznaczeniem. (przychód w rozumieniu ustawy o rachunkowości = dochód cywilny z rzeczy lub dochód prawa). W kodeksie cywilnym pożytkiem naturalnym jest na przykład jabłko spadłe z drzewa gospodarza, który najczęściej żadnej księgowości nie prowadzi. Wydaje się, że w rozumieniu kodeksu cywilnego dochodem z rzeczy jest każde przysporzenie, powstające za „sprawą” tej rzeczy, mające korzystny wpływ na stan (ilość,. wartość, przydatność, użyteczność) oraz funkcjonowanie określonych zasobów ekonomicznych (zasobów ludzkich lub zasobów majątkowych, rozpatrywanych wraz ze wszystkimi przymiotami tych zasobów). Dochodem jest każda korzyść ekonomiczna, powstająca dzięki danej rzeczy. Jeśli osiągnięcie tak rozumianego dochodu z rzeczy (dochodu normalnego z rzeczy)  wymaga w ramach   działalności, prowadzonej zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki, pobrania płodów, „wydawanych” przez tę rzecz, lub odłączenia od niej innych części składowych, wówczas należy mówić o pobieraniu pożytków naturalnych rzeczy. W tym miejscu należy zauważyć, że kodeks cywilny w sposób bardzo ogólny, żeby nie użyć terminu „ w sposób eufemistyczny”, określa część składową rzeczy : „częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego (art. 47. § 2.)”.  Wszystko – to znaczy wszystko, co ma wymiar materialny, jak i niematerialny, a składa się na daną rzecz. Z art. 53. § 1. kodeksu cywilnego w powiązaniu z art. 47 § 2  wynika , że od rzeczy mogą być odłączane określone jej części, stając się płodami lub innymi odłączonymi częściami składowymi rzeczy, o ile płody te oraz inne odłączone części składowe rzeczy stanowią normalny  dochód z rzeczy. A zatem częściami składowymi rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączanego, w tym te części składowe, które z chwilą rozpoczęcia odłączania oraz po odłączaniu stają się pożytkami naturalnymi rzeczy. W art. 45 kodeksu cywilnego ustawodawca zastrzegł, że rzeczami w rozumieniu (....) kodeksu są tylko przedmioty materialne. Oznacza to, że kodeks cywilny dopuścił, iż oprócz przedmiotów materialnych mogą występować przedmioty (dobra) niematerialne. Nie może ulegać najmniejszej wątpliwości, że częścią składową lasu ( w szczególności jako gruntu pokrytego roślinnością leśną ) są wytworzone przez las, z użyciem metod prawidłowej gospodarki leśnej (innej działalności), dobra (przedmioty) materialne, stające się po ich odłączeniu  materialnymi  „płodami” lasu (materialne użytki lasu). Te dobra materialne, wytwarzane przez las (i pozostające w lesie do czasu odłączenia), są potencjalnymi materialnymi pożytkami naturalnymi lasu. Pobranie z lasu tych potencjalnych  materialnych pożytków naturalnych jest realizacją normalnego dochodu z lasu. Pobrany z lasu materialny pożytek naturalny z lasu, np. w postaci pozyskanego drewna, może następnie stać się pożytkiem cywilnym (pożytkiem cywilnym z drewna), jeżeli na podstawie stosunku prawnego (umowy kupna sprzedaży drewna) przysporzy właścicielowi drewna (na przykład Skarbowi Państwa)  dochodu w postaci nadwyżki przychodów nad kosztami wytworzenia. Częścią składową lasu są również zrealizowane przez las, z udziałem metod gospodarki leśnej (innej działalności leśnej), niematerialne świadczenia (oddziaływania) lasu ( w szczególności jako gruntu, pokrytego roślinnością leśną). Takie zrealizowane (pobrane) świadczenia są bez wątpienia niematerialnym pożytkiem naturalnym lasu. Powyższym rozważaniom w zasadzie nie sprzeciwiają się regulacje, zawarte w prawie leśnym w odniesieniu do Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.. Otóż w art. 4 ust.3. ustawa o lasach określiła, że w ramach zarządu, sprawowanego w stosunku do lasów własności Skarbu Państwa przez Lasy Państwowe: prowadzą one gospodarkę leśną, gospodarują gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami związanymi z gospodarką leśną, prowadzą ewidencję majątku Skarbu Państwa oraz ustalają jego wartość,. Z kolei z art. 6. ustawy o lasach wynika, że gospodarka leśna oznacza: a) prowadzenie działalności leśnej w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, b) dokonywanie sprzedaży produktów, o których mowa w lit. a),c) realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu.Skoro gospodarka leśna obejmuje realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu, to oznacza to, że gospodarz lasu w toku gospodarki leśnej obowiązany jest „wyzwalać”, uruchamiać, powodować pojawienie się (wystąpienie) niematerialnych świadczeń lasu jako odpowiednio wzmocnionych lub zmodyfikowanych naturalnych funkcji (świadczeń) lasu, a następnie doprowadzać do wykorzystania tych zrealizowanych niematerialnych  świadczeń lasu zgodnie z ich społeczno – gospodarczym przeznaczeniem. W niektórych naukowych kręgach opiniotwórczych (np. w zespole pracowników naukowych skupionym wokół Prof. Andrzeja Klocka, Dyrektora Instytutu Badawczego  Leśnictwa)  kreowany jest pogląd, że realizacja niektórych pozaprodukcyjnych funkcji lasu wymaga zaniechania pewnych działań, skutkująca utratą części korzyści materialnych, jakie las mógłby przynieść, gdyby nie „musiał” realizować pozaprodukcyjnych funkcji lasu. Wydaje się, że jest to pogląd błędny, jeśli poważnie traktować równoważność wszystkich funkcji lasu: materialnych i niematerialnych. Polska koncepcja trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz polska szkoła urządzania lasu zakładają tzw. podejście wydzieleniowe do lasu. Elementarną powierzchnią lasu w gospodarce leśnej jest i powinno pozostać wydzielenie leśne. To dla wydzielenia leśnego powinny być w toku urządzania lasu ustalane funkcje, jakie las powinien wypełniać z zastosowaniem metod gospodarki leśnej – z podziałem na funkcje dominującą (dominujące ), uzupełniającą (uzupełniające) oraz towarzyszącą (towarzyszące). W tym kontekście – uznanie, że dane wydzielenie predysponowane jest do wypełniania określonych funkcji, wśród których funkcja produkcji drewna znajduje się na dalszym miejscu, oznacza, że gospodarz lasu obowiązany jest tak prowadzić gospodarkę leśną z użyciem określonych czynności faktycznych, aby naturalne funkcje pozaprodukcyjne były odpowiednio modyfikowane oraz wzmacniane metodami gospodarki leśnej, choćby miało się to wiązać ze zwiększonymi kosztami działalności leśnej oraz ze zmniejszonymi przychodami w postaci dochodów cywilnych ze sprzedaży surowca drzewnego. Takie podejście sprawia, że wprawdzie w urządzeniach księgowych nadleśnictw pojawia się mniejszy wynik księgowy niż wynosiłby on w przypadku przypisania wszystkim wydzieleniom leśnym funkcji produkcji drewna jako funkcji dominującej, jednak ubytek ten  w „dwójnasób” pokrywany jest korzyściami ekonomicznymi, odkładającymi się w leśnym środowisku przyrodniczym pod inną niż drewno postacią lub/oraz korzyściami ekonomicznymi poza leśnym środowiskiem przyrodniczym. Taka jest istota jednego z podstawowych atrybutów państwowej gospodarki leśnej w Polsce : działania z nastawieniem na wynik finansowy, jednak nie na jego maksymalizację. Nie może być mowy o jakiś „wyrzeczeniach” przy realizacji przez las obowiązku świadczeń niematerialnych.  Dla całkowitej jasności należy podnieść, że z mocy uregulowań szczegółowych (prawo wodne, ustawa o ochronie przyrody, prawo ochrony środowiska, ustawa o gospodarce nieruchomościami) Lasy Państwowe (jednostki organizacyjne Lasów Państwowych) w reprezentowaniu Skarbu Państwa mogą być, jak każde inne osoby fizyczne oraz prawne,  beneficjentami dochodów rekompensacyjnych (odszkodowawczych) z tytułu szczególnych ograniczeń oraz szczególnych ciężarów do ponoszenia (ponad wymogi prawidłowej gospodarki leśnej) np. ze względu na wymogi ochrony środowiska poza leśnym środowiskiem przyrodniczym, obowiązek uwzględniania wymogów ochrony przyrody oraz zasad gospodarki wodnej  w prowadzeniu leśnej działalności gospodarczej . Z kodeksu cywilnego wynika, że uprawniony do pobierania pożytków naturalnych rzeczy nabywa ich własność przez odłączenie ich od rzeczy (art. 190). Jest więcej niż oczywiste, że odłączenie od lasu niematerialnych świadczeń lasu nie należy traktować w sposób dosłowny, lecz w kontekście skutku faktycznego. Niematerialne świadczenia lasu są odłączane  od lasu przez faktyczne zaistnienie skutku tych świadczeń niematerialnych. Zgodnie z unormowaniami ustawy o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych Kraju – lasy, będące własnością Skarbu Państwa, jawią się jako wspólne dobro łączne wszystkich obywateli. Jakby to patetycznie oraz archaicznie nie zabrzmiało – lasy te, będąc formalnie własnością Skarbu Państwa, są dobrem ogólnonarodowym. W imieniu Skarbu Państwa bezpośrednie dzierżenie tych lasów przypada z mocy ustawy o lasach nadleśnictwom jako podstawowym jednostkom organizacyjnym Lasów Państwowych. Formalnie uprawnionym do pobierania niematerialnych pożytków naturalnych lasu (niematerialnych świadczeń lasu) jest Skarb Państwa. W imieniu Skarbu Państwa niematerialne świadczenia lasu „odłączają” od lasu nadleśnictwa w ramach gospodarki leśnej. Również formalnie właścicielem tych pobranych pożytków staje się  oczywiście  Skarb Państwa. Byłoby rzecz jasna wskazane, aby określona część niematerialnych pożytków naturalnych mogła być zamieniona na dochody cywilne z lasu – dla dobra tych lasów. Już teraz, pewna część niematerialnych pożytków lasów jest zamieniania na dochody cywilne, jeśli niematerialne świadczenia lasu wymagają szczególnie intensywnego wzmacniania i modyfikowania metodami gospodarki leśnej oraz znaczącego zaangażowania  innych niż las leśnych zasobów ekonomicznych (dochody cywilne z niematerialnych świadczeń lasu o charakterze uzdrowiskowym, rekreacyjnym i turystycznym, dochody cywilne z niematerialnych świadczeń turystycznych, związanych z myślistwem). W dającej się przewidzieć przyszłości - realne jest uzyskiwanie przez gospodarzy lasów dochodów cywilnych ze świadczeń lasu w zakresie łagodzenia globalnego efektu cieplarnianego. Warto też wspomnieć, że ustawa o ochronie przyrody przewiduje możliwość pobierania opłaty za wstęp do rezerwatów przyrody. Ale nawet wówczas, gdy Skarb Państwa nie staje się tak rozumianym bezpośrednim beneficjentem  niematerialnych pożytków naturalnych lasu – nie oznacza to, że nie może być mowy o normalnych dochodach z lasu, będących następstwem zrealizowania wymaganych przez prawo niematerialnych świadczeń lasu (zrealizowania pozaprodukcyjnych świadczeń lasu). Normalne dochody z lasu, wynikające ze zrealizowania przez las pozaprodukcyjnych świadczeń, mogą w szczególności „odkładać” się poza leśnym środowiskiem przyrodniczym. Beneficjentami tych dochodów mogą być różne kręgi społeczeństwa, różne osoby fizyczne, osoby prawne ( w tym w szczególności Skarb Państwa nie występujący jako właściciel lasów, lecz jako właściciel innych dóbr) oraz jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej. Jest to w pełni zgodne z ideą lasów należących do Skarbu Państwa jako wspólnego dobra łącznego wszystkich  obywateli. W odniesieniu do lasów państwowych reprezentantem Skarbu Państwa są Lasy Państwowe (jednostki organizacyjne Lasów Państwowych). Z kolei Skarb Państwa ( w Polsce jest to abstrakcyjna osoba prawna), reprezentuje w obrocie prawnym interesy majątkowe państwa. Należy tu przypomnieć, że w ujęciu konstytucyjnym Państwo Polskie, Rzeczypospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli, znajdującym się we władaniu zwierzchnim Narodu. Interesem majątkowym  państwa jest bez wątpienia to, aby las był „nośnikiem” wielu świadczeń niematerialnych. Dokończenie rozważań na temat problematyki pożytków lasów wymaga jeszcze podjęcia następujących spraw:a) materiał rozmnożeniowy (w tym szyszki, nasiona , wegetatywny materiał rozmnożeniowy), sadzonki roślinności leśnej (głównie drzew lub/oraz krzewów), nawozy organiczne, szczepionki grzybowe oraz podobne produkty powstające w toku zagospodarowania lasu i użytkowania  lasu, jako pożytki naturalne lasu, b) tusze zwierzyny łownej, trofea łowieckie i stroisz jako pożytki naturalne lasu, c) pożytki cywilne rzeczy oraz pożytki praw, przysługujące jednostkom organizacyjnym Lasów Państwowych jako reprezentantom Skarbu Państwa (zakres, przysługujących jednostkom organizacyjnym Lasów Państwowych, dochodów, jakie rzecz może przynosić na podstawie stosunku prawnego, oraz jakie prawo może przynosić zgodnie z jego społeczno – gospodarczym przeznaczeniem; zakres stosunków prawnych, jakie obok sprzedaży, mogą jednostki organizacyjne zawiązywać w celu uzyskiwania dochodów cywilnych z rzeczy oraz dochodów z praw).  Ustawa o lasach milczy o pozyskiwaniu materiału rozmnożeniowego, wytwarzaniu z pozostałości roślinności leśnych nawozów organicznych (kompostu) , produkcji szczepionek grzybowych itp. wyrobów - jako części składowej gospodarki leśnej. Licząca wiele dziesiątków lat tradycja nie pozostawia wątpliwości, że w ramach podstawowej działalności gospodarczej w zakresie gospodarki leśnej, prowadzonej z określonym udziałem lasów jako gruntów pokrytych roślinnością leśną lub przejściowo pozbawionych roślinności leśnej, jak również odpowiednim udziałem pozostałych leśnych zasobów ekonomicznych - mieści się w/w działalność wytwórcza. Ustawa o lasach mówi zresztą o zagospodarowywaniu lasu jako składowej gospodarki leśnej. Od dziesięcioleci – zagospodarowanie lasu obejmuje nasiennictwo oraz działalność szkółkarską. Nasiona czy sadzonki na określonym etapie gospodarki leśnej podlegają odłączeniu od lasu. Stają się płodami lasu, ucieleśniającymi normalny dochód z lasu. Najczęściej ten normalny dochód z lasu „odkłada” się w tym samym lesie – służy „utrzymaniu” oraz powiększaniu zasobów leśnych (odnowienia oraz zalesienia). Powstaje jednak pytanie, czy nadwyżki tych płodów mogą podlegać zbywaniu w celu uzyskania dochodu cywilnego z nasion, sadzonek (także kompostu, szczepionek grzybowych itp. wyrobów działalności podstawowej ). Otóż ustawa o lasach mówi jedynie o sprzedaży drewna oraz użytków ubocznych. Przyzwolenie na prowadzenie w Lasach Państwowych sprzedaży nasion i szyszek znajduje się natomiast w § 14 cyt. rozporządzenia o gospodarce finansowej w Lasach Państwowych. Jeśli do tego dodać, że w tej same normie stworzono możliwość uzyskiwania w Lasach Państwowych z innych źródeł – więc można przyjąć, że prawo leśne pozwala, aby analizowane pożytki naturalne lasu mogły być zamieniane na pożytki cywilne z rzeczy. Ustawa o lasach mówi o pozyskiwaniu oraz sprzedaży zwierzyny. Częścią składową zwierzyny jest zarówno tusza, jak i związane z upolowaną (pozyskaną) zwierzyną trofea. Można zatem przyjąć, że pożytkiem naturalnym jest zarówno tusza zwierzyny, jak i pozyskane trofea. Powstaje oczywiście pytanie, czy jest to pożytek naturalny lasu, skoro las został przez ustawę o lasach zdefiniowany jako grunt pokryty roślinnością leśną, przejściowo pozbawiony roślinności leśnej oraz trwale pozbawiony roślinności leśnej. Niewątpliwą wadą ustawy o lasach są jej uregulowania, sugerujące wybiórcze podejście do gospodarowania składowymi leśnego środowiska przyrodniczego (gospodarka leśna jako ”zarządzanie” gruntem oraz roślinnością leśną, pokrywająca ten grunt). Bez wątpienia byłoby lepiej, gdyby ustawa o lasach w sposób jednoznaczny wykreowała gospodarkę leśną jako zrównoważone  „zarządzanie” wszystkimi elementami leśnego środowiska przyrodniczego, a jeszcze lepiej jako „zarządzanie” ekosystemami leśnymi – stosownie zresztą do faktycznego stanu rzeczy w Lasach Państwowych. Jednak posiłkując się choćby tylko rozszerzoną definicją gruntu (zwierzyna stale lub okresowo przebywająca w lesie jako część składowa gruntu, obejmującego las) – nawet przy obecnych regulacjach w ustawie o lasach bez ryzyka rozminięcia się z prawdą można przyjąć, że tusze zwierzyny oraz trofea myśliwskie,  pozyskane w ramach gospodarki leśnej, w pełni zasługują na uznanie za pożytki naturalne lasu. Ustawa o lasach mówi o pozyskiwaniu oraz sprzedaży igliwia. W wielu nadleśnictwach, zwłaszcza w tych, w których występuje jodła, istotne profity można osiągać ze sprzedaży stroiszu (całych gałęzi wraz z igłami). Ponieważ pozyskanie igliwia najczęściej wiąże się z uprzednim pozyskaniem gałęzi wraz z igliwiem, więc byłoby przekroczeniem wszelkich zasad racjonalnego ustawodawcy przyjęcie, że sprzedawać można igliwie, zaś sprzedaży nie może podlegać półprodukt w postaci stroiszu, o ile, rzecz jasna, pozyskiwaniu stroiszu (czy igliwia) nie sprzeciwiają się zasady prawidłowej gospodarki leśnej oraz ochrony przyrody. Jedną z funkcji lasu jest stwarzanie przez las w połączeniu z innymi elementami leśnych zasobów ekonomicznych możliwości uzyskiwania przez gospodarzy lasów (np. przez Skarb Państwa, reprezentowany przez Lasy Państwowe i jednostki organizacyjne Lasów Państwowych), ale także przez pracowników gospodarzy lasów (np. przez pracowników jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych) oraz przez kontrahentów Lasów Państwowych  ( usługodawców, dostawców, wykonawców, posiadaczy zależnych lasów ) różnych dochodów, jakie różne rzeczy przynoszą na podstawie stosunku prawnego (dochody cywilne), oraz dochodów, jakie różne prawa  przynoszą  zgodnie z ich społeczno – gospodarczym przeznaczeniem ( dochody z praw). Osiąganie dochodów do zakończenia procesu pobierania pożytków naturalnych jest przejawem działalności gospodarczej (pozyskiwanie surowca drzewnego, zbiór nasion, wyjmowanie sadzonek z gleby na szkółkach leśnych). Osiąganie dochodów cywilnych oraz dochodów z praw jest już jednak przejawem działalności administracyjnej (w tym zasadniczej działalności administracyjnej), gdyż obejmuje np. odbiórkę surowca drzewnego, wybór nabywców, zawieranie stosunku prawnego zbycia, sporządzanie faktury oraz przekazywanie jej do nabywcy. Dlatego należy mówić np. o osiąganiu dochodów cywilnych związanych z użytkowaniem rębnym lasu, a nie o osiąganiu dochodów cywilnych w ramach użytkowania rębnego lasu.