Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej

Dział

Ochrona przyrody

Ilość znalezionych haseł: 548

Ochrona przyrody

korytarz ekologiczny

(Ochrona przyrody), według ustawy o ochronie przyrody, obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub grzybów; W ujęciu ekologicznym korytarz ekologiczny to struktura przyrodnicza, najczęściej o wydłużonym kształcie, łącząca płaty podobnych środowisk, przebiegająca w odmiennym otoczeniu, np. pas zadrzewień łączący fragmenty lasu w krajobrazie rolniczym, rzeka łącząca jeziora. Korytarze umożliwiają migrację między płatami odpowiednim grupom gatunków. Według Formana (1995) korytarze ekologiczne są elementami liniowymi w krajobrazie (w przeciwieństwie do płatów), kontrastują z otoczeniem i są elementem sieci - tzn. łączą sie z płatem lub innym korytarzem. Według Lidickera (1999) korytarz ekologiczny jest to wąski pas terenu łączący dwa różne płaty siedliska oraz umożliwiający przemieszczanie sie osobników miedzy tymi płatami co powoduje ograniczenie lokalnego wymierania i wzrost możliwości rekolonizacji. Ze względu na strukturę krajobrazową, wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje korytarzy: - krajobrazowe (mozaikowe) przebiegające przez umiarkowanie przyjazne tła krajobrazowe (matryce), umożliwiające osobnikom na przetrwanie podczas wędrówki, zapewniające w ten sposób łączność ekologiczną pomiędzy obszarami węzłowymi (np. obszary rolnicze użytkowane ekstensywnie, nieużytki z dużą liczbą zadrzewień i zakrzewień, torfowiska, mozaika ogrodów i parków w miastach). - nieciągłe (ang. stepping stones, siedliska pomostowe) występujące w postaci wysp środowiskowych (archipelagu), stopni przystankowych (np. małych kompleksów leśnych) rozmieszczonych pomiędzy obszarami węzłowymi w otoczeniu niesprzyjającego tła (np. intensywnie użytkowane obszary rolnicze) dając możliwość schronienia, pożywienia i odpoczynku podczas przemieszczania się osobników pomiędzy obszarami węzłowymi (np. małe kompleksy leśne w krajobrazie pól uprawnych, seria stawów czy mokradeł). - liniowe jako forma ciągła, linearna elementów krajobrazu, stanowiący siedlisko lub zespół siedlisk łączących obszary węzłowe (np. żywopłoty, pas leśny, dolina rzeczna, pobocza dróg, pasma górskie). Bennett (1998), Walasz (2009).

Zobacz więcej...

Ochrona przyrody

Krajowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności (KSIB)

(Ochrona przyrody), Krajowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności (KSIB) działa od roku 2003. Początkowo głównym celem jej działalności było zainicjowanie współpracy polskich placówek badawczych w ramach międzynarodowego systemu GBIF (ang. Global Biodiversity Information Facility). W ciągu kilku lat działalności skupiła większość wiodących krajowych ośrodków naukowych, połączonych ideą współdziałania na rzecz otwarcia dostępu do danych o bioróżnorodności. W roku 2008 KSIB przekształcona została w sieć naukową. Obecnie jest największą w Polsce organizacją gromadzącą dane przyrodnicze, a zasoby danych dostępnych on-line wynoszą ponad 1,5 miliona rekordów obrazujących bioróżnorodność Polski i wielu obszarów na całym świecie. Do KSIB należą 22 instytucje członkowskie (Członkowie), reprezentowane przez 27 jednostek naukowo-badawczych (Uczestnicy), a 10 instytucji i jedna organizacja pozarządowa ma status Współpracownika. Zakres działalności Sieci obejmuje: - badania podstawowe i działania aplikacyjne w zakresie poznawania i ochrony różnorodności biologicznej Polski i świata, - gromadzenie, przetwarzanie, integrację i udostępnianie danych o bioróżnorodności, - tworzenie i doskonalenie Bazy Danych, - zbioru zasobów informatycznych dotyczących bioróżnorodności, gromadzonych i udostępnianych poprzez Sieć, - digitalizację i otwieranie dostępu do danych zgromadzonych w kolekcjach przyrodniczych, publikacjach naukowych i zasobach archiwalnych, - współpracę ze Światowym Systemem Informacji o Bioróżnorodności (GBIF) i innymi organizacjami związanymi z przetwarzaniem danych o bioróżnorodności, - upowszechnianie danych o różnorodności biologicznej oraz wyników badań Uczestników Sieci poprzez sieć komputerową, publikacje i działalność edukacyjną.

Zobacz więcej...

Ochrona przyrody

LIFE program

(Ochrona przyrody), Program LIFE to jedyny instrument finansowy Unii Europejskiej poświęcony wyłącznie współfinansowaniu projektów z dziedziny ochrony środowiska i klimatu. Jego głównym celem jest wspieranie procesu wdrażania wspólnotowego prawa ochrony środowiska, a także identyfikacja i promocja nowych rozwiązań dla problemów dotyczących środowiska w tym przyrody. Fundusz LIFE utworzony został Rozporządzeniem Rady EWG 1973/92 z dnia 21 maja 1992 w sprawie ustanowienia finansowego instrumentu na rzecz środowiska. Początkowo, w latach 1992 - 95 fundusz ten był przeznaczony na finansowanie Piątego Programu Środowiskowego Unii Europejskiej, którego jednym z celów było współfinansowanie realizacji Dyrektyw Siedliskowej i Ptasiej w Państwach Unii. W latach 2000 – 2004 program Life dysponował finansami w wysokości 613 mln euro. Z tego 47% stanowił fundusz Life - Natura przeznaczony przede wszystkim na finansowanie projektów związanych z ochroną przyrody na terenach objętych programem Natura 2000.  Program LIFE finansuje w 50-75 procentach projekty z zakresu ochrony środowiska i przyrody, w tym w szczególności projekty dotyczące ochrony sieci Natura 2000. W ciągu ponad 20 lat funkcjonowania programu, dofinansowanie z Komisji Europejskiej uzyskało blisko 4 180 projektów z całej Europy, w tym 69 z Polski. Obecny Program LIFE-program działań na rzecz środowiska i klimatu, obejmujący perspektywę finansową 2014-2020, jest kontynuacją instrumentu finansowego LIFE+ funkcjonującego w latach 2007-2013.  Od 2008 roku rolę Krajowego Punktu Kontaktowego LIFE pełni Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który również wspiera polskich wnioskodawców poprzez program dodatkowego współfinansowania projektów.

Zobacz więcej...

Ochrona przyrody

Liga Ochrony Przyrody (LOP)

Liga Ochrony Przyrody (LOP) to najstarsze ogólnopolskie stowarzyszenie, którego celem jest ochrona przyrody. Szczegółowe cele LOP to:- prowadzenie działalności edukacyjnej w celu kształtowania stosunku społeczeństwa do środowiska przyrodniczego,- popularyzowanie wiedzy o przyrodzie i ochronie przyrody,- zachęcanie do podejmowania i wykonywania społecznie prac na rzecz środowiska przyrodniczego oraz organizowania takich prac,- inicjowanie oraz inspirowanie działań na rzecz środowiska przyrodniczego,- czuwanie nad przestrzeganiem prawa ochrony przyrody oraz interweniowanie w przypadkach jego naruszenia.Jako organizacja ogólnokrajowa, została założona w dniu 9 stycznia 1928 roku, kiedy odbył się pierwszy zjazd organizacyjny. Inicjatorem utworzenia w Polsce Ligi Ochrony Przyrody był prof. Władysław Szafer, zainspirowany działającą prężnie od 1909 r. Szwajcarską Ligą Ochrony Przyrody. Wcześniej od 1925 roku pod nazwą "Liga Ochrony Przyrody" działała na terenie Wielkopolski i Pomorza lokalna organizacja społeczna, założona przez prof. Adama Wodziczkę.Na początku Liga Ochrony Przyrody działała jako związek towarzystw i członków indywidualnych, a niewielka, kilkudziesięciogroszowa składka, miała umożliwić zebranie funduszy na wykupywanie rezerwatów. Wojna przerwała działalność Ligi, która wznowiła działalność 17 lipca 1945 roku. W 1963 r. Liga Ochrony Przyrody znacząco zmieniła profil, kiedy opracowano program działania LOP w szkołach, akceptowany przez Ministra Oświaty. Głównym kierunkiem stał się młodzieżowy ruch ochrony przyrody, a prężny wzrost liczby kół szkolnych był następstwem społecznej pracy wielu tysięcy nauczycieli biologii. W 1967 r. dorośli członkowie Ligi stanowili już tylko 8,5% ogólnej liczby członków. Dzisiaj LOP współpracuje z licznymi krajowymi i międzynarodowymi organizacjami ekologicznymi i jest członkiem założycielem Światowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN). LOP prowadzi szeroką działalność wydawniczą, znaną z licznych publikacji książkowych, plakatów, kalendarzy, a szczególnie ukazującego się do 1957 roku miesięcznika "Przyroda Polska".Godłem LOP-u jest żubr, jednak na początku rozważano również jesiotra, alegoryczną postać chroniącą obuwika oraz wyskakującego z wody łososia.

Zobacz więcej...

Ochrona przyrody

martwe drewno

(Ochrona przyrody), to obumarłe drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Pojęcie „martwe drewno” jest kalką językową angielskiego terminu „dead wood” używanego również w anglojęzycznych opracowaniach naukowych. Jest to jednak określenie wyjątkowo niezręczne, gdyż drewno z natury jest już martwym kawałkiem tego, co wcześniej było drzewem. Trudno jednak w trafny sposób oddać znaczenie tego zwrotu, który odnosi się do roli w ekosystemie zarówno drzew martwych, ale jeszcze stojących, rozkładających się kłód leżących na dnie lasu, pniaków, jak i gałęzi. Przy całej zatem świadomości niezręczności tego pojęcia, jest ono używane w Polsce zarówno w języku potocznym jak i w opracowaniach naukowych. Pojęcie martwego drewna w znacznym stopniu pokrywa się również z ang. terminem coarse woody debris (CWD) używanym w odniesieniu do stojących i leżących pni drzew, kawałków drewna, dużych gałęzi i grubych korzeni. Typowa minimalna średnica CWD w zależności od literatury wynosi od 2,5 do 15 cm. Obecność w lesie rozkładającego się drewna jest dziś powszechnie przyjmowana jako ważny wskaźnik „jakości ekosystemu leśnego”, pozytywnie skorelowany z poziomem związanej z nim różnorodności biologicznej. Ilość martwego drewna dłuższego niż 2 m i grubszego niż 10 cm na hektar lasu została przyjęta w ramach Międzynarodowej Konferencji na rzecz Ochrony Lasów w Europie (MCFPEE) jako jeden z tzw. paneuropejskich wskaźników zrównoważonej gospodarki leśnej.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt