Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej

Dział

Botanika leśna

Ilość znalezionych haseł: 577

Systematyka roślin

porosty

(botanika leśna, systematyka roślin), w dawnych  systemach gromada w królestwie roślin, obecnie grupa ekologiczna, a nie taksonomiczna, obejmująca organizmy żyjące w związku grzyba (mikobionta) z jednym bądź wieloma fotosyntetyzującymi partnerami (fotobiontami) należącymi do zielenic z klasy Chlorophyaceae lub sinic. U około 97% gatunków porostów komponentami grzybowymi są workowce, a u pozostałych – podstawczaki z klasy pojedynczo-podstawowych oraz „grzyby niedoskonałe”. Miejsce porostów w systemie jest uwarunkowane przez gatunek grzyba. Z tego punktu widzenia porosty są grzybami, które mają zdolność do wchodzenia w związki z glonami. Proces powstawania porostów nazywa się lichenizacją, a synonimem słowa „porost” jest „grzyb lichenizowany”. Relacje między komponentami w plechach porostów mogą być  różne (symbioza, pasożytnictwo, endosaprofityzm itp.), jednak według obecnych poglądów są one zdecydowanie bliższe pasożytnictwu (glonopasożytnictwo) niż symbiozie. Plechy porostów mają rozmaite formy (nitkowate, krzaczkowate, listkowate, skorupiaste oraz, wzniesione, zwisające i płożące). Ze względu na budowę anatomiczną wyróżnia się dwa typy plech: homeomeryczną, czyli niewarstwowaną (obydwa komponenty są rozmieszczone równomiernie na całej grubości) oraz heteromeryczną (zróżnicowanie na warstwy: korę górną zbudowaną ze zwartych strzępek grzyba, warstwę glonową, w której między strzępkami grzyba znajdują się glony i warstwę miąższową utworzoną z luźno ułożonych strzępek grzyba). Czasami wykształca się także warstwa dolna. Porosty rozmnażają się wegetatywnie przez fragmentację plechy oraz wyrostki i urwistki. Generatywnie rozmnaża się tylko grzyb. Jedną z innych cech organizmów należących do tej grupy jest zdolność do produkcji specyficznych kwasów porostowych, będących wtórnymi metabolitami pochodnymi kwasów tłuszczowych i fenoli. Obecność określonych kwasów porostowych jest często charakterystyczną cechą poszczególnych gatunków, którą wykorzystuje się dla celów diagnostycznych w metodzie reakcji barwnych i chromatografii cienkowarstwowej. Porosty są jednym z najlepszych biowskaźników czystości atmosfery i dlatego znajdują zastosowanie w bioindykacji stanu aerosanitarnego. W świecie znanych jest około 13 500 gatunków porostów, a w Polsce – 1738.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt