Dział
Rośliny zielne
Ilość znalezionych haseł: 158
(botanika leśna, rośliny zielne), Paris – rodzaj z rodziny Trilliaceae, zaliczany też do rodziny Liliaceae (liliowate). W Polsce jeden gatunek. Czworolist pospolity (Paris quadrifolia L.) – bylina o długich pełzających kłączach pokrytych pochwiastymi liśćmi. Łodyga nadziemna prosta, do 40 cm wysokości, z jednym okółkiem zwykle 4, niekiedy 3-5-8, szerokoeliptycznych lub odwrotnie jajowatych liści z 3 nerwami. Kwiat jeden, szczytowy z przeważnie 8-działkowym, żółtawozielonymi działkami okwiatu. Owoc – jagoda o czarnym zabarwieniu. Gatunek pospolity w całym kraju, charakterystyczny dla rzędu Fagetalia sylvaticae (żyzne i średnio żyzne lasy liściaste – łęgi, grądy, buczyny i żyzne jedliny, zboczowe lasy lipowo-jaworowe).
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Stachys – rodzaj z rodziny Lamiaceae (wargowe, jasnotowate). W Polsce 5 gatunków dziko rosnących. Jeden z nich jest zaliczany do roślin typowo leśnych. Czyściec leśny (Stachys sylvatica L.) – bylina do 100 cm wysokości o pełzających kłączach, szorstko owłosiona, w górnej części łodygi lepko ogruczolona. Liście dolne szeroko jajowate, środkowe i górne – podłużnie jajowate, u nasady sercowate, na brzegu karbowane lub piłkowane. Kwiatostan szczytowy, kwiaty po 4-10 w nibyokółkach, podparte lancetowatymi przysadkami. Korona ciemnopurpurowa, dolna warga o falistych białych prążkach. Gatunek pospolity w całym kraju, w górach częsty na pogórzu i rzadszy w reglu dolnym, charakterystyczny dla rzędu Fagetalia sylvaticae (żyzne i średnio żyzne lasy liściaste – łęgi, grądy, buczyny i żyzne jedliny, zboczowe lasy lipowo-jaworowe). W bagiennych i zabagnionych lasach liściastych, np. w olsach i w szuwarowych postaciach nadrzecznych łęgów wierzbowych spotykany jest cz. botny (Stachys palustris L.) o liściach lancetowatych, krótkoogonkowych lub siedzących.
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Ajuga – rodzaj z rodziny Lamiaceae (wargowe, jasnotowate), w Polsce reprezentowany przez 4 gatunki, z których w lasach najczęściej występuje dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans L.) – bylina z krótkim kłączem i długimi, ulistnionymi nadziemnymi rozłogami, o łodydze słabo kanciastej, owłosionej na dwóch naprzeciwległych bokach. Liście odziomkowe w różyczce, odwrotnie jajowate, na brzegu falisto karbowane, stopniowo zwężające się w ogonek. Liście łodygowe nieliczne, mniejsze krótkoogonkowe, jajowate lub odwrotnie sercowate, stopniowo przechodzące w najwyższe – węższe i całobrzegie przysadki, u nasady często niebieskawe. Kwiaty zebrane w kłosokształtne kwiatostany, umieszczone w katach liści. Korona niebieska, owłosiona. Górna warga bardzo krótka, dolna 3-łatkowa. Gatunek pospolity w całym kraju, w górach występuje po regiel górny. Częsty w żyznych lasach liściastych. W ciepłolubnych buczynach i dąbrowach spotykana jest dąbrówka kosmata (Ajuga genevensis L.) – roślina bez rozłogów o łodydze owłosionej na całej powierzchni.
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Angelica – rodzaj z rodziny Apiaceae (baldaszkowate, selerowate), w Polsce reprezentowany przez dwa gatunki o kwiatach zebranych w duże, prawie kuliste baldachy i gęste baldaszki. Dzięgiel leśny (Angelica sylvestris L.) – roślina dwu- lub wieloletnia, o grubym, wrzecionowatym kłączu i pustej, w górze owłosionej i słabo bruzdowanej łodydze, dorastającej do 150 cm wysokości. Liście 2-3-krotnie pierzaste z pochwiasto rozdętymi ogonkami. Kwiaty o koronie białej lub czerwonawej. Gatunek pospolity w całym kraju, w górach występuje do piętra subalpejskiego. Częsty w zbiorowiskach bagiennych lasów z olszą czarną i w łęgach jesionowo-olszowych, spotykany także w łęgach podgórsko-górskich. Dzięgiel litwor (Angelica archangelica L.) ma łodygę do 3 m wysokości i zielonkawo- lub żółtobiałe kwiaty. Podgatunek typowy (Angelica archangelica subsp. archangelica) jest rośliną górską występującą w Karkonoszach, na Śnieżniku, w Tatrach i na Babiej Górze w zbiorowiskach ziołorośli, a podgatunek nadbrzeżny [Angelica archangelica subsp. litoralis (Fr.) Thell.] – głównie w zbiorowiskach okrajków na mokrych siedliskach nad morzem oraz wzdłuż niektórych rzek nizinnych.
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Hypericum – rodzaj z rodziny Hypericaceae (dziurawcowate) reprezentowany w Polsce przez 8 gatunków dziko rosnących. W lasach najczęściej występują trzy gatunki. Dziurawiec zwyczajny (Hypercium perforatum L.) ma łodygę 2-kanciastą, w górze rozgałęzioną, liście gęsto przeświecająco punktowane i kwiaty zebrane w gęste podbaldachy. Jest pospolitą rośliną na zrębach, w zaroślach i na brzegach lasów. Dziurawiec czteroboczny (Hypercium maculatum Crantz), o łodydze 4-kanciastej, słabo rozgałęzionej i liściach prawie bez przeświecających kropek, występuje na ogół w podobnych warunkach (poza tym w górskich zbiorowiskach traworośli ze związku Calamagrostion), a ponadto jest spotykany w ciepłolubnych buczynach „storczykowych” rejonu sudeckiego. Dziurawiec skąpolistny (Hypercium montanum L.), o łodydze nierównomiernie ulistnionej i zwykle nierozgałęzionej oraz ubogich, gęstych, prawie główkowatych kwiatostanach, rośnie często w świetlistych dąbrowach i uważany jest za gatunek charakterystyczny dla rzędu Querctalia pubescenti-petraeae.
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Campanula – rodzaj z rodziny Campanulaceae (dzwonkowate) reprezentowany w Polsce przez 18 gatunków. W lasach najczęściej występują 4 gatunki. Dzwonek okrągłolistny (Campanula rotundifolia L.), o okrągławych liściach odziomkowych i równowąskich liściach łodygowych oraz rozpierzchłych kwiatostanach, jest gatunkiem wyróżniającym związek Trifolion medii (ciepłolubne zbiorowiska okrajkowe w kompleksie żyznych lasów liściastych oraz kwaśnych dąbrów, borów mieszanych, albo najuboższych postaci grądów i acydofilnych buczyn). Dzwonek brzoskwiniolistny (Campanula persicifolia L.), wyróżniający się dużymi kwiatami (3-4 cm średnicy), wysoką łodygą (do 160 cm) i lancetowatymi liśćmi łodygowymi, należy do gatunków charakterystycznych dla ciepłolubnych dąbrów z rzędu Quercetalia pubescenti-petraeae. Występuje też w lasach dębowo-grabowych. Dz. jednostronny (Campanuela rapunculoides L.), o kwiatach zebranych w jednostronne grono i liściach od podłużnie sercowatych i ogonkowych (u dołu) po podłużnie lancetowate i siedzące (w górze), jest charakterystyczny dla kserotermicznych zbiorowisk okrajkowych ze związku Geranion sanguinei. Często rośnie też w zbiorowiskach lasów zboczowych typu grądowego oraz górsko-podgórskich zboczowych lasach lipowo-jaworowych. Dzwonek pokrzywolistny (Campanula trachelium L.), który ma dolne i średnie liście sercowate, długoogonkowe, a górne jajowatolancetowate, siedzące, występuje w żyznych lasach liściastych z klasy Querco-Fagetea (gatunek charakterystyczny).
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Osmunda – rodzaj paproci z rodziny Osmundaceae (długoszowate) reprezentowany w Polsce przez jeden gatunek długosz królewski (Osmuda regalis L.). Jest to okazała bylina o wysokości do 200 cm, u której z podziemnego, rozgałęzionego kłącza wyrasta kilka długoogonkowych, podwójnie pierzastych liści, zewnętrznych płonnych i wewnętrznych w górze zarodnionośnych, które są ustawione innej płaszczyźnie. Odcinki II rzędu części płonnej są podłużne, całobrzegie lub karbowane, a w części zarodnionośnej – równowąskie, całkowicie, gęsto pokryte brązowymi skupieniami zarodni. Roślina dość rzadka w Polsce, znana z około 130 stanowisk rozproszonych przede wszystkim na Pomorzu Zachodnim, w Wielkopolsce i na Ziemi Lubuskiej oraz na wyżynach południowej części kraju i w kotlinach podgórskich. Gatunek występujący przeważnie w zbiorowiskach lasów wilgotnych i bagiennych, charakterystyczny dla klasy Alnetea glutinosae (olsy i łozowiska).
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Viola – rodzaj z rodziny Violaceae (fiołkowate) liczący 400–500 gatunków, rosnących w umiarkowanej i subtropikalnej strefie półkuli północnej, reprezentowany w Polsce przez 22 dziko rosnące gatunki. Do fiołków najczęściej spotykanych w lasach należy 6 gatunków. Fiołek leśny (Viola reichenbachiana Jord. ex Boreau) – liście dolne sercowatonerkowate, górne – sercowatojajowate, o długości równej szerokości, przylistki krótkie, równowąskolanetowate, frędzlowate, brunatne, kwiaty bezwonne, korona fioletowa, ostroga cienka tej samej barwy. Fiołek Rivina (Viola riviniana Rchb.) – gatunek podobny do poprzedniego, od którego różni się przede wszystkim grubą i żółtawobiałą ostrogą. Fiołek przedziwny (Viola mirablis L.) – liście początkowo zebrane w różyczkę, krótkoogonkowe, tutkowato zwinięte, później szerokosercowate, przylistki duże, lancetowate, całobrzegie, górne na brzegu orzęsione. Pierwsze kwiaty wyrastają z kątów łusek kłączy, są wonne, bladoniebieskie, następnie rozwijają się na wysmukłych łodyżkach o mniejszych liściach, nie mają korony i są zamknięte (klejstogamiczne), wydają owoce po samozapyleniu. Wymienione fiołki najczęściej występują w żyznych lasach liściastych, takich jak grądy czy buczyny, rzadziej w kwaśnych dąbrowach. Fiołek wonny (Viola odorata L.) – liście szerokojajowate, nerkowate lub kolisto jajowate, u nasady głęboko sercowate. Kwiaty pachnące, niebieskofioletowe, w gardzieli bledsze, dolny płatek na szczycie wycięty. Gatunek charakterystyczny dla zespołu łęgu zboczowego Violo odoratae-Ulmetum i rzędu Glechometalia hederaceae (nitrofilne zbiorowiska bylin na okrajkach świeżych i wilgotnych lasów liściastych, grądów, buczyn i łęgów). Fiołek psi (Viola canina L.) ma tylko liście łodygowe, blaszki jajowate o nasadzie prostej lub słabo sercowato wciętej, kwiaty niebieskie lub fioletowe, z białą lub żółtawą ostrogą. Gatunek charakterystyczny dla zbiorowisk wrzosowisk i wilgotnych muraw bliźniczkowych (klasa Nardio-Callunetea), dość częsty na brzegach lasów i na zrębach. Fiołek błotny (Viola palustris L.), drobna roślina o liściach nerkowato sercowatych, na brzegu karbowanych i tępych oraz kwiatach bladoliliowych kwiatach, występuje na siedliskach wilgotnych (torfowiska niskie, wilgotne łąki, olsy torfowcowe) i jest charakterystyczny dla zbiorowisk kwaśnych młak niskoturzycowych (rząd Caricetalia nigrae).
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Galeobdolon – rodzaj z rodziny Lamiaceae (wargowe, jasnotowate) reprezentowany w Polsce przez jeden gatunek z dwoma podgatunkami. Gajowiec żółty (Galeobdolon luteum Huds.) – bylina o płożących i zakorzeniających się rozłogach. Łodygi kwiatonośne do 60 cm wysokości, wyraźnie 4-kanciaste, liście zimotrwałe, od okrągławych po jajwatolancetowae, grubo ząbkowane lub karbowane, często z nieregularnymi jasnymi plamkami. Kwiaty żółte zebrane w oddalonych od siebie nibyokółkach. Podgatunek typowy (Galeobdolon luteum subsp. luteum), pospolity w żyznych lasach liściastych na całym niżu, ma podsadki szerokojajowate i jak wszystkie liście głęboko karbowane; liście łodygowe zwykle plamiste; nibyokółki 2-8-kwiatowe. Podgatunek górski (Galeobdolon luteum subsp. montanum Pers.), częsty na południu kraju, wyróżnia się wąskimi podsadkami, 9-20-kwiatowymi nibyokółkami i liśćmi zwykle bez jasnych plam.
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Chelidonium – monotypowy rodzaj z rodziny Papaveraceae (makowate) z jednym gatunkiem występującym w strefie umiarkowanej i subarktycznej Eurazji. Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) – bylina z pomarańczowym sokiem mlecznym i czerwonobrunatnym kłączu. Łodyga gałęzista do 70 cm wysokości, rzadko owłosiona. Liście sinawe, głęboko pierzastosieczne, o odcinkach kolistych lub jajowatych. Kwiaty na długich szypułkach zebrane w luźne baldachy, korona 4-płatkowa, żółta. Owoc – równowąska torebka, podłużnie pękająca. Nasiona z elajosomem, chętnie zjadanym przez mrówki. Roślina częsta na siedliskach zasobnych w azot (np. miejsca składowania odpadów organicznych, przydroża, śmietniska), charakterystyczna dla wtórnych zbiorowisk z robinią akacjową w drzewostanie (zespół Cheliodnio-Robinietum).
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Neottia – rodzaj z rodziny Orchidaceae (storczykowate) z jednym przedstawicielem we florze Polski. Gnieźik leśny [Neottia nidus-avis (L.) Rich.]. Roślina bezzieleniowa o masywnym kłączu gęsto pokrytym mięsistymi, splatanymi ze sobą korzeniami, kształtem przypominającym ptasie gniazdo. Pęd nadziemny wyprostowany, obły, zwykle nagi, najczęściej jasnobrązowy. Liście zredukowane do błoniastych łusek obejmujących łodygę. Kwiaty osadzone w katach błoniastych, ostrych przysadek, na skręconych szypułkach zebrane w groniaste kwiatostany, w górze gęsto skupione, w dole luźno rozmieszczone. Warżka bez ostrogi, na szczycie rozcięta na dwie łatki. Gatunek charakterystyczny dla rzędu Fagetalia sylvaticae (żyzne i średnio żyzne lasy liściaste – łęgi, grądy, buczyny i żyzne jedliny, zboczowe lasy lipowo-jaworowe).
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Peucedanum – rodzaj z rodziny Apiaceae (baldaszkowate, selerowate) liczący około 170 gatunków w Eurazji i Afryce, reprezentowany we florze Polski przez 5 gatunków. W lasach najczęściej występują dwa z nich. Gorysz pagórkowy [Peucedanum oreoselinum (L.) Moench] ma łodygę nagą, pełną, walcowatą u nasady z resztkami starych liści, liście odziomkowe podwójnie lub potrójnie pierzaste, odcinki liści szerokie, ząbkowane, Kwiaty w 20-25-szypułowych baldachach, białe, pokrywy i pokrywki biało obrzeżone. Roślina częsta w zbiorowiskach suchych muraw piaskowych, na obrzeżach lasów, w świeżych borach sosnowych (zwłaszcza na wschodzie kraju w zespole Peucedano-Pinetum). Gorysz błotny [Peucedanum palustre (L.) Moench] wyróżnia się przede wszystkim całobrzegimi, równowąskolanteowatymi odcinkami liści, dętą, ostrokanciastą łodygą, bez resztek starych liści. Gatunek siedlisk wilgotnych – torfowisk niskich, szuwarów turzycowych i olsów.
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), (Dianthus) – rodzaj z rodziny Caryophyllaceae (goździkowate) obejmujący ok. 300 gatunków w Eurazji i Afryce, reprezentowany w Polsce przez 10 gatunków, w tym 2 wymarłe. Na terenach leśnych najczęściej występują 3 gatunki. Goździk kartuzek (Dianthus carthusianorum L.) o kwiatach czerwonych lub różowych zebranych po 3-15 w szczytowych główkach, częsty w całym kraju, w zbiorowiskach ciepłolubnych i piaskowych muraw, na brzegach lasów, w prześwietlonych borach sosnowych i dąbrowach. Goździk kropkowany (Dianthus deltoides L.) ma liście z 3 nerwami, pędy kwiatonośne szorstkie, a różowe lub czerwone kwiaty pojedyncze umieszczone na szczytach wielokrotnie widlasto rozgałęzionej łodygi. Roślina pospolity w zbiorowiskach muraw, na skrajach lasów, niekiedy także w borach sosnowych. Goździk pyszny (Dianthus superbus L.) różni się od wymienionych gatunków przede wszystkim większymi kwiatami, barwą korony (od białej do liliowej) oraz postrzępionymi płatkami korony. Jest charakterystyczny dla bogatych florystycznie wilgotnych łąk ze związku Molinion caeruleae.
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Lathyrus – rodzaj z rodziny Fabaceae (motylkowate, bobowate) liczący około 150 gatunków w umiarkowanych strefach półkuli północnej oraz w górach wschodniej Afryki. W Polsce jest reprezentowany przez 12 gatunków dziko rosnących. W lasach najczęściej rosną 4 z nich. Groszek wiosenny [Lathyrus vernus (Lathyrus) Bernh.] – roślina naga, płożąca, rozwijająca się wczesną wiosną. Liście parzystopierzaste, z tzw. kończykiem na szczycie; listki eliptyczno-lancetowate, zaostrzone, w 2-4 parach. Kwiaty w gronach po 3-5 o koronie początkowo purpurowej, później zmieniającej barwę na niebieską. Gatunek charakterystyczny dla rzędu Fagetalia sylvaticae (żyzne i średnio żyzne lasy liściaste – łęgi, grądy, buczyny i żyzne jedliny, zboczowe lasy lipowo-jaworowe). Groszek czerniejący [Lathyrus niger (Lathyrus) Bernh.] ma liście parzystopierzaste, listki podłużnie jajowate, tępe, spodem sinawe, w 4-6 parach. Grona 4-8- kwiatowe. Kwitnie w maju-czerwcu. Jest gatunkiem charakterystycznym dla zbiorowisk świetlistych dąbrów z rzędu Quercetalia pubescenti-petraeae G. skrzydlasty (Lathyrus montanus Bernh.) – drobna bylina o kłączach z rozłogami i bulwiastymi zgrubieniami. Łodyga i osadki liści oskrzydlone. Listki eliptyczne w 2-3 parach, sine od spodu. Przylistki duże, półstrzałkowate, jajowatolancetowate. Kwiatostan 2-5-kwiatowy, korona purpurowa z zielonkawą nasadą. Gatunek charakterystyczny dla kwaśnych dąbrów (klasa Quercetea robori-petraeae). Groszek leśny (Lathyrus sylvestris Lathyrus) – roślina o łodydze 1-2 m długości, szeroko oskrzydlonej, pokładającej się lub pnącej. Liście złożone tylko z jednej pary listków i zakończone rozgałęzionym wąsem. Listki lancetowate, przylistki wąskolancetowate. Kwiatostany 2-9-kwiatowe, korona różowa. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Gatunek pospolity na niżu i w niższych położeniach górskich, występuje w zbiorowiskach żyznych lasów liściastych, w zaroślach na brzegach lasów.
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Pyrola – rodzaj z rodziny Pyrolaceae (gruszyczkowate) reprezentowany we florze Polski przez 4 gatunki zmimotrwałych bylin występujących w lasach. Gruszyczka zielonawa (Pyrola chlorantha Sw.) o zielonkawych kwiatach zebranych w krótkie, zwykle 2-8-kwiatowe grona. Działki kielicha szerokotrójkątne. Liście odziomkowe okrągławe lub odwrotniejajowate, długoogonkowe. Gatunek charakterystyczny dla związku Dicrano-Pinion obejmującego bory sosnowe. Gruszyczka mniejsza (Pyrola minor L.) – kwiaty białe lub różowawe, drobne, zebrane w gęste grona. Szyjka słupka osadzona prostopadle do zalążni, po przekwitnięciu krótsza od płatków i zalążni. Liście odziomkowe szerokoeliptyczne o ogonku krótszym od blaszki. Gatunek charakterystyczny dla klasy Vaccinio-Piceetea (bory sosnowe, świerkowe i jodłowe oraz zarośla kosodrzewiny). Gruszyczka średnia (Pyrola media Sw.) różni się od poprzedniej szyjką słupka osadzoną skośnie ku zalążni, dłuższą od płatków i zalążni po przekwitnieniu. Występuje w borach sosnowych i kwaśnych dąbrowach, głównie na zachodzie kraju. Gruszyczka okrągłolistna (Pyrola rotundifolia L.) ma liście duże (do 6 cm długości i 5 cm szerokości), okrągławe oraz kwiaty w długich gronach o koronie białej, szeroko rozwartej. Gatunek charakterystyczny dla klasy Vaccinio-Piceetea (bory sosnowe, świerkowe i jodłowe oraz zarośla kosodrzewiny). Uwaga. Z tego rodzaju wyłączono g. jednokwiatową i g. jednostronną. Pierwsza z nich jest obecnie zaliczana do rodzaju ortylia (Orthilia), a druga – do monezes (Moneses).
Zobacz więcej...
« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 »
Wszystkich stron: 11
