Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej

Dział

Rośliny zielne

Ilość znalezionych haseł: 158

Rośliny zielne

dzwonek

(botanika leśna, rośliny zielne), Campanula – rodzaj z rodziny Campanulaceae (dzwonkowate) reprezentowany w Polsce przez 18 gatunków. W lasach najczęściej występują 4 gatunki. Dzwonek okrągłolistny (Campanula rotundifolia L.), o okrągławych liściach odziomkowych i równowąskich liściach łodygowych oraz rozpierzchłych kwiatostanach, jest gatunkiem wyróżniającym związek Trifolion medii (ciepłolubne zbiorowiska okrajkowe w kompleksie żyznych lasów liściastych oraz kwaśnych dąbrów, borów mieszanych, albo najuboższych postaci grądów i acydofilnych buczyn). Dzwonek brzoskwiniolistny (Campanula persicifolia L.), wyróżniający się dużymi kwiatami (3-4 cm średnicy), wysoką łodygą (do 160 cm) i lancetowatymi liśćmi łodygowymi, należy do gatunków charakterystycznych dla ciepłolubnych dąbrów z rzędu Quercetalia pubescenti-petraeae. Występuje też w lasach dębowo-grabowych. Dz. jednostronny (Campanuela rapunculoides L.), o kwiatach zebranych w jednostronne grono i liściach od podłużnie sercowatych i ogonkowych (u dołu) po podłużnie lancetowate i siedzące (w górze), jest charakterystyczny dla kserotermicznych zbiorowisk okrajkowych ze związku Geranion sanguinei. Często rośnie też w zbiorowiskach lasów zboczowych typu grądowego oraz górsko-podgórskich zboczowych lasach lipowo-jaworowych. Dzwonek pokrzywolistny (Campanula trachelium L.), który ma dolne i średnie liście sercowate, długoogonkowe, a górne jajowatolancetowate, siedzące, występuje w żyznych lasach liściastych z klasy Querco-Fagetea (gatunek charakterystyczny).   

Zobacz więcej...

Rośliny zielne

fiołek

(botanika leśna, rośliny zielne), Viola – rodzaj z rodziny Violaceae (fiołkowate) liczący 400–500 gatunków, rosnących w umiarkowanej i subtropikalnej strefie półkuli północnej, reprezentowany w Polsce przez 22 dziko rosnące gatunki. Do fiołków najczęściej spotykanych w lasach należy 6 gatunków. Fiołek leśny (Viola reichenbachiana Jord. ex Boreau) – liście dolne sercowatonerkowate, górne – sercowatojajowate, o długości równej szerokości, przylistki krótkie, równowąskolanetowate, frędzlowate, brunatne, kwiaty bezwonne, korona fioletowa, ostroga cienka tej samej barwy. Fiołek Rivina (Viola riviniana Rchb.) – gatunek podobny do poprzedniego, od którego różni się przede wszystkim grubą i żółtawobiałą ostrogą. Fiołek przedziwny (Viola mirablis L.) – liście początkowo zebrane w różyczkę, krótkoogonkowe, tutkowato zwinięte, później szerokosercowate, przylistki duże, lancetowate, całobrzegie, górne na brzegu orzęsione. Pierwsze kwiaty wyrastają z kątów łusek kłączy, są wonne, bladoniebieskie, następnie rozwijają się na wysmukłych łodyżkach o mniejszych liściach, nie mają korony i są zamknięte (klejstogamiczne), wydają owoce po samozapyleniu. Wymienione fiołki najczęściej występują w żyznych lasach liściastych, takich jak grądy czy  buczyny, rzadziej w kwaśnych dąbrowach. Fiołek wonny (Viola odorata L.) – liście szerokojajowate, nerkowate lub kolisto jajowate, u nasady głęboko sercowate. Kwiaty pachnące, niebieskofioletowe, w gardzieli bledsze, dolny płatek na szczycie wycięty. Gatunek charakterystyczny dla zespołu łęgu zboczowego Violo odoratae-Ulmetum i rzędu Glechometalia hederaceae (nitrofilne zbiorowiska bylin na okrajkach świeżych i wilgotnych lasów liściastych, grądów, buczyn i łęgów). Fiołek psi (Viola canina L.) ma tylko liście łodygowe, blaszki jajowate o nasadzie prostej lub słabo sercowato wciętej, kwiaty niebieskie lub fioletowe, z białą lub żółtawą ostrogą. Gatunek charakterystyczny dla zbiorowisk wrzosowisk i wilgotnych muraw bliźniczkowych (klasa Nardio-Callunetea), dość częsty na brzegach lasów i na zrębach.  Fiołek błotny (Viola palustris L.), drobna roślina o liściach nerkowato sercowatych, na brzegu karbowanych i tępych oraz kwiatach bladoliliowych kwiatach, występuje na siedliskach wilgotnych (torfowiska niskie, wilgotne łąki, olsy torfowcowe) i jest charakterystyczny dla zbiorowisk kwaśnych młak niskoturzycowych (rząd Caricetalia nigrae).

Zobacz więcej...

Rośliny zielne

groszek

(botanika leśna, rośliny zielne), Lathyrus – rodzaj z rodziny Fabaceae (motylkowate, bobowate) liczący około 150 gatunków w umiarkowanych strefach półkuli północnej oraz w górach wschodniej Afryki.  W Polsce jest reprezentowany przez 12  gatunków dziko rosnących. W lasach najczęściej rosną 4  z nich.  Groszek wiosenny [Lathyrus vernus (Lathyrus) Bernh.] – roślina naga, płożąca, rozwijająca się wczesną wiosną. Liście parzystopierzaste, z tzw. kończykiem na szczycie; listki eliptyczno-lancetowate, zaostrzone, w 2-4 parach. Kwiaty w gronach po 3-5 o koronie początkowo purpurowej, później zmieniającej barwę na niebieską. Gatunek charakterystyczny dla rzędu Fagetalia sylvaticae (żyzne i średnio żyzne lasy liściaste – łęgi, grądy, buczyny i żyzne jedliny, zboczowe lasy lipowo-jaworowe).  Groszek czerniejący [Lathyrus niger (Lathyrus) Bernh.] ma liście parzystopierzaste, listki podłużnie jajowate, tępe, spodem sinawe, w 4-6 parach. Grona 4-8- kwiatowe. Kwitnie w maju-czerwcu. Jest gatunkiem charakterystycznym dla zbiorowisk świetlistych dąbrów z rzędu Quercetalia pubescenti-petraeae G. skrzydlasty (Lathyrus montanus Bernh.) – drobna bylina o kłączach z rozłogami i bulwiastymi zgrubieniami. Łodyga i osadki liści oskrzydlone. Listki eliptyczne w 2-3 parach, sine od spodu. Przylistki duże, półstrzałkowate, jajowatolancetowate.  Kwiatostan 2-5-kwiatowy, korona purpurowa z zielonkawą nasadą. Gatunek charakterystyczny dla kwaśnych dąbrów (klasa Quercetea robori-petraeae). Groszek leśny (Lathyrus sylvestris Lathyrus) – roślina o łodydze 1-2 m długości, szeroko oskrzydlonej, pokładającej się lub pnącej. Liście złożone tylko z jednej pary listków i zakończone rozgałęzionym wąsem. Listki lancetowate, przylistki wąskolancetowate. Kwiatostany 2-9-kwiatowe, korona różowa. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Gatunek pospolity na niżu i w niższych położeniach górskich, występuje w zbiorowiskach żyznych lasów liściastych, w zaroślach na brzegach lasów.

Zobacz więcej...

Rośliny zielne

gruszyczka

(botanika leśna, rośliny zielne), Pyrola – rodzaj z rodziny Pyrolaceae (gruszyczkowate) reprezentowany we florze Polski przez 4 gatunki zmimotrwałych bylin występujących w lasach. Gruszyczka zielonawa (Pyrola chlorantha Sw.) o zielonkawych kwiatach zebranych w krótkie, zwykle  2-8-kwiatowe grona. Działki kielicha szerokotrójkątne. Liście odziomkowe okrągławe lub odwrotniejajowate, długoogonkowe. Gatunek charakterystyczny dla związku Dicrano-Pinion obejmującego bory sosnowe. Gruszyczka mniejsza (Pyrola minor L.) – kwiaty białe lub różowawe, drobne, zebrane w gęste grona. Szyjka słupka osadzona prostopadle do zalążni, po przekwitnięciu krótsza od płatków i zalążni. Liście odziomkowe szerokoeliptyczne o ogonku krótszym od blaszki. Gatunek charakterystyczny dla klasy Vaccinio-Piceetea (bory sosnowe, świerkowe i jodłowe oraz zarośla kosodrzewiny). Gruszyczka średnia (Pyrola media Sw.) różni się od poprzedniej szyjką słupka osadzoną skośnie ku zalążni, dłuższą od płatków i zalążni po przekwitnieniu. Występuje w borach sosnowych i kwaśnych dąbrowach, głównie na zachodzie kraju. Gruszyczka okrągłolistna (Pyrola rotundifolia L.) ma liście duże (do 6 cm długości i 5 cm szerokości), okrągławe oraz kwiaty w długich gronach o koronie białej, szeroko rozwartej. Gatunek charakterystyczny dla klasy Vaccinio-Piceetea (bory sosnowe, świerkowe i jodłowe oraz zarośla kosodrzewiny). Uwaga. Z tego rodzaju wyłączono g. jednokwiatową i g. jednostronną. Pierwsza z nich jest obecnie zaliczana do rodzaju ortylia (Orthilia), a druga – do monezes (Moneses).  

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt