Dział
Elementy mineralogii, petrografii, geologii historycznej, geomorfologii
Ilość znalezionych haseł: 226
(gleboznawstwo leśne), okres w prehistorii, następujący po epoce kamienia, a poprzedzający epokę żelaza. Najwcześniejsze wykopaliska z tej epoki pochodzą z południowego Kaukazu i z obszaru Morza Egejskiego, następnie z Egiptu i Bliskiego Wschodu. Za początek epoki brązu przyjmuje się umownie rok 3400 p.n.e., w Europie Południowej 2800 p.n.e., na terenach wschodnich Niemiec i zachodniej Polski 2200 p.n.e. Koniec epoki brązu przypada na lata 1000 – 700 p.n.e. Nazwa epoki pochodzi od używanych wówczas powszechnie narzędzi z nowo wprowadzonego surowca – brązu, czyli stopu miedzi z cyną, jak: siekiery, dłuta, młoty, motyki, sierpy, noże i inne.
Zobacz więcej...
(gleboznawstwo leśne), okres zlodowaceń odpowiadający w przybliżeniu plejstocenowi. Klimat plejstocenu ulegał wahaniom, wielokrotnie po fali zimna zwanej → glacjał, następowało ocieplenie zwane → interglacjał. Spowodowało to powstawanie i roztapianie olbrzymich lodowców kontynentalnych (lądolody), które pokrywały część Europy, łącznie z Polską, a także inne obszary strefy umiarkowanej: zachodnią Syberię, Amerykę Północną, Grenlandię i Tybet, a na półkuli południowej Ziemię Ognistą, Argentynę i Tasmanię. Najważniejsze glacjały i interglacjały europejskie tego okresu dotyczące ziem Polski wystąpiły: 1) 115 000-11 700 lat temu – Würm, najmłodsze zlodowacenie północnopolskie, Wisły, → Vistulian, bałtyckie, 2) 300 000-130 000 lat temu – Riss, zlodowacenie środkowopolskie, Odry, 3) 730 000-430 000 lat temu – Mindel, najstarsze zlodowacenie południowopolskie, Sanu, krakowskie. Większość terytorium Polski obecnie jest pokryta utworami związanymi z okresem zlodowaceń i odgrywają one ważną rolę w kształtowaniu powierzchni naszego kraju, stanowiąc skały macierzyste gleb i kształtując środowisko przyrodnicze oraz krajobrazy.
Zobacz więcej...
(gleboznawstwo leśne), według Słownika Języka Polskiego fizjografia to opis przyrodniczy kraju, obejmujący geologię, geomorfologię, sieć rzeczną, klimat, gleby, roślinność i świat zwierzęcy. Fizjografia dostarcza argumentów przyrodniczych do podziału i kwalifikowania terenów na różne cele w planowaniu przestrzennym. Definiuje ona założenia do oceny warunków przyrodniczych pod kątem różnych form urządzania terenu w planowaniu przestrzennym. Proponuje optymalizuje użytkowanie terenów rolniczych, potrzeby rekreacji i turystyki, eksponuje estetyczne walory krajobrazu, a także sugeruje obszary przyrodnicze, które powinny być objęte ochroną.
Zobacz więcej...
(gleboznawstwo leśne), naprzemianlegle ułożone warstwy skał osadowych, takich jak: piaskowce, iły i łupki ilaste, rogowce, margle i zlepieńce. Sporadycznie tylko występują we fliszu karpackim wapienie (np. cieszyńskie). Piaskowce posiadają różnorodne uziarnienie, do gruboziarnistych i zlepieńcowatych do drobnoziarnistych. Obszar Karpat fliszowych dzieli się na płaszczowiny, to jest nasunięcia skał o charakterze regionalnym, powstałe w wyniku przemieszczania i przeważnie sfałdowania warstw skalnych "odkłutych" od podłoża, na którym się osadziły. Największe z nich to: Płaszczowina Podśląska (Beskid Mały, a także część Kotliny Żywieckiej), Płaszczowina Śląska (od Moraw przez Beskid Śląski, Mały, północne fragmenty Beskidu Makowskiego i Wyspowego, pogórza karpackie po Bieszczady) z warstwami godulskimi, istebniańskimi i krośnieńskimi, Płaszczowina Magurska (Beskid Żywiecki, Gorce, Beskid Sądecki, część Beskidu Makowskiego i Wyspowego, zachodnią część Beskidu Niskiego) z piaskowcami magurskimi, Płaszczowina Przedmagurska (wąska strefa na granicy Beskidu Śląskiego i Żywieckiego), Płaszczowina Dukielska (wschodnia część Beskidu Niskiego oraz obszar Pasma Granicznego i pasma Wysokiego Działu w Bieszczadach), Płaszczowina Skolska (Pogórze Przemyskie i Dynowskie i Góry Sanocko-Turczańskie oraz północne fragmenty Pogórza Strzyżowskiego, Ciężkowickiego i Rożnowskiego). Sporadycznie wśród utworów fliszowych występują magmowe intruzje andezytowe w Pieninach (góry Wdżar, Bryjarka, Jarmuta), magmowe skały cieszynitowe na pograniczu Beskidu Śląskiego i Pogórza Śląskiego oraz w Kotlinie Żywieckiej. W każdej płaszczowinie występuje specyfika właściwości budujących je skał. Generalna prawidłowość sprowadza się do stwierdzenia, że z zachodu na wschód poprawiają się właściwości glebotwórcze skał fliszowych i właściwości wytworzonych z nich gleb.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), grupa skał osadowych chemicznych lub organogenicznych zbudowanych głównie z fosforanów (od 12 do około 40% P2O5). Minerałami są:
→ apatyt, a podrzędnie
→ kwarc,
→ kalcyt
→ minerały ilaste.
Barwę mają najczęściej brunatną, szarobrunatną, szarą, żółtawą. Powstają w wyniku wytrącania się fosforanów w wodzie morskiej, ale także w nagromadzniach kości zwierząt i ich odchodów (guano). Występuje najczęściej w formie konkrecji wśród innych skał osadowych. W Polsce znane są z okolic Sandomierza, Gór Pieprzowych, Gór Świętokrzyskich, Radomia (Annopol), Krzeszowic, Chrzanowa, Olkusza, Częstochowy. Fosforyty są głównym źródłem fosforu w przyrodzie i stanowią podstawowy surowiec do jego uzyskiwania, a także do produkcji sztucznych nawozów fosforowych (superfosfat) i nawozów mineralnych, tzw. mączka fosforytowa.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), góra to wyniosłość skorupy ziemskiej nad otaczający ją teren, o znacznych wysokościach względnych w stosunku do najbliższych terenów. Jest to forma ukształtowania terenu. Wyróżnia się góry pojedyncze (np. stożki wulkaniczne), wały górskie (np. Sudety) i łańcuchy górskie (np. Karpaty, Alpy). Ze względu na wysokości względne i stromość stoków wyróżnia się:
góry niskie (500–600 m n. p. m., np. Góry Świętokrzyskie),
góry średnie (do ok. 1500 m n. p. m., np. Sudety i Beskidy)
góry wysokie ( przewyższające 1500 m n. p. m., np. Tatry, Alpy, Himalaje).
Ze względu na sposób powstania wyróżnia się góry fałdowe, zrębowe, wulkaniczne i ostańce. Góry zawsze są zbudowane z litych utworów skalnych, odpornych na procesy niszczące.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), nauka o Ziemi, jej budowie, właściwościach, historii oraz procesach zachodzących w jej wnętrzu i na jej powierzchni. W miarę postępu badań wyodrębniły się liczne działy geologii, które obecnie są naukami samodzielnymi. Do najważniejszych jej działów należą: geologia dynamiczna, geologia historyczna, geologia regionalna, i inne. W gleboznawstwie, a zwłaszcza dla wyjaśnienia genezy gleb i wielu ich właściwości, duże znaczenie posiadają takie działy geologii jak → geochemia, → mineralogia, → petrografia, geologia historyczna.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), nauka o formach rzeźby powierzchni Ziemi oraz procesach je tworzących i modyfikujących. Zajmuje się opisem tych form, ich pomiarem, genezą, wiekiem. Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi dzieli się na endogeniczne (wywołane działaniem czynników pochodzących z wnętrza Ziemi, np. wulkanizm, plutonizm, trzęsienie ziemi), oraz egzogeniczne (wywołane działaniem czynników zewnętrznych, np. słońce, woda, wiatr, lód, pływy i fale morskie). W gleboznawstwie geomorfologia pomaga wyjaśnić np. zmienność gleb na danym obszarze (np. → katena glebowa, gleby deluwialne).
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), getyt (goethyt) to minerał skał osadowych, produkt wietrzenia skał i minerałów, tlenowodorek żelaza, α-FeO x OH, twardość 5-5,5, barwy ciemnobrunatnej, brunatnej do żółtej, rysa żółtobrunatna. Występuje w skupieniach ziemistych, jest kruchy, przeźroczysty, o łupliwości wyraźnej do doskonałej. Często spotykany w złożach rud żelaza pochodzenia morskiego, jeziornego, bagiennego (żelaziak brunatny, ruda bagienna, ruda jeziorna). Należy do minerałów pospolitych, szeroko rozpowszechnionych. Stanowi składnik laterytu i limonitu. W Polsce występuje w Górach Świętokrzyskich, w Tatrach, na Dolnym Śląsku, w Sudetach. Stanowi niskoprocentową rudę żelaza. W glebach strefy tropikalnej (wilgotnej) nadaje im charakterystyczną czerwonawa barwę.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), minerał skał osadowych (hydrargilit), produkt wietrzenia glinokrzemianów, o dobrej łupliwości. Jest wodorotlenkiem glinu, Al(OH)3, zawiera ponad 60% Al2O3, jest biały, jasnoszary, jasnozielony, czerwonawy. Powstaje w wyniku wietrzenia glinokrzemianów na obszarach tropikalnych i subtropikalnych. Proces prowadzi do zwiększenia zawartości minerałów odpornych na wietrzenie chemiczne oraz trudno rozpuszczalnych wodorotlenków glinu. Proces ten określany jest jako lateryzacja, a powstająca zwietrzelina to → lateryt i inne → skały glinowo-żelaziste, z których powstają → gleby laterytowe.
Zobacz więcej...
« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 »
Wszystkich stron: 16
