Dział
Elementy mineralogii, petrografii, geologii historycznej, geomorfologii
Ilość znalezionych haseł: 226
(Gleboznawstwo leśne), pospolity minerał (żelaziak), α-Fe2O3, twardość 6-6,5, gęstość 4,95-5,26, barwa brunatnoczerwona, rysa wiśniowoczerwona do brunatnoczerwonej, nie posiada łupliwości. Nadaje on specyficzną czerwoną barwę zwietrzelinom np. wapiennym w klimacie śródziemnomorskim lub tropikalnym.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), minerał skał osadowych zaliczany do grupy ilastych. Jest zasadowym glinokrzemianem potasu i glinu (K,H3O+)Al2[(OH)2/AlSi3O10], posiada twardość 1-2, gęstość 2,6-2,9, rysę białą i doskonałą łupliwość widoczną pod mikroskopem. Bywa biały, szary, żółtawy, zielonawy, czerwonobrunatny. Powstaje wskutek degradacji muskowitu, a także w drodze wietrzenia skaleni. Razem z innymi minerałami ilastymi, takimi jak → wermikulit, → smektyt, → kaolinit tworzy frakację ilastą w glebach. Jest bardzo rozpowszechniony. Występuje we frakcji iłowej skał macierzystych większości gleb Polski, a liczne przykłady prezentuje → Atlas gleb leśnych Polski.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), luźna lub słabo zwięzła skała osadowa, złożona z minerałów ilastych (→ kaolinit,
→ montmoryllonit, → illit, → wermikulit) z domieszką pelitu kwarcowego, a także mik, chlorytu, węglanów, gipsu, irytu, substancji organicznej. Posiada pelitową strukturę i warstwową teksturę, jest miękki, w wodzie plastyczny. Powstają w środowisku morskim i lądowym. Są to pospolite skały. W Polsce większe złoża skał ilastych występują w centralnej części kraju, znane jako iły poznańskie, warwowe, towarzyszą pokładom węgla i siarki, a także jako składnik fliszu karpackiego. Powszechnie występują w glebach we frakcji ilastej i stanowią ich ważny składnik decydujący o pojemności sorpcyjnej, wodnej i zasobności w pierwiastki chemiczne. Ił w wyniku konsolidacji (sprasowania) przechodzi w iłowiec i ten w iłołupek (łupek ilasty).
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), jaskinia (niepoprawny termin – grota) to powstała w sposób naturalny pusta przestrzeń w skale o rozmiarach umożliwiających jej penetrację przez człowieka. Występują jaskinie krasowe, grawitacyjne, tektoniczne, lodowcowe, wietrzeniowo-erozyjne. Odkrywaniem i dokumentowaniem jaskiń oraz naukowym ich badaniem zajmuje się speleologia. Ze względu na genezę powstania wyróżnia się jaskinie pierwotne i wtórne. Jaskinie pierwotne to takie, które powstają jednocześnie ze skałą. Zwykle są to jaskinie powstające w czasie krzepnięcia lawy wulkanicznej, jako jaskinie lawowe, czyli próżnie po gazach wulkanicznych. Jaskinie wtórne – powstają w wyniku procesów geologicznych zachodzących w skałach. Wśród nich można wyróżnić jaskinie:
1) krasowe,
2) pseudokrasowe,
3) tektoniczne,
4) grawitacyjne,
5) wietrzeniowo-erozyjne,
6) lodowcowe.
Najdłuższą jaskinią na świecie jest Jaskinia Mamucia w USA o długości około 563 km, a najgłębszą - Jaskinia Krubera w Gruzji o głębokości 2191 m. Najdłuższą jaskinią w Polsce jest Jaskinia Wielka Śnieżna w Tatrach Zachodnich o długości 22 km, a najgłębszą – Jaskinia Wielka Śnieżna w Tatrach Zachodnich o głębokości 824 m.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), minerał skał osadowych z grupy węglanów. Jest węglanem wapnia CaCO3. Posiada twardość 3, gęstość 2,71, rysę białą, łupliwość doskonałą. Najczęściej jest bezbarwny, biały, kremowy, żółtawy, miodowy. Intensywnie burzy z kwasem solnym. Stanowi składnik skał osadowych, jako minerał budulcowy w skałach chemicznych i jako spoiwo w skałach klastycznych. Występuje też w wielu skałach metamorficznych, marmurach i innych. Bywa spotykany w osadach gorących źródeł (trawertyn), oraz w szkieletach i skorupach wielu organizmów żywych (małże, otwornice, korale). Występuje niemal powszechnie w Polsce południowej jako → węglany, w minerałach budujących skały, głównie wapienne. Zwietrzały i rozproszony w formie węglanu wapnia występuje w glebach powszechnie. Znaczenie glebotwórcze węglanu wapnia jest ogromne, zwłaszcza w kształtowaniu kwasowości gleby. Zawartość węglanu wapnia jest też cechą diagnostyczną w niektórych typach gleb Europy (czarnoziemy, gleby kasztanowe, kalcisole), a także wskaźnikiem przebiegu procesów glebowych (wapno łąkowe).
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), kopalnia kamienia użytkowego skały litej o dużej twardości metodą odkrywkową. Kamieniołomami nie są piaskownie i żwirownie, a także kopalnie węgla brunatnego, glinki ogniotrwałej. W Polsce w kamieniołomach wydobywa się głównie: granit, bazalt, wapień, piaskowiec, marmur, melafir, syenit. Po zaprzestaniu eksploatacji często następuje zalewanie wyrobiska, wskutek podnoszenia się zwierciadła wód gruntowych, co stanowi swoistą jego rekultywację.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), minerał skał osadowych z grupy ilastych. Jest zasadowym krzemianem glinu Al4[(OH)8/Si4O10], posiada twardość 2-2,5, gęstość 2,58-2,61, rysę białą i doskonałą łupliwość niedostrzegalną bez mikroskopu. Zwykle jest biały, niekiedy zielonkawy, brunatny. Powstaje najczęściej w procesie wietrzenia chemicznego skaleni. Należny do najważniejszych minerałów ilastych, jest głównym składnikiem kaolinu i wielu skał ilastych. Jest także spoiwem skał osadowych klastycznych. W Polsce rozpowszechniony na Dolnym Śląsku, (np. Świdnica, Strzelin, Strzegom), występuje w złożach Bełchatowa i w skałach fliszu karpackiego. Znaczenie glebotwórcze posiada duże, szczególnie w kształtowaniu pojemności sorpcyjnej gleby i gospodarki pokarmowej ze względu na sorbowane kationy potrzebne roślinom. Razem z innymi minerałami ilastymi, takimi jak → wermikulit, → illit, → glaukonit, → smektyt tworzy frakację ilastą w glebach.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), osady klastyczne (okruchowe) składają się z nagromadzonych, różnej wielkości i genezy, okruchów minerałów oraz skał w stanie luźnym lub scementowanym. Zwietrzałe skały dają materiał luźny, które po przetransportowaniu są gromadzone w ośrodkach sedymentacji (zwykle morza, oceany, a także doliny, kotliny). W ośrodkach tych początkowo występują jako skały klastyczne luźne, które następnie mogą ulec procesowi diagenezy, nadającej im zwięzłość i twardość. Do osadów klastycznych należą → psefity, → psamity, → aleuryty i → pelity.
Zobacz więcej...
« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 »
Wszystkich stron: 16
