Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej

Dział

Historia i tradycja leśna

Ilość znalezionych haseł: 193

Historia i tradycja leśna

Zabielski Bolesław

(historia i tradycja leśna), Bolesław Zabielski urodził się 27 XII 1910 r. we wsi Zebry-Chudek w powiecie Maków Mazowiecki. Świadectwo dojrzałości uzyskał w 1929 r. w państwowym gimnazjum w Ostrołęce. W tym samym roku podjął studia leśne na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego, które ukończył z wyróżnieniem w czerwcu 1934 r. Pracę zawodową rozpoczął 1 VII 1934 r. w Katedrze Dendrometrii i Statyki Leśnej UP, w której jako asystent wolontariusz pracował do 30 VI 1935 r. Od 1 VII tego roku do wybuchu wojny zatrudniony był na stanowisku taksatora w Oddziale Urządzania Lasu Dyrekcji Lasów Państwowych w Białowieży. W czasie okupacji odbył trzyletni staż administracyjny w Nadleśnictwie Państwowym Pierzchnice na Kielecczyźnie, pracując kolejno jako sekretarz i tłumacz, adiunkt oraz - już po wyzwoleniu - nadleśniczy. Od 1 VII 1945 r. wrócił znów do urządzania lasu i objął kierownictwo Oddziału Urządzania Lasu w Dyrekcji LP w Poznaniu, gdzie pracował do 31 VIII 1950 r. Powrót do Poznania pozwolił mu wznowić pracę naukową, której wynikiem było uzyskanie na Wydziale Rolniczo-Leśnym UP w 1946 r. stopnia doktora nauk leśnych. Stopień doktora habilitowanego z zakresu urządzania lasu otrzymał na Wydziale Leśnym UP w 1951 r. Tytuł profesora nadzwyczajnego nadano mu w 1959 r., a profesora zwyczajnego w 1967 r.  Przez dwa lata łączył pracę w poznańskiej Dyrekcji Lasów Państwowych i na Wydziale Leśnym UP, gdzie 1 IX 1948 r. został zatrudniony jako kontraktowy zastępca profesora i kierownik Katedry Dendrometrii. Całkowicie poświęcił się pracy naukowo-dydaktycznej od 1 IX 1950 r. Przeszedł na pełny etat i objął kierownictwo nowo powołanej Katedry Urządzania Lasu, którą od podstaw zorganizował. Z braku samodzielnego pracownika naukowego w Katedrze Dendrometrii był nadal jej kuratorem i prowadził również wykłady z tego przedmiotu.  W pierwszym okresie w działalności naukowej profesora Zabielskiego zarysowały się dwa kierunki zainteresowań: dendrometryczny z zagadnieniami nauki o przyroście oraz urządzeniowy z problematyką zagospodarowania lasu. Po zorganizowaniu Katedry Urządzania Lasu zaczęła wyraźnie dominować problematyka urządzeniowa, a ukształtowany przez niego jej profil badawczy dotyczył: metod organizacji produkcji leśnej, technicznych podstaw urządzania lasu, planowania przebudowy kompleksów leśnych i drzewostanów oraz perspektyw zagospodarowania lasów na tle rejonizacji przyrodniczo-leśnej w Polsce. Dorobek profesora Zabielskiego obejmuje 316 różnych opracowań, z których 103 to prace publikowane w krajowych i zagranicznych wydawnictwach leśnych. Na podkreślenie w działalności naukowej zasługuje jego bardzo aktywny, wielokrotny udział w krajowych i międzynarodowych konferencjach oraz sympozjach naukowych, a także bogata wymiana doświadczeń i publikacji z placówkami naukowymi z różnych krajów Europy, które często wizytował. Był też aktywnym członkiem wielu towarzystw i komisji oraz rad naukowych. Szczególny był jego udział w pracach Polskiego Towarzystwa Leśnego, które za działalność nadało mu tytuł członka honorowego. Niemałe są zasługi Profesora w rozwoju Wydziału Leśnego Akademii Rolniczej w Poznaniu zarówno jako dziekana w latach 1951/52, 1970/72, jak i wieloletniego kuratora lasów doświadczalnych oraz przewodniczącego ich Rady Naukowo-Dydaktycznej, wreszcie przez ponad 20 lat redaktora wydziałowego Komitetu Redakcyjnego „Roczników Akademii Rolniczej w Poznaniu".  Szczególne miejsce w działalności Profesora zajmuje kształcenie kadry zawodowej i naukowej. Pod jego kierunkiem ponad 150 studentów wykonało prace magisterskie. Wypromował 12 doktorów i patronował siedmiu zakończonym habilitacjom. Ośmiu z jego uczniów uzyskało tytuły profesora. Był też recenzentem wielu rozpraw doktorskich i habilitacyjnych, a także ogólnego dorobku naukowego osób kandydujących do tytułu naukowego profesora. Zmarł 30 IV 1989 r. w Suchym Lesie pod Poznaniem w wieku 79 lat.  

Zobacz więcej...

Historia i tradycja leśna

Zabielski Stanisław

(Historia i tradycja leśna), Stanisław Zabielski urodził się 17 IX 1928 r. w Wilnie, gdzie mieszkał wraz z rodziną do jesieni 1945 r. Szkołę podstawową ukończył w 1940 r. i rozpoczął naukę w gimnazjum. Tylko pierwszą klasę ukończył w oficjalnej szkole, natomiast dalsze trzy klasy - na „kompletach tajnego nauczania". Jesienią 1944 r. wstąpił do pierwszej klasy liceum ogólnokształcącego. Edukację w Wilnie przerwała ekspatriacja rodziny do Gorzowa Wielkopolskiego. Liceum ogólnokształcące w Gorzowie ukończył w 1946 r. Jesienią rozpoczął studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego i ukończył je w 1950 r. W czerwcu 1951 r. złożył egzamin magisterski. W lipcu 1951 r. otrzymał nakaz pracy w Biurze Urządzania Lasu w Gorzowie, gdzie pracował do marca 1955 r. kolejno na stanowiskach: podreferendarza, referendarza i taksatora. Od kwietnia do października 1955 r. zatrudnił się w Centralnym Zarządzie Przemysłu Meblarskiego (w Poznaniu) jako technolog, jednocześnie starając się o przyjęcie na aspiranturę naukową w Katedrze Szczegółowej Hodowli Lasu Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Studia aspiranckie pod kierownictwem prof. dr. Leona Mroczkiewicza odbywał w okresie 1955-1959. Po ich ukończeniu pracował jako adiunkt w Nadleśnictwie Doświadczalnym Laski WSR. W grudniu 1960 r. otrzymał stopień doktora nauk rolno-leśnych i od października 1961 r. został służbowo przeniesiony do Katedry Szczegółowej Hodowli Lasu WSR w Poznaniu na stanowisko adiunkta. W 1963 r. odbył jednomiesięczny staż naukowy na Węgrzech, a w 1968 r. sześciomiesięczny staż we Francji. W 1970 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk leśnych. W 1972 r. został docentem w Instytucie Przyrodniczych Podstaw Leśnictwa WSR w Poznaniu (instytut powstał przez połączenie czterech katedr, w tym Katedry Szczegółowej Hodowli Lasu - doc. dr hab. S. Zabielski nie zmienił więc miejsca pracy). W latach 1972-1975 był w Instytucie kierownikiem Zespołu Naukowo-Dydaktycznego Hodowli Lasu. Otrzymał tytuł i mianowanie na stanowisko profesora nadzwyczajnego 1 III 1983 r., a od 1 IV 1994 r. do emerytury zajmował stanowisko profesora zwyczajnego. Na emeryturę przeszedł 30 IX 1996 r. Od 1986 r. pełnił funkcję kierownika Zakładu Techniki Hodowli Lasu w zespołowej Katedrze Hodowli Lasu, a od 1994 r. do emerytury kierował wymienioną katedrą. Profesor dr hab. S. Zabielski dwukrotnie pracował za granicą. W 1975 r. został skierowany przez Akademię Rolniczą w Poznaniu (za pośrednictwem firmy PHZ Polservice) do pracy w marokańskiej Stacji Badań Leśnych w Rabacie, gdzie w latach 1975-1978 kierował Sekcją Uprawy Topoli. W okresie 1981-1985 wykładał hodowlę lasu, urządzanie lasu i BHP w leśnictwie w Państwowym Instytucie Agronomicznym w Algierze. Na dorobek naukowy profesora Zabielskiego składają się głównie prace związane z uprawą topól, wierzb i innych szybko rosnących gatunków pionierskich, np. sosen śródziemnomorskich, lecz także modrzewia, brzóz i olszy. Profesor jest autorem (lub współautorem) 37 rozpraw i artykułów naukowych, w tym 12 w języku francuskim, jednej książki naukowej (rozdział w monografii topoli), pięciu skryptów (w tym czterech w języku francuskim dla potrzeb studentów algierskich), sześciu prac konferencyjnych i 10 opracowań popularnonaukowych. Na uwagę zasługują jego prace nad rozmnażaniem topól i wierzb, które pozwoliły podnieść ekonomiczną wydajność tych zabiegów technologicznych, prace nad sposobami zakładania plantacji topolowych, analizy przydatności różnych odmian topól uprawnych w różnych warunkach siedliskowych. Zastosowanie ich wyników w praktycznej uprawie topoli pozwala znacznie poprawić ekonomiczną wydajność gospodarstw topolowych. Począwszy od lat dziewięćdziesiątych profesor Zabielski był największym w Polsce autorytetem w najważniejszej dziedzinie zainteresowań. Jego autorytet był i jest uznawany także za granicą. Za działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną sześciokrotnie otrzymał nagrody rektora AR. Profesor otrzymał odznaczenia państwowe: Złoty Krzyż Zasługi (1985) i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989). Był członkiem organizacji zawodowych, skupiających leśników: Polskiego Towarzystwa Leśnego oraz Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego (1951-1981), a od 1981 r. członkiem NSZZ „Solidarność". Zmarł 9 II 2005 r. w Poznaniu w wieku 76 lat.  

Zobacz więcej...

Historia i tradycja leśna

Zakład Badania Drzew i Lasu

(historia i tradycja leśna), Ustawa o Fundacji „Zakłady Kórnickie” została uchwalona przez Sejm RP 30 lipca 1925 r., a więc 10 miesięcy po śmierci Władysława Zamoyskiego. Punkt 6 w art. 2 tej ustawy potwierdzał wcześniejsze zamiary Fundatora i formułował cele przyszłej placówki naukowej: „Założenie i utrzymanie Zakładu badania, tak na stokach gór, jak i na równinach, wszystkiego, co wchodzi w zakres hodowli życia, ochrony i należytego wyzyskania wszelkiego rodzaju drzew, tak w kraju istniejących, jak zagranicznych, mogących się krajowi zdać, leśnych, ogrodowych, użytkowych, owocowych i ozdobnych, ich drewna, owoców, liści, soków. Piecza nad ogrodami Kórnickimi” (Ustawy..., 1933). Postanowienie to wzbudziło ogromne uznanie przyrodniczych środowisk naukowych w kraju. Wybitny uczony prof. Stanisław Sokołowski pisał: „[...] punkt 6 statutu ma niepospolitą doniosłość. Powstanie bowiem zakład dla badań naukowych z działu leśnictwa i dendrologji, w najobszerniejszym znaczeniu, zakład, w którym ześrodkowaną będzie praca naukowa i badawcza z tej dziedziny. W ten sposób stworzona została realna podstawa dla doświadczalnictwa leśnego i dendrologicznego [...]”. Specjalna komisja Kuratorium Fundacji pod przewodnictwem prof. Władysława Szafera dyskutowała w latach 1928 – 1930 nad projektem statutu i zakresem badań naukowych przyszłego Zakładu Badania Drzew i Lasu (taką nazwę dla powstającej placówki naukowej przyjęła komisja na wniosek prof. Władysława Szafera). Warto jednak nadmienić, iż w swym własnym projekcie, opublikowanym w 1928 r., Antoni Wróblewski proponował nazwę „Instytut Dendrologiczny w Kórniku”, z zapleczem w postaci arboretum, szkółek i lasu doświadczalnego na Zwierzyńcu. W jej Komisji wchodzili wybitni ówcześni botanicy i lesnicy, profesorowie: Włodzimierz Gorjaczkowski z SGGW, Jan Grochmalicki z Uniwersytetu Poznańskiego, Piotr Hoser (młodszy) z SGGW, Bolesław Hryniewiecki z Uniwersytetu Warszawskiego, Aleksander Kozikowski z Wydziału Lasowego Politechniki Lwowskiej, Zygmunt Mokrzecki z SGGW, Julian Rafalski z Uniwersytetu Poznańskiego, Stanisław i Marian Sokołowscy z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Szymon Wierdak z Politechniki Lwowskiej. Mimo zakończenia prac komisji w 1931 r. formalne utworzenie Zakładu ciągle opóźniało się, choć już w 1928 r. ukazała się pierwsza publikacja naukowa finansowana przez Fundację „Zakłady Kórnickie”, a firmowana przez Zakład Badania Drzew i Lasu; była to monografia pt. „O górnej granicy lasu w Tatrach”. Autor tej publikacji, prof. Marian Sokołowski, reprezentował Fundację Kórnicką w 1929 r. na VII Kongresie IUFRO w Sztokholmie. Uchwała Kuratorium Fundacji z dnia 28 kwietnia 1933 r. powołała do życia Zakład Badania Drzew i Lasu z dniem 1 lipca tegoż roku. Zaprojektowana struktura nowego Zakładu obejmowała cztery działy: Dendrologii i Pomologii, Biologii Lasu, Techniczno-Leśny oraz Organizacyjno-Propagandowy. Zachowały się szczegółowe i programy badań, opracowane dla tych działów. Autorami statutów organizacyjnych i programów badań byli: dla Działu Dendrologii i Pomologii – dyr. A. Wróblewski oraz profesorowie P. Hoser i W. Gorjaczkowski, dla Działu Biologii Lasu – prof. S. Sokołowski, dla Działu Techniczno-Leśnego − prof. Julian Rafalski oraz dla Działu Organizacyjno-Propagandowego – prof. J. Rafalski i dyr. Antoni Wróblewski. Niestety, z powodów finansowych Fundacji, tylko Dział Dendrologii i Pomologii podjął realizację swoich zadań naukowych przez wybuchem II wojny światowej. Z dniem 1 marca 1945 roku, na mocy upoważnienia udzielonego przez tzw. rząd lubelski (PKWN), kierownictwo Zakładu Badania Drzew i Lasu objął inż. Stefan Białobok. Dekret nowych władz z 12 grudnia 1944 r. odebrał Fundacji Kórnickiej lasy, z których pochodziło około 60% jej dochodów. Mimo tej trudnej sytuacji, Stefan Białobok rozpoczął tworzenie zespołu pracowników naukowych i wydał pierwszy zeszyt nowego czasopisma naukowego – „Pamiętnik Zakładu Badania Drzew i Lasu”. Utworzył pierwszą Radę Naukową Zakładu w osobach profesorów: Wiktora Schramma i Konstantego Steckiego z Uniwersytetu Poznańskiego oraz Jana Ślaskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z powodu trudności finansowych, Fundacja Zakłady Kórnickie przekazała Zakład Badania Drzew i Lasu w dzierżawę na czas nieokreślony Ministerstwu Szkół Wyższych i Nauki. Rozporządzeniem z dnia 18 lipca 1951 r., z mocą od 1 marca 1950 roku Rada Ministrów usankcjonowała ten stan zmieniając nazwę placówki na Zakład Dendrologii i Pomologii w Kórniku, podległy temu ministerstwu. W 1952 roku Zakład wszedł w struktury nowopowstałej Polskiej Akademii Nauk, stając się jedną z czterech pierwszych placówek naukowych PAN. Dawny Zakład Badania Drzew i Lasu to dzisiaj Inmstytut Dendrologii PAN w Kórniku.

Zobacz więcej...

Historia i tradycja leśna

Zamoyski Władysław

(historia i tradycja leśna), Władysław Zygmunt Jan Adam Karol Zamoyski urodził się 18 listopada w Paryżu, a jego rodzicami byli gen. Władysław Zamoyski i Jadwiga z Działyńskich. W 1880 r. odziedziczył po swym wuju Janie Działyńskim majętność kórnicką, w skład której wchodziły także kompleksy lasów kórnickich i trzebawskich o powierzchni 4943 ha. W 1889 r. Zamoyski nabył dobra zakopiańskie, w skład których wchodziło także 5462 ha lasów. Stan tych lasów był zatrważający na skutek rabunkowej gospodarki prowadzonej przez poprzednich właścicieli. Nadmierne wyręby spowodowały opanowanie drzewostanów przez kornika drukarza, co pociągało za sobą dalsze, intensywne zamieranie drzew i wylesienie znacznych połaci stoków tatrzańskich. Zaraz po zakupie dóbr zakopiańskich Zamoyski zatrudnił leśniczych i utworzył straż leśną, co przyczyniło się także do ograniczenia kłusownictwa. Kierując się wskazówkami swego doradcy, wybitnego polskiego uczonego prof. Stanisława Sokołowskiego, Zamoyski przystąpił do odbudowy zniszczonych lasów tatrzańskich. Wstrzymał całkowicie wyręby, użytkując tylko drewno z cięć sanitarnych. Zwalczał uporczywie skutki inwazji kornika drukarza i klęsk żywiołowych. Prowadził na szeroką skalę intensywne zalesienia wylesionych zboczy górskich materiałem sadzeniowym z własnej szkółki (Złoty Medal C.K. Ministerstwa Rolnictwa na wystawie Krajowej we Lwowie w 1894 r. za jakość sadzonek). Pozytywne skutki tych działań sprawiły, iż ostatnie dziesięciolecie XIX w. zostało uznane w sferach naukowych za przełomowy okres w dziejach ochrony przyrody w Tatrach. Wyrazem uznania dla Zamoyskiego było przyznanie mu honorowego członkostwa Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego w 1902 r. oraz Towarzystwa Tatrzańskiego w 1903 r. W 1898 miasto Zakopane uczciło Zamoyskiego nadając jego imię jednej z ulic. Wzorowo i nowocześnie prowadzona była także gospodarka w lasach kórnickich, co przynosiło ich właścicielowi spore dochody. Zamoyski dbał również o dobre przygotowanie fachowe swoich pracowników, uruchamiając w 1908 w Kórniku kursy dla borowych (sam taki kurs ukończył w 1911 r.). Dążenia Towarzystwa Tatrzańskiego i Władysława Zamoyskiego znalazły swój szczęśliwy finał dopiero po wielu latach. Lasy tatrzańskie, już jako własność Fundacji „Zakłady Kórnickie”, przeszły w 1933 r. z jej rąk na własność Lasów Państwowych i weszły najpierw w skład Parku Przyrody, utworzonego przez Ministra Rolnictwa w 1939 r. na terenach Lasów Państwowych, a następnie w skład Tatrzańskiego Parku Narodowego, utworzonego rozporządzeniem Rady Ministrów w 1954 r.; mniej więcej połowa obecnego obszaru TPN to dawna własność Zamoyskiego. W Wielkopolsce część lasów Zamoyskiego (a później fundacyjnych) w ich kompleksie trzebawskim, znalazła się w 1933 r. w granicach jednego z rezerwatów częściowych, a później w granicach Wielkopolskiego Parku Narodowego utworzonego w 1957 r. Po nacjonalizacji lasów po II wojnie światowej na obszarze lasów kompleksu kórnickiego gospodarowało Nadleśnictwo Kórnik, a po jego likwidacji w 1976 r. - Nadleśnictwa Babki. Od pierwszych lat XX wieku Zamoyski myślał także o stworzeniu organizacyjnych warunków dla badań leśnych. Równolegle więc z krystalizowaniem się idei fundacji, rodził się kształt placówki naukowej. W tej sprawie Zamoyski konsultował się z wielu ówczesnymi uczonymi, a wśród nich z prof. prof. Stanisławem Sokołowskim, Władysławem Szaferem, Konstantym Steckim i Leonem Marchlewskim. W lutym 1924 r. Władysław Zamoyski i jego siostra Maria, w obecności prezydenta Stanisława Wojciechowskiego podpisali 33 akt zrzeczenia się majątku na rzecz Narodu, prosząc Sejm, Senat i rząd RP o opiekę nad powstającą fundacją. Kilka miesięcy później, 3 października 1924 r. Władysław Zamoyski zakończył swe życie i został pochowany w krypcie kolegiaty kórnickiej. Prof. Stanisław Sokołowski napisał w nekrologu: „Wspaniałomyślny Fundator zasłużył sobie […] u całego Narodu, a zwłaszcza u nas leśników, na wdzięczność i niewygasającą nigdy pamięć, […] a imię hr. Zamoyskiego wśród tych, którzy dla leśnictwa polskiego się zasłużyli, na pierwszym stanie miejscu”. Donacja Władysława i Marii Zamoyskich została przyjęta przez Sejm RP ustawą z dnia 30 lipca 1925 „O Zakładach Kórnickich”. Punkt 6 w art. 2 ustawy potwierdzał wcześniejsze zamiary Fundatora co do celów przyszłej placówki naukowej: „Założenie i utrzymanie Zakładu badania, tak na stokach gór, jak i na równinach, wszystkiego, co wchodzi w zakres hodowli życia, ochrony i należytego wyzyskania wszelkiego rodzaju drzew, tak w kraju istniejących, jak zagranicznych, mogących się krajowi zdać, leśnych, ogrodowych, użytkowych, owocowych i ozdobnych, ich drewna, owoców, liści, soków. Piecza nad ogrodami Kórnickimi”. Postanowienie to wzbudziło ogromne uznanie leśnych środowisk naukowych w kraju. Wspomniany już wcześniej prof. Stanisław Sokołowski pisał: „Dla leśnictwa ma punkt 6 statutu niepospolitą doniosłość. Powstanie bowiem zakład dla badań naukowych z działu leśnictwa i dendrologji, w najobszerniejszym znaczeniu, zakład, w którym ześrodkowaną będzie praca naukowa i badawcza z tej dziedziny. W ten sposób stworzona została realna podstawa dla doświadczalnictwa leśnego i dendrologicznego, i dla rozwiązania tej, tylokroć omawianej kwestii.” Zamiar Fundatora został jednak zrealizowany dopiero dziewięć lat po jego śmierci. Na mocy decyzji Kuratorium Fundacji podjętej 28 kwietnia 1933 r. pod wpływem zdecydowanej postawy znakomitego polskiego botanika prof. Władysława Szafera, z dniem 1 lipca tegoż roku podjął działalność Zakład Badania Drzew i Lasu (obecnie Instytut Dendrologii PAN w Kórniku).

Zobacz więcej...

Historia i tradycja leśna

Zaremba Janusz Marian

(historia i tradycja leśna), Janusz Marian Zaremba urodził się w 1902 Babicach na ziemi wadowickiej. Po ukończeniu gimnazjum w Jarosławiu i odbyciu krótkiej służby wojskowej, jako ochotnik w wojnie polsko-sowieckiej 1920 r., podjął studia na Wydziale Rolniczo-Lasowym Politechniki Lwowskiej. Po ich ukończeniu rozpoczął praktykę leśną jako stypendysta Fundacji Kórnickiej hr. Władysława Zamoyskiego i odbył ją w lasach tatrzańskich, należących do Fundacji, pełniąc obowiązki adiunkta i leśniczego w Kościeliskach. W roku 1930 podjął pracę w lasach prywatnych w Boryniczach pod Lwowem, gdzie zastał Go wybuch wojny w 1939 roku. Nie mogąc brać w niej udziału wskutek poważnej wady serca, pozostał na swoim stanowisku służbowym aż do roku 1943. Pełnił swoje obowiązki w niezwykle ciężkich warunkach wśród szerzącego się zewsząd terroru oddziałów Ukraińskiej Powstańczej Armii. Ostrzeżony przez przyjaciół-Ukraińców o mającym nastąpić napadzie na jego siedzibę, ratował życie swoje i rodziny ucieczką w rejon Dubiecka koło Przemyśla, zabierając przy tym ze sobą kilka rodzin polskich. W nowej siedzibie w Birczy pełnił obowiązki nadleśniczego również w niebezpiecznym terenie, silnie penetrowanym przez UPA. Po zakończeniu wojny wyjechał na Ziemie Odzyskane, gdzie podjął z entuzjazmem nowe obowiązki, organizując nadleśnictwo i Leśny Ośrodek Szkoleniowy w Łukowie Żagańskim (później Wymiarki), w którym również pełnił funkcje wykładowcy. Wkrótce jednak, oskarżony o zatrudnianie w pracy byłych żołnierzy Armii Krajowej i byłych żołnierzy polskich sił zbrojnych na Zachodzie, którzy powrócili do Ojczyzny, został jako „podejrzany politycznie" osadzony w więzieniu w Lubaniu, z którego udręczony przejściami więziennymi i schorowany, został uwolniony w 1951 r. Musiał opuścić Nadleśnictwo Wymiarki, znajdując zatrudnienie na stanowisku nadleśniczego w Bystrej koło Jordanowa. W tym czasie wykładał także na kursach dla leśniczych w ośrodku szkoleniowym Dyrekcji Lasów Państwowych Okręgu Krakowskiego w Jaszczurówce. Z dniem 1 stycznia 1954 r., po uprzednim zaopiniowaniu kandydatury na wniosek profesora W. Szafera przez Państwową Radę Ochrony Przyrody został powołany przez Ministra Leśnictwa na stanowisko dyrektora odrodzonego Pienińskiego Parku Narodowego. Na nowym, odpowiedzialnym stanowisku czekały go poważne obowiązki scalenia poszczególnych części obszaru Parku w jednolity organizm, zorganizowania administracji i pracy w Parku. Rozpoczął się wkrótce ciężki okres „walki o zaporę czorsztyńską" i związane z tym szczególne trudności dla dyrektora Parku. Obowiązki swoje Janusz Zaremba spełniał wzorowo ku zadowoleniu przełożonych i w pełnej harmonii z Radą Parku. W celu uporządkowania zawiłych spraw turystycznych zainicjował utworzenie Oddziału Pienińskiego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego i został jego prezesem. Zorganizował i uporządkował Muzeum Parku Narodowego. Wiele pracy poświęcił sprawom właściwej organizacji spływu przez przełom pieniński Dunajca, łagodząc sprzeczne interesy różnych organizacji i przedsiębiorstw. Z dniem 23 sierpnia 1962 r. został przeniesiony na wakujące w tym czasie stanowisko dyrektora Babiogórskiego Parku Narodowego. Nie ominęły Go i tu nowe trudności i wyjątkowe kłopoty, związane z pracami przy budowie szosy przez przełęcz Krowiarki, oraz mozolne przeciwstawianie się pomysłom budowy schroniska na Babiej Górze i wyciągu na Markowe Szczawiny. Jak wszędzie, tak i tutaj mgr inż. Zaremba okazał się doskonałym administratorem, wypełniającym swoje niełatwe obowiązki w pełnej współpracy z Radą Babiogórskiego Parku Narodowego. Z dniem 31 grudnia 1971 roku przeszedł na emeryturę i osiadł w Nowym Sączu, gdzie zmarł w czerwcu 1985 r., pochowany na tamtejszym cmentarzu.

Zobacz więcej...

Historia i tradycja leśna

Żółciak Edward

(historia i tradycja leśna), Edward Żółciak urodził się 27IX 1918 r. w Milford (USA). Do Polski przyjechał w 1922 r. Świadectwo dojrzałości uzyskał w 1937 r. w gimnazjum klasycznym we Włocławku. W tymże roku zapisał się na Sekcję Leśną Wydziału Rolniczo-Leśnego Uniwersytetu Poznańskiego. W okresie okupacji od 1940 r. pracował w przedsiębiorstwie melioracyjnym w Kłodawie jako pomocnik mierniczego. W latach 1945-1946 kontynuował studia, które ukończył w grudniu 1946 r. W latach 1946-1953 pracował jako kierownik drużyny urządzeniowej w zielonogórskim Okręgu Lasów Państwowych, gdzie w okresach wakacyjnych prowadził również praktyki studenckie z urządzania lasu. Od kwietnia 1953 r. rozpoczął, jako starszy asystent, pracę w Katedrze Urządzania Lasu Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. W lutym 1962 r. uzyskał stopień doktora nauk rolniczo-leśnych na podstawie pracy "Analiza kształtowania się przyrostów drzew w różnych okresach życia drzewostanów sosnowych w borze świeżym na przykładzie Nadleśnictwa Doświadczalnego WSR Zielonka". W maju 1967 r. Rada Wydziału Leśnego WSR w Poznaniu nadała mu stopień doktora habilitowanego, a w grudniu 1968 r. otrzymał nominację na docenta. W 1981 r. Rada Państwa nadała mu tytuł profesora nadzwyczajnego nauk leśnych. W dorobku naukowym profesora Żółciaka znajduje się 60 prac naukowych, z których 25 to studia i rozprawy naukowe, a także projekty, ekspertyzy oraz skrypty na temat urządzania lasu. Najwięcej uwagi poświęcił zagadnieniom szeroko pojętego ładu przestrzennego i jego znaczenia w pracach urządzeniowych. W zainteresowaniach naukowych skupiał się także nad możliwościami zwiększania produkcyjności lasów niepaństwowych. Do prac badawczych włączał magistrantów i innych pracowników Katedry Urządzania Lasu. W dziedzinie dydaktycznej prowadził ćwiczenia i wykłady z urządzania lasu oraz seminaria dyplomowe, w których dużo uwagi poświęcał zastosowaniu fotogrametrii w leśnictwie. Wypromował dwóch doktorów. Recenzował również wiele prac doktorskich i habilitacyjnych oraz był autorem opinii o kandydatach do tytułu naukowego profesora. Oprócz obowiązków dydaktycznych i prac naukowych profesor Żółciak pełnił różne funkcje organizacyjne i administracyjne. W latach 1975-1984 kierował Katedrą Urządzania Lasu, a w kadencji 1984-1987 był prodziekanem Wydziału Leśnego. W latach 1978-1986 należał do ministerialnego Zespołu Dydaktyczno-Wychowawczego i Naukowego Leśnictwa i Drzewnictwa. Był również przewodniczącym Poznańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Leśnego oraz sekretarzem naukowym Komisji Nauk Leśnych Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Przeszedł na emeryturę 1 X 1988 r. Zmarł 28 IX 1995 r. w Poznaniu w wieku 77 lat.

Zobacz więcej...

Historia i tradycja leśna

Łukomski Józef

(historia i tradycja leśna), Józef Łukomski, urodzony 24 II 1826 r. w Międzychodzie w pow. śremskim, był synem Stanisława, nauczyciela i Rozalii Dinwiebel. Po ukończeniu seminarium nauczycielskiego w Poznaniu objął posadę nauczyciela w szkole w Sulmierzycach kolo Krotoszyna. W r. 1848 brał udział w powstaniu wielkopolskim w oddziale pleszewskim F. Białoskórskiego i uczestniczył m. in. w bitwie pod Raszkowem, Miłosławiem i Sokołowem jako prosty żołnierz, następnie sierżant i wreszcie oficer (podporucznik). Pod Sokołowem był ranny. Znane są liczne jego pieśni żołnierskie drukowane anonimowo. Po upadku powstania nie przyjęto go ponownie na posadę rządową i został nauczycielem domowym u Niesiołowskich w Kleryce pod Gnieznem (1848-49), a po odbyciu służby wojskowej, u Antoniego Raczyńskiego w Orli pod Koźminem. W tym czasie zainteresował się rolnictwem oraz pszczelarstwem i słuchał wykładów Józefa Dzierżonia w Lewkowie koło Ostrowa Wielkopolskiego. Wykłady te opublikował jako "Krótki wyciąg z kursu pszczelnego wykładanego przez Józefa Dzierżona w Lewkowie w maju 1852 r." (Ostrów 1852). Publikacja spotkała się z dużym zainteresowaniem i została przełożona na język niemiecki. Pod kierunkiem wybitnego leśnika wielkopolskiego Eugeniusza Ronki rozpoczął w r. 1855 naukę leśnictwa w majątku Ernesta Świnarskiego w Kruszewie pod Czarnkowem. Pozostawał tam na stanowisku nadleśniczego do r. 1872. Egzamin dla taksatorów leśnych złożył w r. 1868. W latach 1872-75 był nadleśniczym w Samostrzelu koło Nakła w dobrach Ignacego Bnińskiego. W latach następnych pracował jako taksator leśny i mierniczy oraz zajmował się urządzaniem lasów prywatnych na terenie wszystkich zaborów i Rosji, m. in. w dobrach W. Umiastowskiego Puziniewicze w pow. nowogrodzkim (1877) i w majątkach Romana Czartoryskiego w Wielkopolsce i Małopolsce (1880-1). W I. 1882-1900 zajmował stanowisko nadleśniczego i zarazem plenipotenta Adama i Zdzisława Czartoryskich w Dubinie i Sielcu koło Jutrosina. Łukomski był jednym z najwybitniejszych leśników działających w W. Księstwie Poznańskim w drugiej połowie XIX w. Przez wiele lat współpracował z Józefem Rivolim, wykorzystując w praktyce leśnej wyniki jego badań naukowych. W czasopismach leśnych i rolniczych: „Przegląd Leśniczy", „Sylwan", „Ziemianin", „Gospodarz", „Korrespondent Handlowy, Przemysłowy i Rolniczy", ogłaszał artykuły ze wszystkich niemal dziedzin leśnictwa, m. in. dotyczące hodowli lasu i mechanizacji prac leśnych ("Pług leśny", Ziemianin 1881), ochrony drzew przed szkodnikami, zagadnień ekonomicznych i organizacyjnych ("O służbie leśnej", Ziemianin 1868), a przede wszystkim urządzania lasu ("O urządzeniach leśnych dla mniejszych obszarów", Ziemianin 1869). Wraz z Ronką, Rivolim i H. Trąmpczyńskim był współautorem popularnego "Podręcznika leśnictwa" (Poznań 1869). Zajmował się również szkoleniem młodych leśników i w r. 1871 zorganizował z Rivolim komisję egzaminacyjną dla leśników kwalifikowanych, która po jego śmierci przestała działać. Był jednym z założycieli (1866) oraz długoletnim wiceprezesem Wydziału Leśnego Centralnego Tow. Gospodarczego (CTG) W. Księstwa Poznańskiego. Przyczynił się ogromnie do rozwoju tej organizacji, zwłaszcza w pierwszych latach jej istnienia. Podsumowanie swej 50-letniej prawie pracy w leśnictwie zawarł w artykule "Krótki zarys historii leśnictwa w W. Księstwie Poznańskim" (Sylwan R. 18: 1900), w którym omówił głównie historię Wydziału Leśnego CTG, opartą na własnych wspomnieniach. Łukomski pozostawił po sobie pamiętniki, które wydał fragmentami K. Rakowski w zbiorze pt. „Dwa pamiętniki z 1848 roku" (Warszawa 1906). Józef Łukomski zmarł 3 III 1900 w Wielkimborze koło Jutrosina i pochowany został w Jutrosinie, a w r. 1967 przeniesiony na cmentarz na Dębcu w Poznaniu przy ul. Bluszczowej.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt