Dział
Uboczne użytkowanie lasu
Ilość znalezionych haseł: 167
(uboczne użytkowanie lasu), związki organiczne o charakterze zasadowym (zawierające azot). Znanych jest ok. 12 tys. alkaloidów. Występują głównie w korze, korzeniach i nasionach roślin. Są trujące, często znajdują zastosowanie w leczeniu chorób, zaliczane są do ciał czynnych. Rośliny o największej zawartości ciał czynnych należą głównie do rodzin: psiankowanych, makowatych i jaskrowatych.Wiele alkaloidów ma charakter używek (kofeina, teina, nikotyna) lub narkotyków (morfina, kokaina). Przykładowe krajowe gatunki zawierające alkaloidy: cis pospolity (taksyna), pokrzyk wilcza jagoda (atropina), zimowit jesienny (kolchicyna), widłak wroniec (selagina); gatunki egzotyczne: krzew kokainowy/krasnodrzew (kokaina), kawowiec (kofeina), krzew herbaciany (teina). Liczne gatunki grzybów trujących zawieraja alkaloidy.
Zobacz więcej...
(uboczne użytkowanie lasu), Pleurotus ostreatus (Jacq.) Quélet, gatunek grzyba występujący na żywych i obumierających drzewach liściastych - w lasach, parkach i zadrzewieniach - oraz na martwym drewnie. Owocniki pojawiają się późną jesienią, od października do grudnia, a podczas łagodnej zimy – nawet do wczesnej wiosny. Występują gromadnie, dachówkowato, ułożone na podobieństwo kolonii ostryg (stąd nazwa). Kapelusz ma kolor popielaty, szaroniebieskawy lub szarobrązowy. Jego kształt jest muszlowaty, łopatowaty, o średnicy do 20 cm. Powierzchnia kapelusza jest gładka. Blaszki są białawe lub szarawe, gęste, przy trzonie zbiegające. Trzon jest krótki (do 5 cm), boczny, białawy, pełny. Często trzony skupienia owocników są na dole zrośnięte. Miąższ owocników jest biały, soczysty, u starszych okazów łykowaty, nie zmieniający zabarwienia, o łagodnym smaku i słabym zapachu. W Polsce boczniak znany jest tylko dzięki uprawie (uprawia się go na drewnie, trocinach, słomie, i innych podłożach), natomiast w lesie – mimo pospolitego występowania – praktycznie nie jest zbierany. Jest to smaczny i wartościowy gatunek, nadający się m.in. do duszenia, smażenia, marynowania oraz jako grzyb domieszkowy.
Zobacz więcej...
(uboczne użytkowanie lasu), Boletus erythropus (Fr.) Krombh. - gatunek grzyba występujący w różnych lasach iglastych i liściastych, ale najczęściej pod świerkami, na kwaśnych glebach. Jest pospolity w górach i na pogórzu, rzadszy w centralnej Polsce. Owocniki zaczynają się pojawiać stosunkowo wcześnie, bo już w maju, aż do listopada. Jest to jeden z najpiękniejszych i najbardziej okazałych naszych grzybów. Kapelusz o średnicy 5 – 15 cm jest ciemnobrązowy, kasztanowobrązowy, za młodu półkulisty, o matowej, lekko zamszowej powierzchni; potem poduszkowaty lub rozpostarty, gładki. Pory rurek tylko u bardzo młodych owocników są żółte, szybko stają cię ceglastopomarańczowe do krwistoczerwonych, po uszkodzeniu momentalnie sinieją. Trzon jest pełny, mocny, równogruby lub maczugowaty, wysokości 4 – 15 cm, żółty z czerwonymi kosmkami lub ziarenkami (bez siateczki!), przy uciśnięciu przebarwia się ciemnogranatowo. Miąższ jest jędrny, twardy i zwarty, barwy żywożółtej, ale w kontakcie z powietrzem natychmiast przebarwia się na kolor sinoniebieski, z czasem szaroniebieskawy, czarnobłękitny, o smaku łagodnym, zapachu słabym, przyjemnym. Borowik ceglastopory jest bardzo dobrym grzybem jadalnym, choć wielu grzybiarzy odstrasza jego jaskrawa barwa. Szkodliwy na surowo, po ugotowaniu lub uduszeniu jest całkiem bezpieczny. Jest bardzo wydajny, a owocniki rzadko bywają zaczerwiałe.
Zobacz więcej...
(uboczne użytkowanie lasu), Boletus edulis Bull. - Najchętniej zbierany grzyb leśny w Polsce, zwykle pod nazwą „prawdziwek”. Występuje w borach iglastych, nieco rzadziej w lasach mieszanych i liściastych. Owocniki pojawiają się od czerwca do października, często w miejscach prześwietlonych; zwykle pojedynczo lub w niewielkich grupach. Kapelusz o średnicy 5 - 25 cm, początkowo wypukły, u starszych owocników spłaszczony. Górna powierzchnia kapelusza u młodych egzemplarzy jest jasna, prawie biaława, z czasem ciemnieje do jasno- lub ciemnobrązowej. Rurki długości 8-30 mm, w młodości kremowe, w miarę dojrzewania zarodników stają się żółto- lub oliwkowozielone. Trzon pełny, mocny, często maczugowaty, wysokości 5 - 20 cm, białawy z szarym odcieniem, szarobrązowy, później brązowawy, w górnej części pokryty siateczką. Miąższ białawy, niezmienny w kolorze, o przyjemnym smaku i intensywnym grzybowym zapachu. Wyśmienity grzyb jadalny, nadający się do wszelkiego rodzaju przetwórstwa. Szczególnie ceniony jest w postaci suszu, jako że zachowuje jasny kolor i nabiera wyjątkowo intensywnego aromatu.
Zobacz więcej...
(uboczne użytkowanie lasu), uiglone gałązki (np.sosny, świerka, jodły, jałowca), odcięte lub odłamane z koron ściętych drzew lub krzewów, o przeznaczeniu na stroisz lub do przerobu przemysłowego, w celu uzyskania np. olejków eterycznych, mąki paszowo-witaminowej lub pasty chlorofilowo-karotenowej. Cetynę dzieli się na 2 klasy jakości - lepsza jakościowo jest cetyna o zdrewniałych pędach krótszych i cieńszych. Cetyna użytkowa powinna być świeża, o nie zmienionej barwie igliwia i charakterystycznym zapachu, bez zanieczyszczeń i nadmiernego zawilgocenia. Dopuszczalny czas składowania cetyny wynosi: latem do 3 dni, zimą do 2 miesięcy. Obecnie stopień wykorzystania tego surowca jest w Polsce niewielki, głównie do celów dekoracyjnych, jako stroisz.
Zobacz więcej...
(uboczne użytkowanie lasu), swoiste substancje, będące najczęściej produktami przemiany materii, obecne w surowcach roślinnych, nadające im właściwości lecznicze lub/i trujące. Wprowadzone do organizmu ludzkiego lub zwierzęcego powodują silną reakcję. Obecne w roślinach ciała czynne oddziałują na siebie synergicznie - uzupełniając, wzmacniając lub łagodząc swoje działanie. Ciała czynne dzieli się na grupy: alkaloidy, glikozydy, saponiny, gorycze (gorzkniki), gumy i śluzy, olejki eteryczne, garbniki i.in. Zawartość ciał czynnych w roślinach ulega zmianom dobowym i sezonowym, zależy też od części (organu) rośliny, jej wieku i wpływów zewnętrznych. Zioła lecznicze należy pozyskiwać w takim wieku rośliny (fazie rozwojowej) i o takiej porze (dnia, roku), gdy zawartość ciał czynnych jest największa. Również po zbiorze - podczas utrwalania i magazynowania surowców zielarskich zachodzą w nich zmiany składu chemicznego, których podstawą są procesy enzymatyczne. Znajomość procesów chemicznych i zmienności poziomu ciał czynnych w ziołach leczniczych znajduje odbicie w zasadach ich zbioru i sposobach obróbki po pozyskaniu.
Zobacz więcej...
(uboczne użytkowanie lasu), Macrolepiota procera (Scop. ex Fr.) Sing. - okazały grzyb, występujący wśród traw, w prześwietlonych lasach, zrębach, polanach, w parkach, na łąkach i pastwiskach. Pojawia się od lipca do listopada, pojedynczo lub po kilka sztuk. Jest grzybem saprotroficznym, rozkładającym ściółkę. Kapelusz młodych owocników jest jajowaty, brązowawy, z wiekiem płasko rozpostarty z garbkiem na szczycie, średnicy 10 - 30 cm. Powierzchnia kapelusza jest sucha, popękana, pokryta dachówkowato brązowymi, grubymi, odstającymi łuskami. Garbek na szczycie owocnika jest gładki i ciemnobrązowy. Blaszki są gęste, białe, kremowe; wolne. Trzon jest bardzo długi (15-40 cm) i smukły, u podstawy bulwiasty, początkowo wewnątrz gąbczasty, później pusty. Trzon ma barwę jasnobrunatną z deseniem w postaci ciemniejszych, poprzecznych lub zygzakowatych prążków. Pierścień na trzonie jest wolny (dający się przesuwać – ważna cecha rozpoznawcza; por. muchomor plamisty). Miąższ jest biały, w kapeluszu miękki, gąbczasty, a w trzonie włóknisty i zdrewniały (trzony są praktycznie niejadalne), o intensywnym, bardzo przyjemnym zapachu i smaku. Kania jest doskonałym grzybem jadalnym, powszechnie znanym i zbieranym, dopuszczonym do obrotu handlowego i przetwórstwa. W praktyce jednak, ze względu na bardzo niewielką trwałość, jest w handlu rzadko spotykany. Nadaje się przede wszystkim do smażenia (np. w panierce), ale także jako grzyb domieszkowy, a nawet do suszenia. Od innych, zdecydowanie mniej wartościowych czubajek, różni się niezmiennym w kolorze miąższem oraz zygzakowatym wzorkiem na trzonie.
Zobacz więcej...
(uboczne użytkowanie lasu), związki roślinne polifenolowe o cierpkim smaku, chroniące rośliny przed patogenami i zwierzętami roślinożernymi. Dzielą się w zależności od ich budowy chemicznej na: pirogalolowe (hydrolizujące i elagenowe) oraz pirokatechinowe (niehydrolizujące, skondensowane). Garbniki hydrolizujące są nietrwałe, łatwo ulegają hydrolizie do postaci kwasu galusowego. garbniki elagenowe dają w wyniku hydrolizy kwas elagowy. Garbniki pirokatechinowe są efektem polimeryzacji lub kondensacji katechin, nie ulegają one hydrolizie. Garbniki mają właściwość garbowania skór, polegającą na reakcji z białkami skóry. Dzięki temu skóra staje się elastyczna, trwała, nie wchłania wody i nie pęcznieje. Znajdują też zastosowanie do produkcji klejów do drewna i preparatów antykorozyjnych, stosuje się je również w lecznictwie. Oprócz garbników roślinnych wyróżnia się też mineralne, pochodzenia zwierzęcego i syntetyczne.
Zobacz więcej...
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 »
Wszystkich stron: 12
