Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej

Dział

Uboczne użytkowanie lasu

Ilość znalezionych haseł: 167

Uboczne użytkowanie lasu

pieprznik jadalny

(uboczne użytkowanie lasu), Cantharellus cibarius Fr. - jeden z najchętniej zbieranych grzybów leśnych, znany pod wieloma nazwami: kurka, liszka, łasiczka, lepiecha, kurza nóżka, kurza stopka, stągiewka i in. Występuje od maja do połowy listopada w różnych typach lasów. Grzyb bardzo pospolity; owocniki pojawiają się często gromadnie, najczęściej w towarzystwie sosen, świerków, dębów i grabów. Owocniki mają kształt lejkowaty; górna cześć ma średnicę 1 - 7 cm. Bardzo charakterystyczna jest jaskrawa barwa: od żółtej do pomarańczowej, intensywniejsza w czasie wilgotnej pogody. Kapelusz jest nagi, matowy, brzeg kapelusza podwinięty, u starych okazów nieregularny i często postrzępiony. Hymenofor ma postać dość grubych, żylastych, nieregularnych fałd (listewek), zbiegających na trzon, często rozwidlonych. Trzon tylko trochę jaśniejszy od kapelusza, w górze rozszerzony, pełny, wysokości 3 – 6 cm. Miąższ jest bardzo zwarty i jędrny, białawy. Zapach jest charakterystyczny, jakby owocowy, smak łagodny do ostrawego (stąd nazwa pieprznik). Jest to bardzo smaczny grzyb jadalny, ale dość twardy i ciężko strawny. Nie nadaje sie do suszenia - poza tym, może być przyrządzany i przetwarzany na wszelkie sposoby. Jest dopuszczony do obrotu handlowego i przetwórstwa. Pod względem gospodarczym jest jednym z najważniejszych gatunków grzybów jadalnych w Polsce, pod względem wielkości eksportu – najważniejszym. Wynika to nie tyko z jego walorów smakowych, ale także z faktu, że owocniki są stosunkowo trwałe (a więc dobrze znoszą transport) i prawie w ogóle nie ulegają zaczerwieniu.

Zobacz więcej...

Uboczne użytkowanie lasu

pieprznik trąbkowy

(uboczne użytkowanie lasu), Cantharellus tubaeformis Fr.: Fr. - niepozorny grzyb, występujący w lasach iglastych, mieszanych i liściastych, na kwaśnych glebach, zwykle w wilgotniejszych miejscach, najczęściej pod świerkami, również pod jodłami i sosnami. Owocniki pojawiają się niezbyt często, ale gromadnie, niekiedy masowo, od lipca do listopada, częściej jesienią niż latem. Kapelusz ma średnicę 2 - 6 cm, jest żółtobrązowy do szarobrązowego. Cały owocnik ma budowę lejkowatą lub trąbkowatą, z trzonem pustym od góry do samej nasady. Górna powierzchnia jest gładka lub pokryta drobnymi łuseczkami czy też kosmkami. Brzeg kapelusza jest początkowo podgięty, u starszych osobników wywinięty do góry, silnie pofałdowany, kędzierzawy. Hymenofor ma postać rzadkich, szerokich, nieregularnych, rozwidlających się i zbiegających po trzonie listewek  koloru w młodości szarożółtego, z czasem szarobrązowego. Listewki są barwą wyraźnie odgraniczone od trzonu. Trzon ma długość 4 - 6 cm; jest gładki, dość wysmukły, szarożółty, ku podstawie bardziej żółtawy, często spłaszczony. Miąższ jest cienki, włóknisty, bez wyraźnego zapachu, o łagodnym smaku. Grzyb ten, choć jest spokrewniony z kurką i również smaczny, z powodu niepozornego wyglądu jest wyjątkowo rzadko zbierany. Warto go polecić, ponieważ czasami występuje masowo, jest łatwy do oznaczenia (listewki, trąbkowaty kształt) i nigdy nie ulega zaczerwieniu. Jest dobrym grzybem domieszkowym, można go dusić, smażyć, marynować, a nawet – w przeciwieństwie do kurki – nadaje się do suszenia.

Zobacz więcej...

Uboczne użytkowanie lasu

płachetka zwyczajna (P. kołpakowata)

(uboczne użytkowanie lasu), Rozites caperatus (Pers.) P. Karst - pospolity gatunek grzyba, występujący niekiedy masowo w borach iglastych lub mieszanych, najczęściej na siedliskach uboższych, na kwaśnych piaszczystych glebach; bardzo często wśród mchów lub łanów borówki czernicy. Występuje od lipca do października, najobficiej w sierpniu i we wrześniu. Owocniki mają kapelusz o średnicy 5 - 12 cm, początkowo jajowaty, białawożółty, beżowożółty, ochrowy, pokryty jedwabistą skórką z drobnymi łuseczkami (młody kapelusz robi wrażenie oszronionego), później półkulisty, wypukły, rozpłaszczony, często z garbkiem, w starszym wieku na obwodzie często popękany i postrzępiony. U bardzo młodych owocników na brzegu kapelusza widać resztki białej, błoniastej osłony (charakterystyczna cecha). Blaszki są gliniastożółte, później rdzawobrązowe, gęste, zatokowato wycięte przy trzonie. Trzon jest białawy, żółtawy, cylindryczny, u podstawy nieco zgrubiały, wysokości 5 - 12 cm. Powierzchnia trzonu jest podłużnie prążkowana. Pierścień na trzonie jest błoniasty, biały, żółtawy, gładki; w starszym wieku zanikający i osadzony dość nisko. Białawy, kremowy lub beżowy miąższ jest bardzo delikatny i łamliwy; o nieznacznym zapachu i smaku; bardzo często opanowany przez czerwie. Ten bardzo smaczny i lokalnie znany grzyb znany jest pod wieloma nazwami, m.in.: niemka, turek, kołpak, kołpaczek, chochółka, czubatka, bydlarka. Jest dopuszczony do obrotu handlowego i przetwórstwa, chociaż jego wartość handlową obniża mała trwałość i delikatność owocników. Nadaje się do smażenia, duszenia; świetny na zupę, można go także suszyć (susz ma jasny kolor, zbliżony do barwy prawdziwka), a młode owocniki – marynować w occie.

Zobacz więcej...

Uboczne użytkowanie lasu

płomiennica zimowa (zimówka aksamitnotrzonowa)

(uboczne użytkowanie lasu), Flammulina velutipes (Curtis) Singer - ciekawy gatunek grzyba nadrzewnego, pojawiający się od października do grudnia, a podczas łagodnej zimy – aż do wczesnej wiosny. Występuje na martwym drewnie, czasem na żywych, ale osłabionych drzewach: najczęściej topolach, wierzbach i lipach, także klonach, olszach, brzozach i innych gatunkach, ale wyłącznie liściastych. Owocniki wyrastają na drewnie gromadnie, w kępkach; pojawiają się nie tylko w lasach, ale także w miastach, w parkach i zadrzewieniach. Kapelusz o średnicy 2 - 5 cm (czasem nawet do 10 cm), jest miodowożółty, żółtopomarańczowy lub żółtobrunatny. Powierzchnia kapelusza jest gładka, lśniąca, a podczas wilgotnej pogody śliska, lepka. Blaszki są białawe, kremowe, później żółtawe, rzadkie, różnej długości, przy trzonie zaokrąglone. Trzon jest cienki, ale twardy i łykowaty; w górnej części żółtawy, w dolnej – ciemnobrązowy, prawie czarny (ważna cecha rozpoznawcza), aksamitny, wysokości 5 - 10 cm. Miąższ jest cienki, kremowy, niezmienny w barwie, o łagodnym smaku i słabym zapachu. Jest to wartościowy gatunek jadalny, tym bardziej cenny, że występuje zimą. W wielu krajach uprawiany; w Polsce prawie zupełnie nieznany i nie zbierany, choć przez nielicznych smakoszy bardzo ceniony. Dobry zwłaszcza do smażenia, duszenia lub na zupę. Z uwagi na specyficzną porę i miejsce występowania, a także charakterystyczny trzon, praktycznie jest niemożliwy do pomylenia z innymi gatunkami.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt