Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
C
Ilość znalezionych haseł: 563

Jednostki klasyfikacji gleb

czarne ziemie

(gleboznawstwo leśne), występują w obniżeniach pradolinnych, w nieckach pojeziornych, w terenach niskich i podmokłych o utrudnionym odpływie wody. Podłożem skalnym tych gleb są różne utwory, najczęściej zasobne w węglany, to jest mułki, margle z wapnem jeziornym, piaski rzeczne i wodno-lodowcowe głębokie i podścielone gliną ciężką oraz iłem. Czarnymi ziemiami są też gleby bezwęglanowe, ale o odczynie w głębszych poziomach zbliżonym do obojętnego. W pojeziornych osadach często występują muszle i szkielety organizmów wodnych, które w połączeniu z wytrąconymi węglanami i osadami dennymi tworzą warstwy kredy jeziornej. Czarne ziemie posiadają ciemnoszary lub czarny poziom mineralno próchniczny A lub Amu o miąższości co najmniej 30 cm. Pod poziomem A lub Amu, występuje poziom → gleyic, o różnym uziarnieniu i barwie związanej z procesami glejowymi (→ fotografia). Plamy rdzawe, popielate, sine, zielonkawe lub jednolite wymienione barwy, wskazujące na nadmiar uwilgotnienia i procesy glejowe, występują w całej części profilu pod poziomem A. Są to gleby o odczynie lekko kwaśnym, obojętnym i zasadowym. Przynajmniej w dolnej części profili odczyn czarnych ziem wynosi pH w H2O 6,5 lub ponad. Morfologię czarnych ziem można przedstawić poziomami: Ol–Aca–Gca. Podtypy czarnych ziem wyróżnia się na podstawie obecności dodatkowych cech, jedynie czarne ziemie właściwe cechują się typowym układem poziomów, to jest poziomu A o miąższości ponad 30 cm i poziomu gleyic (→ rysunek). Właściwości biogeochemiczne tych gleb stawiają je bardzo wysoko w rankingu żyzności. Są to takie troficzne odmiany gleb jak: → eutroficzna gleba leśna i → hipertroficzna gleba leśna. Pozwala to zaliczyć je do siedlisk lasu wilgotnego, lasu łęgowego, a bardziej wilgotne przypadki - do olsu typowego i jesionowego. Wymienionym siedliskom odpowiadają potencjalne zbiorowiska roślinne najżyźniejszych i typowych łęgów wiązowo - jesionowych (Ficario – Ulmetum), niskich grądów (Tilio i Galio - Carpinetum), olsu porzeczkowego (Ribo nigri - Alnetum) i łegu jesionowo - olszowego (Circaeo – Alnetum). Wyróżniono następujące podtypy czarnych ziem: murszaste, właściwe, wyługowane i brunatne. Morfologię i pełną dokumentację tych gleb prezentuje → Atlas gleb leśnych Polski i → Muzeum Gleb.

Zobacz więcej...

Jednostki klasyfikacji gleb

czarnoziemy wyługowane

(gleboznawstwo leśne), Klasyfikacja gleb leśnych w Polsce definiuje uboższe jednostki czarnoziemów - czarnoziemy wyługowane, które występują poza głównym obszarem czarnoziemów w Europie. Są to gleby w których morfologii dominuje poziom próchniczny A o barwie ciemnoszarej i miąższości co najmniej 30 cm, a często znacznie więcej. Poziom ten zawiera liczne ślady biologicznej aktywności zwierząt glebowych i korzeni roślin, jak chodniki kretów, dżdżownic, i kanaliki po korzeniach roślin. Cechy te w morfologii gleby opisuje się za pomocą przyrostka bi stosowanego łącznie z symbolem A - Abi. Pod poziomem próchnicznym występuje less najczęściej o barwie żółtej (→ fotografia). Odczyn waha się od słabo kwaśnego i obojętnego w powierzchniowej części poziomu A, do zasadowego w poziomie skały macierzystej. Morfologię czarnoziemu wyługowanego można przedstawić poziomami: Ol–Abi­–ABbi–Cca. Poziomami diagnostycznymi są: → mollic i → calcic(CaCO3≥15% części ziemistych) lub nagromadzone → wtórne węglany (CaCO3≥5% części ziemistych). Zawartość węgla organicznego w poziomie → mollic waha się od 1 do 3%C. Wysycenie kationami zasadowymi od około 70-80% w poziomie A, do około 100% w głębszych poziomach. Wtórne węglany lub poziom → calcic występują pod poziomem → mollic. Są to najżyźniejsze gleby w naszej strefie klimatycznej, a ponieważ zajmowały tereny na ogół wyżynne, czyli łatwe do uprawy, stąd prawie w całości przez stulecia zostały zajęte pod użytkowanie rolnicze. Pod lasami zachowały się tylko wyjątkowo. Właściwości geochemiczne czarnoziemów są bardzo korzystne dla roślin, co pozwala zaliczyć je do odmian → eutroficzna gleba leśna i → hipertroficzna gleba leśna. W klasyfikacji siedliskowej takie gleby to wyjątkowo żyzne lasy z gatunkami drzew o dużych wymaganiach pokarmowych. Potencjalne zbiorowisko roślinne to najżyźniejsze formy wyżynnego grądu subkontynentalnego (Tilio - carpinetum typicum). Wyróżniono następujące podtypy czarnoziemów wyługowanych: właściwe, brunatne, opadowoglejowe oraz gleby szare. Morfologię i pełną dokumentację czarnoziemu wyługowanego z terenu Polski prezentuje → Atlas gleb leśnych Polski, a spoza naszych granic, patrz → gleby Europy, wykaz jednostek szczegółowych stepu kontynentalnego prezentowanych w → Muzeum Gleb.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt