Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
O
Ilość znalezionych haseł: 803

Podstawy klasyfikacji gleb, kryteria i zasady

oligotroficzna gleba leśna

(Gleboznawstwo leśne), za oligotroficzne gleby uznaje się jednostki wykazujące właściwości nieco lepsze od tych zdefiniowanych jako → dystroficzna gleba leśna. W porównaniu do gleb dystroficznych, w glebach oligotroficznych występuje wyższa zawartość frakcji o średnicy <0,02 mm, wśród których znajdują się substancje ilaste tworzące kompleks sorpcyjny gleby. Rzadko uziarnienie części ziemistych gleb oligotroficznych tworzą głębokie piaski luźne tak powszechne w podłożu gleb dystroficznych. Częściej w glebach oligotroficznych znajdują się piaski luźne z przewarstwieniami piasku słabo gliniastego lub nawet gliniastego. Te różnice w uziarnieniu odzwierciedlają całkowite zasoby sumy frakcji o średnicy <0,02 mm określone w pedonie o objętości 1,5 m3, które w glebach oligotroficznych bardzo rzadko są mniejsze od 50 kg, co jest regułą w glebach dystroficznych. Wyższa zasobność gleby we frakcje o średnicy <0,02 mm, a zwłaszcza ił idzie w parze z umiarkowanym wzrostem zasobności gleby w kationy zasadowe oraz poprawia się zdolność gleb piaszczystych do zatrzymywania wody. W warunkach świeżych i umiarkowanie wilgotnych są to najczęściej gleby bielicowe właściwe, rdzawe bielicowe, rdzawe właściwe i rdzawe brunatne, a w warunkach wilgotnych i mokrych gleby glejobielicowe właściwe, opadowoglejowe bielicowane, gleby gruntowoglejowe torfowe, gleby stagnoglejowe torfowe. Obiektywnym kluczem do diagnozowania trofizmu gleby jako oligotroficzne jest indeks → SIG, który wynosi w tej grupie od 14 do 23. Prezentuje to załączony rysunek, który pochodzi z publikacji stanowiących źródło definicji i gdzie znajdują się dalsze szczegóły. Są to gleby borów mieszanych. W drzewostanach tych siedlisk panuje sosna wysokiej (I-II) bonitacji, z domieszkami świerka, dębu, buka niskiej jakości, występujących głównie w niższym piętrze drzewostanu. W runie poza gatunkami oligotroficznych siedlisk wystepują wskaźniki siedlisk oligo-mezotroficznych: orlica pospolita (Pteridium aquilinum), konwalijka dwulistna (Maianthemum bifolium) szczawik zajęczy (Oxalis acetosella), nerecznica krótkoostna (Dryopteris carthusiana), konwalia majowa (Convallaria majalis), trzcinnik leśny (Calamagrostis arundinacea). W takich warunkach na glebach świeżych wykształcają się zbiorowiska bogatszych wariantów borów (Leucobryo-Pinetum i Peucedano-Pinetum z Oxalis acetosella) oraz uboższe warianty boru mieszanego z dębem bezszypułkowym (Quercetum petraeae-Pinetum). Na glebach wilgotniejszych wykształca się uboższa forma wilgotnego boru mieszanego (Querco roboris-Pinetum molinietosum).

Zobacz więcej...

Siedliskoznawstwo leśne

ols jesionowy (OlJ)

(siedliskoznawstwo leśne), bardzo żyzne siedliska na silnie uwilgotnionych glebach mineralnych (z piasków drobnoziarnistych, iłów, pyłów) z płytkimi warstwami utworów organicznych (mułu, murszu, gytii); okresowo podtapiane i zalewane; w dolinach rzek, na obrzeżach jezior, w obniżeniach z ruchomą wodą. Gleby mineralno-murszowe, gruntowoglejowe murszowe, torfowo-mułowe, mułowo-murszowe, gytiowo-murszowe, murszowate; o odczynie słabo kwaśnym, rzadziej kwaśnym lub obojętnym. Gatunkiem panującym w drzewostanie zazwyczaj jest olsza czarna I-II kl. bonitacji; rzadziej jesion wyniosły; a gatunkami domieszkowymi jesion i świerk, rzadziej dąb szypułkowy, wiąz szypułkowy. W warstwie dolnej drzewostanu rośnie czeremcha zwyczajna. Podszyt silnie rozwinięty buduje czeremcha zwyczajna, leszczyna, porzeczka czarna. Bogate runo tworzą m.in. gatunki różnicujące to: przytulia czepna Galium aparinum, ostrożeń warzywny Cirsium oleraceum, kuklik zwisły Geum rivale, czartawa drobna Circaea alpina, knieć błotna Caltha palustris, psianka słodkogórz Solanum dulcamara, pępawa błotna Crepis paludosa. Gatunkami częstymi są min.: wiązówka błotna Filipendula ulmaria, chmiel zwyczajny Humulus lupusus, czartawa pospolita Circaea lutetiana, pokrzywa zwyczajna Urtica dioica, niecierpek pospolity Impatiens noli-tangere, turzyca odległokłosa Carex remota i kostrzewa olbrzymia Festuca gigantea. W roku 2010 OlJ zajmowały na terenach w zarządzie Lasów Państwowych obszar 56 tys. ha (0,8% pow.). Większe obszary OlJ w LP są m.in. w mezoregionach Równiny Nowogardzkiej (I.7), Równiny Słupskiej (I.11), Puszczy Augustowskiej (II.11) i Pojezierzy Wielkioplskch (III.20).

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt