Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
O
Ilość znalezionych haseł: 803

Uboczne użytkowanie lasu

opieńka miodowa (w szerokim znaczeniu)

(uboczne użytkowanie lasu), Armillaria mellea sensu lato - opieńka miodowa w dawnym znaczeniu traktowana jest obecnie jako gatunek zbiorowy. Pojęcie to obejmuje: opieńkę ciemną (A. ostoyae = A. obscura), opieńkę północną (A. borealis), opieńkę bulwiastą, zwana również żółtotrzonową (A. bulbosa = A. gallica), opieńkę maczugowatą (A. cepistipes) i w nowym ujęciu systematycznym (sensu stricto) opieńkę miodową (A. mellea). W Polsce najpospolitsza jest opieńka ciemna, która poraża żywe drzewa iglaste oraz pniaki. Jest to jeden z najgroźniejszych grzybów chorobotwórczych korzeni drzew leśnych, powoduje także białą zgniliznę drewna. Owocniki pojawiają się od września do listopada, w kępach, gromadnie, czasami wręcz masowo, szczególnie na pniakach lub w szyjach korzeniowych drzew. Półkulisty, później wypukły, wreszcie płaski kapelusz tego grzyba ma średnicę 3 – 10 cm. Jest beżowy, miodowożółty, brązowawy, pokryty ciemnymi łuseczkami (najliczniej w centralnej części), zanikającymi u starszych owocników. Blaszki są jaśniejsze od kapelusza, żółtawe z brązowawymi plamami, lekko zbiegające po trzonie, różnej długości, dość gęste, cienkie. Trzon jest żółtawy, wysokości 5 - 10 cm, ozdobiony białożółtawym, wyraźnym pierścieniem. Miąższ jest bladocielisty, nie zmienia zabarwienia po przekrojeniu, mięsisty, w trzonie twardy, łykowaty, cierpki. Wszystkie gatunki mają owocniki jadalne, ale nie przez wszystkich tolerowane. Ponadto, w stanie surowym lub niedogotowane mogą być szkodliwe – nie należy spożywać opieniek w większych ilościach. Z powodu masowego występowania i dużych tradycji jest to grzyb chętnie zbierany; jest też dopuszczony do obrotu handlowego. Ceniony zwłaszcza na zupy i marynaty. Spożywać można tylko młode kapelusze, łykowate trzony należy odrzucać.

Zobacz więcej...

Fitopatologia leśna

opieńkowa zgnilizna korzeni

(fitopatologia leśna), jedna z najważniejszych, pod względem gospodarczych, chorób w Polsce, a także na całym świecie. Chorobę powodują patogeny rodzaju Armillaria (opieńki). Największe znaczenie choroba ma w uprawach sosnowych i świerkowych oraz starszych drzewostanach świerkowych, ale także dębowych i bukowych. Objawy: w młodym wieku dochodzi do szybkiego zamierania drzew, czasami proces ten jest tak intensywny, że igły nie zdążą się przebarwić, szarzeją i wysychają. Może także dochodzić do więdnięcia niezdrewniałych przyrostów lub zahamowania ich wzrostu. Do porażeń dochodzi dzięki penetrującym glebę ryzomorfom sprawcy choroby. Ryzomorfy przebijają korę w szyi korzeniowej lub na korzeniach wnikają i przekształcają się w płaty grzybniowe, które są specyficznym objawem chorobowym. Grzybnia opieńki atakuje promienie rdzeniowe i przewody żywiczne drzew iglastych stymulując je do obfitego wydzielania żywicy, która często jest widoczna przy szyi korzeniowej lub korzeniach. Owocniki opieniek tworzą się od czerwca do późnej jesieni. W starszych drzewostanach, szczególnie dębowych opieńki są patogenami wtórnymi, które często odgrywają rolę jako ostatnie ogniwo całego skomplikowanego łańcucha chorobowego. Warunki sprzyjające: obecność w glebie drewna, a szczególnie drzew liściastych korzenie, pniaki, stąd uprawy sosnowe i świerkowe zakładane po drzewostanach iglastych z podszytem lub drugim piętrem drzew liściastych są szczególnie zagrożone. Dodatkowym czynnikiem jest sposób przygotowania gleby w takich przypadkach, przy silnych zdolnościach regeneracyjnych ryzomorf im bardziej są poprzerywane zabiegami tym większe zagrożenie infekcyjne przyszłej uprawy. Ochrona: chemiczna - poprzez stosowanie Raundupu w bruzdach, biologiczna - stosowanie grzybów saprotroficznych zasiedlających i rozkładających pniaki drzew liściastych, integrowana: poprzez połączenie metody hylotechnicznej, hodowlanej, biologicznej i chemicznej.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt