Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
O
Ilość znalezionych haseł: 803

Żywe organizmy w glebie i próchnica

owady uskrzydlone

(Gleboznawstwo leśne), owady uskrzydlone to stawonogi. Większość tych owadów jest związana z glebą, ale w różnym stopniu. Wyróżnia się następujące rzędy w tej gromadzie, które można spotkać w lesie: chrząszcze, błonkówki, muchówki. Chrząszcze są najliczniejszą grupą owadów uskrzydlonych mającą powiązania z glebą i procesami tam zachodzącymi. Zamieszkują na powierzchni gleby, a także w ściółce i organicznych poziomach próchnicy nadkładowej. Większość chrząszczy glebowych to drapieżniki. W środowisku leśnym fauna chrząszczy glebowych jest najbogatsza, mniej urozmaicona w glebach łąkowych, a najmniej w uprawnych. Zarówno chrząszcze glebowe jak i ich larwy wykazują zdolność do tworzenia sobie przestrzeni w glebie, wywierają wpływ na wentylację poprzez kopanie korytarzy, niektóre zakopują w glebie resztki pokarmu. Saprofagiczne chrząszcze i ich larwy rozdrabniają materiał organiczny przyczyniając się do jego rozkładu. Błonkówki są związane z glebą, a zwłaszcza ściółką, która jest dla nich schronem szczególnie w początkowym okresie życia. Niektóre larwy żerują na dębach powodując powstawanie galasów. Osy, pszczoły i szerszenie żyjąc wolno często zakładają gniazda w glebie. Podobnie jest z wysoko zorganizowanym społeczeństwem mrówek. Ich gniazda składają się z części nadziemnej i podziemnej. Wielkość kolonii mrówek zależy od ilości pokarmu i warunków terenowych do funkcjonowania społeczności. W warunkach geograficznych Polski przeważają mrówki ciepłolubne, unikające wilgotnych stanowisk i zbyt cienistych. Dlatego niewiele mrówek jest w olsach i innych wilgotnych bądź mokrych i zacienionych siedliskach. Natomiast najliczniej mrówki występowały w lasach grabowo-dębowych. Wiele mrówek odżywia się drapieżnie, polując na inne zwierzęta, jak owady w tym szkodniki leśne, pająki, wije, ślimaki. Niektóre mrówki gromadzą materiał roślinny, aby przetworzyć go w miazgę-pożywkę dla grzybów, który jest ich pokarmem. Licznie występująca w naszych lasach mrówka rudnica, poza owadami, odżywia się wydalinami mszyc, po który muszą wchodzić często na bardzo wysokie drzewa. Znaczenie glebotwórcze mrówek to głównie mieszanie gleby, poprawianie struktury, napowietrzanie. Rozdrabniają materiał roślinny i zostawiają w glebie dużo ekskrementów bogatych w azot. Niektórzy zalecają sztuczną kolonizację lasu mrowiskami, przez co może zmniejszyć się ilość owadzich szkodników lasu, jak też poprawa właściwości gleby i warunków życia lasu. Muchówki to owady uskrzydlone i stawonogi. Poznano ponad 100 000 ich gatunków. Większość ich larw żyje w glebie. Są bardzo rozpowszechnione i można je spotkać w każdym powierzchniowym fragmencie gleby leśnej. Czynnikami ograniczającymi liczebność larw muchówek w glebie jest wilgotność i dostępność pokarmu. Większość z nich żyje w warunkach od świeżych do mokrych i tylko nieliczne są przystosowane do przetrwania suszy. Podkreśla się dużą rolę larw muchówek glebowych w rozdrabnianiu materii organicznej i stymulowaniu biologicznego rozkładu i tworzeniu próchnicy.

Zobacz więcej...

Anatomia i morfologia roślin

owoc

(botanika leśna, anatomia i morfologia roślin), organ charakterystyczny dla roślin okrytozalążkowych, w którym zawarte są nasiona (owoce bez nasion są wyjątkiem). Typowy owoc powstaje z zalążni słupka, w której zamknięte są zalążki rozwijające się w nasiona w wyniku procesu zapłodnienia (u okrytozalążkowych jest to podwójne zapłodnienie, z udziałem dwóch gamet męskich – jedna łączy się z komórka jajową, w efekcie czego powstaje zygota, rozwijająca się później w zarodek, druga natomiast wnika do komórki centralnej woreczka zalążkowego, czego rezultatem jest powstanie triploidalnego jądra bielmowego i bielma, czyli tkanki odżywczej zarodka). Ściana zalążni tworzy owocnię, która składa się z trzech warstw: zewnętrznego egzokarpu (zwykle skórka), środkowego mezokarpu (zwykle cienkiego, ale niekiedy w postaci mięsistej) i wewnętrznego endokarpu (ten może ulec zdrewnieniu i wytworzyć pestkę z nasieniem). Wyróżnia się następujące typy owoców:Owoce pojedyncze (powstają z jednej zalążni)- suche pękające- mieszek – powstaje z zalążni jednoowocolistkowej i otwiera się wzdłuż jednej linii tzw. szwu brzusznego  (miejsca zrośnięcia się owocolistka), np. u  grujecznika,- strąk – powstaje z zalążni jednoowocolistkowej i otwiera się wzdłuż dwóch linii – szwu brzusznego oraz głównego nerwu owocolistka, np. u robinii, - torebka – powstaje z zalążni zrośniętej z dwóch lub kilku owocolistków i pęka w różny sposób, np. u wierzb – dwoma klapami. - suche niepękające- niełupka – powstaje z jednego owocolistka i ma owocnię skórzastą, która nie zrasta się z pojedynczym nasieniem, np. u powojnika,- orzech – powstaje z kilku owocolistków; owocnia zdrewniała, zawierająca jedno nasienie, które nie jest zrośnięte z owocnią, np. u leszczyny lub lipy; drobne orzechy nazywamy orzeszkami, np. u brzozy i olszy,     - rozłupnia  - owoc wielonasienny rozpadający się na rozłupki odpowiadające poszczególnym owocolistkom z pojedynczymi nasionami, np. u klonu.  - mięsiste - jagoda – powstaje z różnej liczby owocolistków i zawiera zwykle kilka lub więcej nasion,- pestkowiec – powstaje z jednego owocolistka i zawiera zwykle jedno nasienie, np. u śliwy, kaliny oraz derenia  Owoce zbiorowe – powstają z wielu zalążni jednego kwiatu przy udziale dna kwiatowego, które rozrasta się i utrzymuje razem poszczególne owoce, np. mieszki u magnolii, czy pestkowców u maliny.Owoce pozorne - owoc jabłkowaty – powstaje z kwiatu o zalążni dolnej obrośniętej całkowicie przez zmięśniałe dno kwiatowe; cienkie i skórzaste owocolistki wyściełają komory nasienne, - owoc głogowaty – powstaje w podobny sposób, ale każdy owocolistek drewnieje i okrywa jednonasienne orzeszki, np. u głogów i irg,   - owoc różowaty – powstaje z zalążni półdolnej; na dnie kubkowatego dna kwiatowego, z którego tworzy się nibyowocnia, osadzone są liczne orzeszki, z których każdy powstał z jednego ze słupków; owoc typowy dla róż. - nibypestkowiec – owoc podobny do pestkowca, lecz utworzony z udziałem okwiatu, przysadki, np. u orzecha.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt