Ilość znalezionych haseł: 28
(historia i tradycja leśna), Ustawa o Fundacji „Zakłady Kórnickie” została uchwalona przez Sejm RP 30 lipca 1925 r., a więc 10 miesięcy po śmierci Władysława Zamoyskiego. Punkt 6 w art. 2 tej ustawy potwierdzał wcześniejsze zamiary Fundatora i formułował cele przyszłej placówki naukowej: „Założenie i utrzymanie Zakładu badania, tak na stokach gór, jak i na równinach, wszystkiego, co wchodzi w zakres hodowli życia, ochrony i należytego wyzyskania wszelkiego rodzaju drzew, tak w kraju istniejących, jak zagranicznych, mogących się krajowi zdać, leśnych, ogrodowych, użytkowych, owocowych i ozdobnych, ich drewna, owoców, liści, soków. Piecza nad ogrodami Kórnickimi” (Ustawy..., 1933). Postanowienie to wzbudziło ogromne uznanie przyrodniczych środowisk naukowych w kraju. Wybitny uczony prof. Stanisław Sokołowski pisał: „[...] punkt 6 statutu ma niepospolitą doniosłość. Powstanie bowiem zakład dla badań naukowych z działu leśnictwa i dendrologji, w najobszerniejszym znaczeniu, zakład, w którym ześrodkowaną będzie praca naukowa i badawcza z tej dziedziny. W ten sposób stworzona została realna podstawa dla doświadczalnictwa leśnego i dendrologicznego [...]”. Specjalna komisja Kuratorium Fundacji pod przewodnictwem prof. Władysława Szafera dyskutowała w latach 1928 – 1930 nad projektem statutu i zakresem badań naukowych przyszłego Zakładu Badania Drzew i Lasu (taką nazwę dla powstającej placówki naukowej przyjęła komisja na wniosek prof. Władysława Szafera). Warto jednak nadmienić, iż w swym własnym projekcie, opublikowanym w 1928 r., Antoni Wróblewski proponował nazwę „Instytut Dendrologiczny w Kórniku”, z zapleczem w postaci arboretum, szkółek i lasu doświadczalnego na Zwierzyńcu. W jej Komisji wchodzili wybitni ówcześni botanicy i lesnicy, profesorowie: Włodzimierz Gorjaczkowski z SGGW, Jan Grochmalicki z Uniwersytetu Poznańskiego, Piotr Hoser (młodszy) z SGGW, Bolesław Hryniewiecki z Uniwersytetu Warszawskiego, Aleksander Kozikowski z Wydziału Lasowego Politechniki Lwowskiej, Zygmunt Mokrzecki z SGGW, Julian Rafalski z Uniwersytetu Poznańskiego, Stanisław i Marian Sokołowscy z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Szymon Wierdak z Politechniki Lwowskiej. Mimo zakończenia prac komisji w 1931 r. formalne utworzenie Zakładu ciągle opóźniało się, choć już w 1928 r. ukazała się pierwsza publikacja naukowa finansowana przez Fundację „Zakłady Kórnickie”, a firmowana przez Zakład Badania Drzew i Lasu; była to monografia pt. „O górnej granicy lasu w Tatrach”. Autor tej publikacji, prof. Marian Sokołowski, reprezentował Fundację Kórnicką w 1929 r. na VII Kongresie IUFRO w Sztokholmie. Uchwała Kuratorium Fundacji z dnia 28 kwietnia 1933 r. powołała do życia Zakład Badania Drzew i Lasu z dniem 1 lipca tegoż roku. Zaprojektowana struktura nowego Zakładu obejmowała cztery działy: Dendrologii i Pomologii, Biologii Lasu, Techniczno-Leśny oraz Organizacyjno-Propagandowy. Zachowały się szczegółowe i programy badań, opracowane dla tych działów. Autorami statutów organizacyjnych i programów badań byli: dla Działu Dendrologii i Pomologii – dyr. A. Wróblewski oraz profesorowie P. Hoser i W. Gorjaczkowski, dla Działu Biologii Lasu – prof. S. Sokołowski, dla Działu Techniczno-Leśnego − prof. Julian Rafalski oraz dla Działu Organizacyjno-Propagandowego – prof. J. Rafalski i dyr. Antoni Wróblewski. Niestety, z powodów finansowych Fundacji, tylko Dział Dendrologii i Pomologii podjął realizację swoich zadań naukowych przez wybuchem II wojny światowej. Z dniem 1 marca 1945 roku, na mocy upoważnienia udzielonego przez tzw. rząd lubelski (PKWN), kierownictwo Zakładu Badania Drzew i Lasu objął inż. Stefan Białobok. Dekret nowych władz z 12 grudnia 1944 r. odebrał Fundacji Kórnickiej lasy, z których pochodziło około 60% jej dochodów. Mimo tej trudnej sytuacji, Stefan Białobok rozpoczął tworzenie zespołu pracowników naukowych i wydał pierwszy zeszyt nowego czasopisma naukowego – „Pamiętnik Zakładu Badania Drzew i Lasu”. Utworzył pierwszą Radę Naukową Zakładu w osobach profesorów: Wiktora Schramma i Konstantego Steckiego z Uniwersytetu Poznańskiego oraz Jana Ślaskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z powodu trudności finansowych, Fundacja Zakłady Kórnickie przekazała Zakład Badania Drzew i Lasu w dzierżawę na czas nieokreślony Ministerstwu Szkół Wyższych i Nauki. Rozporządzeniem z dnia 18 lipca 1951 r., z mocą od 1 marca 1950 roku Rada Ministrów usankcjonowała ten stan zmieniając nazwę placówki na Zakład Dendrologii i Pomologii w Kórniku, podległy temu ministerstwu. W 1952 roku Zakład wszedł w struktury nowopowstałej Polskiej Akademii Nauk, stając się jedną z czterech pierwszych placówek naukowych PAN. Dawny Zakład Badania Drzew i Lasu to dzisiaj Inmstytut Dendrologii PAN w Kórniku.
Zobacz więcej...
(ochrona przyrody), według zapisów art. 191 Traktatu o Unii Europejskiej: wysoki poziom ochrony środowiska należy do podstawowych zasad funkcjonowania Unii Europejskiej. W ustępie 2 tego artykułu sformułowane jest 5 podstawowych zasad wspólnotowego prawa ochrony środowiska.
Są to:
- zasada prewencji,
- zasada przezorności,
- zasada "zanieczyszczający płaci",
- zasada wysokiego poziomu ochrony,
- zasada usuwania szkód u źródła.
Zasada prewencji wymaga rozważenia potencjalnych skutków danego działania przed jego podjęciem i wyciągnięcia odpowiednich wniosków z dokonanej analizy, ze względu na wysoki poziom ochrony środowiska.
Zasada przezorności nakazuje podjęcie działań zapobiegawczych zawsze wtedy, kiedy nie został dowiedziony brak negatywnych oddziaływań na środowisko. W dziedzinie prognozowania oddziaływań oznacza ona, że jeżeli nie uzyskano pewności (w tym: nie rozwiano racjonalnych wątpliwości), że oddziaływanie nie jest znaczące, to należy przyjąć, że jest ono znaczące. Tak więc jeśli istnieją wątpliwości co do wrażliwości gatunku na negatywne oddziaływanie, to należy przyjąć, że to oddziaływanie będzie znaczące.
Zasada „zanieczyszczający płaci” oznacza, że sprawca powinien ponieść koszty usunięcia skutków spowodowanego przez siebie negatywnego oddziaływania, a w przypadku spowodowania zagrożenia środowiska – koszty zapobieżenia jego wystąpieniu.
Zasada wysokiego poziomu ochrony nakłada obowiązek uwzględniania go we wszystkich pracach legislacyjnych i planistycznych. Z tą zasadą wiąże się kolejna, wynikająca z orzecznictwa ETS, zasada kompleksowej ochrony, polegająca na zintegrowanym podejściu do środowiska (ochrona jednego komponentu środowiska nie może powodować pogorszenia stanu pozostałych jego komponentów).
Zasada usuwania szkód u źródła oznacza, że potencjalne szkody w środowisku powinny być usuwane na najwcześniejszym możliwym etapie.
Zobacz więcej...
(hodowla lasu, szkółkarstwo), całokształt czynności stosowanych w produkcji roślinnej, w celu stworzenia optymalnych warunków wzrostu i rozwoju roślin (np. orka, bronowanie, nawożenie, wapnowanie, stosowanie herbicydów, fungicydów, insektycydów, deszczowanie i in.).
Zobacz więcej...
(historia i tradycja leśna), Władysław Zygmunt Jan Adam Karol Zamoyski urodził się 18 listopada w Paryżu, a jego rodzicami byli gen. Władysław Zamoyski i Jadwiga z Działyńskich. W 1880 r. odziedziczył po swym wuju Janie Działyńskim majętność kórnicką, w skład której wchodziły także kompleksy lasów kórnickich i trzebawskich o powierzchni 4943 ha. W 1889 r. Zamoyski nabył dobra zakopiańskie, w skład których wchodziło także 5462 ha lasów. Stan tych lasów był zatrważający na skutek rabunkowej gospodarki prowadzonej przez poprzednich właścicieli. Nadmierne wyręby spowodowały opanowanie drzewostanów przez kornika drukarza, co pociągało za sobą dalsze, intensywne zamieranie drzew i wylesienie znacznych połaci stoków tatrzańskich. Zaraz po zakupie dóbr zakopiańskich Zamoyski zatrudnił leśniczych i utworzył straż leśną, co przyczyniło się także do ograniczenia kłusownictwa. Kierując się wskazówkami swego doradcy, wybitnego polskiego uczonego prof. Stanisława Sokołowskiego, Zamoyski przystąpił do odbudowy zniszczonych lasów tatrzańskich. Wstrzymał całkowicie wyręby, użytkując tylko drewno z cięć sanitarnych. Zwalczał uporczywie skutki inwazji kornika drukarza i klęsk żywiołowych. Prowadził na szeroką skalę intensywne zalesienia wylesionych zboczy górskich materiałem sadzeniowym z własnej szkółki (Złoty Medal C.K. Ministerstwa Rolnictwa na wystawie Krajowej we Lwowie w 1894 r. za jakość sadzonek). Pozytywne skutki tych działań sprawiły, iż ostatnie dziesięciolecie XIX w. zostało uznane w sferach naukowych za przełomowy okres w dziejach ochrony przyrody w Tatrach. Wyrazem uznania dla Zamoyskiego było przyznanie mu honorowego członkostwa Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego w 1902 r. oraz Towarzystwa Tatrzańskiego w 1903 r. W 1898 miasto Zakopane uczciło Zamoyskiego nadając jego imię jednej z ulic. Wzorowo i nowocześnie prowadzona była także gospodarka w lasach kórnickich, co przynosiło ich właścicielowi spore dochody. Zamoyski dbał również o dobre przygotowanie fachowe swoich pracowników, uruchamiając w 1908 w Kórniku kursy dla borowych (sam taki kurs ukończył w 1911 r.). Dążenia Towarzystwa Tatrzańskiego i Władysława Zamoyskiego znalazły swój szczęśliwy finał dopiero po wielu latach. Lasy tatrzańskie, już jako własność Fundacji „Zakłady Kórnickie”, przeszły w 1933 r. z jej rąk na własność Lasów Państwowych i weszły najpierw w skład Parku Przyrody, utworzonego przez Ministra Rolnictwa w 1939 r. na terenach Lasów Państwowych, a następnie w skład Tatrzańskiego Parku Narodowego, utworzonego rozporządzeniem Rady Ministrów w 1954 r.; mniej więcej połowa obecnego obszaru TPN to dawna własność Zamoyskiego. W Wielkopolsce część lasów Zamoyskiego (a później fundacyjnych) w ich kompleksie trzebawskim, znalazła się w 1933 r. w granicach jednego z rezerwatów częściowych, a później w granicach Wielkopolskiego Parku Narodowego utworzonego w 1957 r. Po nacjonalizacji lasów po II wojnie światowej na obszarze lasów kompleksu kórnickiego gospodarowało Nadleśnictwo Kórnik, a po jego likwidacji w 1976 r. - Nadleśnictwa Babki. Od pierwszych lat XX wieku Zamoyski myślał także o stworzeniu organizacyjnych warunków dla badań leśnych. Równolegle więc z krystalizowaniem się idei fundacji, rodził się kształt placówki naukowej. W tej sprawie Zamoyski konsultował się z wielu ówczesnymi uczonymi, a wśród nich z prof. prof. Stanisławem Sokołowskim, Władysławem Szaferem, Konstantym Steckim i Leonem Marchlewskim. W lutym 1924 r. Władysław Zamoyski i jego siostra Maria, w obecności prezydenta Stanisława Wojciechowskiego podpisali 33 akt zrzeczenia się majątku na rzecz Narodu, prosząc Sejm, Senat i rząd RP o opiekę nad powstającą fundacją. Kilka miesięcy później, 3 października 1924 r. Władysław Zamoyski zakończył swe życie i został pochowany w krypcie kolegiaty kórnickiej. Prof. Stanisław Sokołowski napisał w nekrologu: „Wspaniałomyślny Fundator zasłużył sobie […] u całego Narodu, a zwłaszcza u nas leśników, na wdzięczność i niewygasającą nigdy pamięć, […] a imię hr. Zamoyskiego wśród tych, którzy dla leśnictwa polskiego się zasłużyli, na pierwszym stanie miejscu”. Donacja Władysława i Marii Zamoyskich została przyjęta przez Sejm RP ustawą z dnia 30 lipca 1925 „O Zakładach Kórnickich”. Punkt 6 w art. 2 ustawy potwierdzał wcześniejsze zamiary Fundatora co do celów przyszłej placówki naukowej: „Założenie i utrzymanie Zakładu badania, tak na stokach gór, jak i na równinach, wszystkiego, co wchodzi w zakres hodowli życia, ochrony i należytego wyzyskania wszelkiego rodzaju drzew, tak w kraju istniejących, jak zagranicznych, mogących się krajowi zdać, leśnych, ogrodowych, użytkowych, owocowych i ozdobnych, ich drewna, owoców, liści, soków. Piecza nad ogrodami Kórnickimi”. Postanowienie to wzbudziło ogromne uznanie leśnych środowisk naukowych w kraju. Wspomniany już wcześniej prof. Stanisław Sokołowski pisał: „Dla leśnictwa ma punkt 6 statutu niepospolitą doniosłość. Powstanie bowiem zakład dla badań naukowych z działu leśnictwa i dendrologji, w najobszerniejszym znaczeniu, zakład, w którym ześrodkowaną będzie praca naukowa i badawcza z tej dziedziny. W ten sposób stworzona została realna podstawa dla doświadczalnictwa leśnego i dendrologicznego, i dla rozwiązania tej, tylokroć omawianej kwestii.” Zamiar Fundatora został jednak zrealizowany dopiero dziewięć lat po jego śmierci. Na mocy decyzji Kuratorium Fundacji podjętej 28 kwietnia 1933 r. pod wpływem zdecydowanej postawy znakomitego polskiego botanika prof. Władysława Szafera, z dniem 1 lipca tegoż roku podjął działalność Zakład Badania Drzew i Lasu (obecnie Instytut Dendrologii PAN w Kórniku).
Zobacz więcej...
1 2 »
Wszystkich stron: 2
