Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
Ż
Ilość znalezionych haseł: 87

Płazy i gady

żółw błotny

(zoologia leśna), (łac. Emys orbicularis) Gatunek z rodziny żółwi ziemnowodnych (Emididae), jedyny przedstawiciel rodziny żyjący w Europie w naturalnych siedliskach. Długość ciała do 23 (samce) -25 cm (samice). Karapaks gładki, o nieząbkowanej krawędzi, ciemny, ciemnobrunatny lub prawie czarny z żółtymi lub pomarańczowymi plamkami lub prążkami. Plastron wyraźnie jaśniejszy, szeroki, z ruchomym tylnym płatem, lekko wklęsłym u samców. Obie części pancerza połączone luźno za pomocą chrzęstozrostu i ścięgien. Rozpoznawanie płci jest trudne. U samców tęczówki ciemnobrązowe, u samic zwykle jasnożółte. Gatunek ziemnowodny. Zamieszkuje wolno płynące wody o mulistym dnie, starorzecza, bagna, stawy, torfianki. Drapieżny, mięso- i padlinożerny. Poluje w wodzie na mało ruchliwe gatunki wodne. Gody w maju, w wodzie. Składanie jaj na lądzie w pierwszej połowie czerwca, w starannie wybranych nasłonecznionych miejscach, do samodzielnie wykopanej jamki. Liczba jaj do 20. Rozwój jaj 100-110 dni. Młode żółwie długości 3-4 cm samodzielnie docierają do zbiorników wodnych. Ich pancerz jest miękki. Wzrost powolny. Zimuje na dnie zbiorników wodnych (XI-III). Gatunek długowieczny. Ściśle chroniony, objęty ochroną czynną. Najrzadszy z polskich gadów. W Polsce najbardziej liczny na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim. Figuruje w Polskiej czerwonej księdze zwierząt jako gatunek bardzo wysokiego ryzyka silnie zagrożony. Wymieniony w II załączniku Konwencji Berneńskiej oraz w II i IV załączniku Dyrektywy siedliskowej. Według kategorii IUCN gatunek niskiego ryzyka, bliski zagrożenia.

Zobacz więcej...

Płazy i gady

żaba dalmatyńska

(zoologia leśna, płazy), (łac. Rana dalmatina) inaczej: żaba zwinka. Gatunek z rodziny żabowatych (Ranidae), z grupy tzw. żab brunatnych. Delikatna w budowie, smukła. Głowa nieduża. Błona bębenkowa tuż za okiem, duża, prawie równa średnicy oka.Źrenice eliptyczne, ustawione poziomo. tęczówki dwubarwne: na górze złocisste, na dole prawie czarne. Skóra delikatna. Kończyny tylne bardzo długie, w próbie piętowej wystaja daleko poza pysk, nawet kilka (2-3) cm. Wewnętrzny modzel podeszwowy duży i wystający. Ubarwienie grzbietu dość jasne, jasnobrązowe lub jasnopopielaty, bez plam. W okresie godowym bardzo ciemne. Plama skroniowa. Spód ciała jasny, białawy lub żółtawy, również bez plam. Gatunek ciepłolubny i sucholubny. Aktywna w ciągu dnia, bardzo ruchliwa. Zasiedla lasy liściaste i mieszane, zagajniki, polany śródleśne. W pokarmie: ślimaki, dżdżownice, skorki, stonogi, pajęczaki, owady. Zimuje w wodzie i na lądzie. Gody eksplozywne, już od marca. Ampleksus pachowy. Rozwój jaj od 1 do 4 tygodni, rozwój kijanek 2-3 miesiące. Przeobrażenie w końcu czerwca i w lipcu. Długość życia do 10 lat, dojrzałość płciowa w trzecim roku życia. W Polsce nieliczna, tylko w Bieszczadach. Ściśle chroniona. Wymieniona w II załączniku Konwencji Berneńskiej i IV załączniku Dyrektywy siedliskowej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski. Figuruje w Polskiej czerwonej księdze zwierząt jako gatunek bliski zagrożenia.

Zobacz więcej...

Płazy i gady

żaba jeziorkowa

(zoologia leśna, płazy), (łac. Pelophylax lessonae) gatunek z rodziny żabowatych (Ranidae), z grupy tzw. żab zielonych. Najmniejszy przedstawiciel rodziny - długość ciała: 4,5-7,5 cm, samice nieco większe niż samce. Ciało smukłe, delikatne, głowa dobrze wysklepiona, pysk wąski, oczy mocno wypukłe. Kończyny tylne stosunkowo krótkie - w próbie piętowej staw piętowy sięga błony bębenkowej. Wewnętrzny modzel podeszwowy wysoki, półksiężycowaty. Ubarwienie zielone, zmienne. U samców silnie skontrastowane w okresie godowym. Na grzbiecie jasna linia kręgowa i ciemne plamki. Niektóre osobniki bez linii kręgowej i bez plam. Spód ciała jasny, zwykle biały, bez plam. Rezonatory samców białe, modzele godowe szare. Odporna na niskie temperatury. Gody późne, masowe, od końca kwietnia, poprzedzone intensywnym żerowaniem. Silnie związana ze środowiskiem wodnym, najbardziej spośród polskich żab zielonych. Preferuje płytkie, małe i zarośnięte zbiorniki. Chętnie zasiedla leśne i polne stawy, rowy melioracyjne, okresowe rozlewiska, torfianki, rzadziej piaskownie i żwirownie. W ciepłe dni wygrzewa się na słońcu na brzegu zbiornika wodnego. Aktywna w ciągu dnia. W pokarmie: stawonogi (pająki, prostoskrzydłe, muchówki), dżdżownice, ślimaki, ważki, chrząszcze. Przeważają ofiary wodne. Objęta ochroną częściową. Wymieniona w III załączniku Konwencji Berneńskiej i IV załączniku Dyrektywy siedliskowej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski.

Zobacz więcej...

Płazy i gady

żaba moczarowa

(zoologia leśna, płazy), (łac. Rana arvalis) gatunek z rodziny żabowatych (Ranidae), z grupy tzw. żab brunatnych. Mniejsza od żaby trawnej, delikatniejsza i bardziej smukła. Długość ciała 5-7(8) cm. Głowa nieduża, pysk ostro zakończony. Błona bębenkowa słabo widoczna, mniejsza od średnicy oka. Źrenice poziome. Kończyny tylne długie, w próbie piętowej pięta sięga do nozdrzy lub tylnej krawędzi oka. Wewnętrzny modzel podeszwowy duży, mocno wysklepiony, twardy, o ostrym brzegu. Palce kończyn krótkie, błona pławna nie sięga końca palców. Fałdy grzbietowe wydatne. Ubarwienie typowe dla żab brunatnych, mocno zróżnicowane, podobne jak u żaby trawnej, dlatego nie jest możliwe rozpoznawanie tych gatunków wyłącznie po ubarwieniu. Plama skroniowa wyraźnie zaznaczona, sięga od nosa przez oko do ucha. Na grzbiecie może występować plama kątowa. Spód ciała jednolity, jasny, biały, czasem z niewielkimi zaznaczeniami. W czasie godów samce jednolicie niebieskie. Aktywna od marca. Gody nieco późniejsze niż u żaby trawnej, w małych, niezbyt głębokich (do 50 cm) zbiornikach. Ampleksus dopiero w zbiornikach rozrodczych. Długość życia: do 11 lat. Gatunek sucholubny i eurytypowy - zasiedla różne środowiska: podmokłe łąki, obrzeża zalewanych pól, torfowiska, mokradła, zarośla, ogrody, lasy liściaste, mieszane, iglaste na terenach rolniczych. Aktywna w ciągu dnia. Zimuje na lądzie (sporadycznie w wodzie) w szczelinach, norach, wykrotach, pod korzeniami drzew, w stertach gałezi, pod opadłymi liścmi. Nie zagrzebuje sie w ziemi. Ściśle chroniona. Wymieniona w II załączniku Konwencji Berneńskiej i IV załączniku Dyrektywy siedliskowej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski.

Zobacz więcej...

Płazy i gady

żaba śmieszka

(zoologia leśna, płazy), (łac. Pelophylax ridibundus) gatunek z rodziny żabowatych (Ranidae), z grupy tzw. żab zielonych. Duża, masywna żaba, największa z gatunków europejskich. Długość ciała 6,5-12,5(14) cm. Skóra dość gruba, ziarnista. Pysk duży zaokrąglony. Na grzbiecie wyraźne, szerokie fałdy grzbietowe. Błona bębenkowa wyraźna. Źrenice eliptyczne, poziome. Kończyny tylne długie, w próbie piętowej pięta sięga końca nozdrzy. Podudzie dłuższe od uda, więc złożone kończyny nachodzą na siebie. Wewnętrzny modzel podeszwowy niewielki, wałkowaty. Błony pławne długie, sięgają końca palców. Rezonatory samców szare. Ubarwienie mocno zróżnicowane, nie jest cechą diagnostyczną. Grzbiet zwykle zielono-brunatny, z ciemnymi (ale nie czarnymi) plamkami. Niektóre osobniki ciemne, brunatne, bez widocznej plamistości. U osobników o typowym ubarwieniu jasna jaskrawa linia kręgowa. Spód ciała centkowany. Wyrażny dymorfizm placiowy: samce mniejsze od samic i jasniejsze. Brak ubarwienia godowego. Gody późno, dopiero w maju, bardzo intensywne, przez całą dobę. Długośc życia: 5-12 lat. Gatunek eurytypowy - zasiedla tereny otware i ciepłe z obfitą roślinnością: duże stawy rybne, starorzecza, sztuczne zalewy. większość czasu spędza nad brzegiem - tam poluje. Żarłoczna, poluje na lądzie i w wodzie. W pokarmie wodnym: pluskwiaki, kałużnice, pływaki, kijanki, na lądzie: pajęczaki, mięczaki, czasem małe kręgowce. W czasie suszy i przy niekorzystnych warunkach kanibalizm. Aktywna do października. Zimuje grupowo na dnie zbiornika wodnego. Objęta ochroną częściową. Wymieniona w III załączniku Konwencji Berneńskiej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski.

Zobacz więcej...

Płazy i gady

żaba trawna

(zoologia leśna, płazy), (łac. Rana temporaria) gatunek z rodziny żabowatych (Ranidae), z grupy tzw. żab brunatnych. Duży, krępy płaz. Długość ciała 6-9 cm, maksymalnie do 11 cm. Skóra gładka, delikatna, fałdy grzbietowe słabo wykształcone. Pysk tępy, zaokrąglony. Błona bębenkowa wyraźnie widoczna, mniejsza od średnicy oka. Źrenice eliptyczne poziome lub okrągłe, tęczówki zwykle srebrnozielone. Brzuch najczęściej plamisty, szaro lub rdzawo marmurkowany. Ubarwienie grzbietu bązowe w plamy, bardzo zmienne. Plama skroniowa obecna. W okresie godowym samce maja niebieskawe podgardle. Kończyny tylne długie, masywne, w próbie piętowej sięgają prawie końca pyska. Błony pławne nie siegają do końca palców. Modzel u nasady pierwszego palca mały, okrągławy. Wilgociolubna. Aktywna nocą. Zasiedla różne siedliska: lasy iglaste, liściaste i mieszane, zagajniki, zarośla, podmokłe łąki i bagna, pola uprawne, ogrody, parki. Gody eksplozywne, najczęściej nocą, we wspólnych zbiornikach: stawach, jeziorach, kanałach, na terenach zalewowych. Ampleksus już na etapie wędrówek do basenów rozrodczych. Jaja w kłębach. Po sezonie rozrodczym spotykana daleko od wody. Wędrówki na zimowiska już do września. Zimuje grupowo, zwykle w dnie zbiorników wodnych, czasem na lądzie. Naturalni wrogowie: zaskroniec, żmija, jeż, borsuk, ptaki szponiaste, sowy. Objęta ochroną częściową. Wymieniona w III załączniku Konwencji Berneńskiej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski.

Zobacz więcej...

Płazy i gady

żaba wodna

(zoologia leśna, płazy), (łac. Pelophylax esculentus) przedstawiciel rodziny żabowatych (Ranidae), z grupy tzw. żab zielonych. Jest mieszańcem żaby śmieszki i żaby jeziorkowej i może się krzyżować z osobnikami obu tych gatunków. Charakteryzuje się dużą zmiennością genetyczną i morfologiczną, a jej stanowisko systematyczne wciąż nie jest ustalone. Obecnie postuluje się klasyfikowanie żaby wodnej jako klepton. Ubarwienie zmienne, maskujące, ma wiele cech wspólnych z innymi żabami zielonymi. Ciało masywne, pysk zaokrąglony. Samce (6-10 cm) mniejsze od samic (7-11 cm). Błony bębenkowe dobrze widoczne, mniejsze od oczu. Podstawowy kolor ubarwienia: zielony, ale są też osobniki żółtawe, oliwkowe, czekoladowe. Na grzbiecie u wielu osobników ciemne, czarne plamy o równych krawędziach. Fałdy grzbietowe dobrze wykształcone, żółte lub złote. Spód ciała jasny często marmurkowany (plamy szare lub brązowe). W próbie piętowej staw piętowy sięga oka. Błony pławne długie, do końca palców. Modzel podeszwowy średniej wielkości. Tryb życia wodno-lądowy. Zasiedla różne zbiorniki wodne: stawy, jeziora, starorzecza, rzadziej cieki wodne i rzeki. Gody w połowie maja. W pokarmie bezkręgowce lądowe (rzadziej wodne), przede wszystkim owady. W sytuacjach braku pokarmu zjada drobne kręgowce (głównie żaby, traszki, młode ryby). Zimuje na lądzie; może też zimować w wodzie, co czyni w populacjach mieszanych z żabą śmieszką. Objęta ochroną częściową. Wymieniona w III załączniku Konwencji Berneńskiej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt