Ilość znalezionych haseł: 3
(Ekologia lasu, środowiskowe zagrożenia drzew i drzewostanów), straty powodowane w drzewostanach przez zwierzęta są znacznie większe niż szkody powodowane przez choroby grzybowe, ale jednocześnie znacznie mniejsze niż szkody powodowane przez czynniki abiotyczne. Szkody powodowane przez gryzonie oraz ptaki są stosunkowo niewielkie. Największe straty w drzewostanach powodują owady i zwierzyna, głównie sarna i jeleń. Lokalnie spore szkody wyrządzają daniele, łosie i żubry. Coraz bardziej nasilają się szkody wyrządzane przez bobra, w miarę jego rozprzestrzeniania się na terenie kraju.
Podatność drzew na atak owadów jest ściśle związana z warunkami siedliskowymi i drzewostanowymi. Czynnikami wyzwalającymi klęski owadzie są np. susze lub wiatrołomy, a także imisje przemysłowe. O wystąpieniu poważniejszych uszkodzeń decyduje też liczebność owadów zasiedlających drzewa. Mniej liczebne populacje owadów są powstrzymywane przez wytwarzanie tkanki kalusowej oraz wydzielanie żywicy, monoterpenów i innych substancji unieszkodliwiających, na których wyprodukowanie drzewa potrzebują jednak sporej ilości asymilatów. Dlatego gorsze warunki odżywiania zmniejszają szansę obrony. Po przekroczeniu krytycznej liczebności i przezwyciężeniu obronnych reakcji, drzewa zostają zasiedlone przez owady, które następnie żerują na rożnych ich organach: nasionach, szyszkach, pąkach, igłach, młodych pędach, korowinie, miazdze czy drewnie.
Ptaki spożywające nasiona drzew nie wyrządzają większych szkód. Bardziej szkodliwe jest wyjadanie (np. przez gołębie czy zięby) kiełkujących nasion i siewek na zagonach w szkółkach. Ogólnie jednak szkody powodowane przez ptaki są niewielkie. Nieco większe szkody powodują gryzonie, zwłaszcza myszy, które na uprawach obgryzają pąki oraz korowinę na gałązkach i pniach. Drzewka obrączkowane przez myszy usychają. Króliki i zające, spałujące i zgryzające młode drzewa, przy obecnej niewielkiej liczebności powodują szkody tylko lokalnie. Spośród zwierząt łownych największe szkody w lasach powodują sarna i jeleń. Sarna - głównie przez zgryzanie pędów wierzchołkowych młodych drzew i czemchanie na uprawach , jeleń - przede wszystkim przez spałowanie młodników i tyczkowin. Oprócz bezpośredniego uszkodzenia kory i pnia, spałowanie jest częstą przyczyną infekcji grzybowych. W miejscu infekcji drzewa, na skutek murszenia drewna dochodzi często do złamań. Nasilenie szkód powodowanych przez zwierzynę łowną wynika w oczywisty sposób z jej zagęszczenia. Przy braku dużych drapieżników rola regulowania liczebności zwierzyny spoczywa na myśliwych. Często jednak pojemność łowisk jest przekraczana, co pociąga za sobą znaczne szkody w drzewostanach. Rośliny mogą się bronić przed presją ze strony roślinożerców dwoma sposobami:
1) chemicznie - poprzez wytwarzanie trujących lub niejadalnych substancji chemicznych,
2) poprzez wykształcanie obronnych przystosowań strukturalnych.
W świecie roślin występuje niezwykłe bogactwo różnorodnych „broni chemicznych” stosowanych do obrony przed zgryzaniem przez roślinożerców, a także przed atakami pasożytów. Metabolity wtórne spełniające funkcje obronne u roślin mogą być toksyczne lub ich obecność może tylko pogarszać jakość rośliny jako potencjalnego pokarmu, na przykład poprzez zmniejszanie przyswajalności białek roślinnych w przewodzie pokarmowym zwierzęcia. Struktury obronne u roślin bywają bardzo różnorodne, począwszy od maleńkich włosków na powierzchni liści chroniących je przed owadami i innymi drobnymi bezkręgowcami, a skończywszy na wielkich kolcach skutecznie chroniących rośliny przed dużymi ssakami roślinożernymi. Pojawienie się obydwu mechanizmów obronnych (obrony chemicznej i strukturalnej) może być u roślin indukowane defoliacją.
Zobacz więcej...
(informatyka w leśnictwie, dokumentacja SILP), szacunkową ocenę rozmiaru szkód wyrządzanych przez ssaki wykonuje leśniczy raz w roku w okresie kwiecień – maj. Za szkody, które uwzględnia się w szacunkowej ocenie, uznaje się:
a) zgryzanie, ogryzanie lub złamanie pędu głównego,
b) spałowanie (ponad 1/3 obwodu dla świerka i jodły oraz 1/2 obwodu dla sosny),
c) czemchanie strzały,
d) wyrwanie bądź wykopanie drzewek,
e) wydeptywanie sadzonek,
f) podtopienia drzewostanów w wyniku bytowania bobrów.
Ocena rozmiaru szkód wyrządzanych przez ssaki polega na określeniu:
a) powierzchni w przedziałach 21–40% i powyżej 40% uszkodzonych drzew (w jednym wydzieleniu mogą wystąpić szkody w dwóch przedziałach),
b) głównego sprawcy szkód,
c) stadium rozwojowego drzewostanu (uprawa, młodnik, drzewostan starszy),
d) dominującego rodzaju szkód.
Poziom szkód w całym wydzieleniu lub jego części wynoszący do 20% włącznie nie podlega rejestracji.
5. Ocenie szkód podlegają łącznie szkody bieżące oraz z lat poprzednich (po uwzględnieniu regeneracji).
Wyniki oceny rozmiaru szkód wpisywane są do formularza nr 18 i składane w nadleśnictwie. Wykaz zbiorczy (formularz nr 19) z nadleśnictwa przekazywany jest do RDLP w terminie do 30 czerwca. RDLP zestawia dane z nadleśnictw (formularz nr 19) i przesyła do DGLP, ZOL i IBL w terminie do 31 lipca.
Zobacz więcej...
1
Wszystkich stron: 1
