aluwia

(gleboznawstwo leśne), materiał skalny luźny, wleczony przez rzeki oraz potoki lub płynący w postaci zawiesiny i osadzany w ich korytach oraz dolinach w procesie kształtującym powierzchnię lądów zwanym → proces aluwialny. Skład i rodzaj aluwiów zależą od budowy geologicznej dorzecza, klimatu oraz zdolności transportowej rzeki. Aluwia to utwory o bardzo różnorodnym uziarnieniu zwykle uzależnionym od prędkości płynących wód. Wraz ze spadkiem prędkości płynącej wody osadzają się aluwia o coraz drobniejszym uziarnieniu. Im mniejsza średnica transportowanych ziaren, tym mniejsza jest prędkość wody, przy której następuje ich osadzanie. Najgrubsze frakcje (kamienie i głazy) pojawiają się tylko w górskich odcinkach rzek i strumieni, gdzie silne wezbrania oraz duże spadki hydrauliczne dostarczają energii do transportu grubszego materiału. W dolnych odcinkach rzek o niewielkich nachyleniach koryta, w osadach aluwialnych dominują piaski i pyły jedynie z domieszką grubszego materiału, który transportowany jest podczas okresowych powodzi. Iły osadzają się przy nieznacznym ruchu wody lub w wodzie stojącej. Aluwia to bardzo żyzne utwory macierzyste gleb, z których powstają mady.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Klasyfikacja gleb leśnych Polski. 2000. Praca zbiorowa. CILP.
Brożek S., Zwydak M. 2003. Atlas gleb leśnych Polski. CILP.

Publikacje powiązane tematycznie

Żaba J. 2003. Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, Katowice.
Bolewski A., Manecki A.: Mineralogia szczegółowa. Wyd. PAE, W-wa 1993.
Bolewski A., Parochoniak W.: Petrografia. Wyd. Geol., W-wa 1988.