gatunek nietoperza z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w rodzinie mroczkowatych (Vespertilionidae). Duży nietoperz, jeden z największych w kraju: długość przedramienia 47-58 mm, masa ciała 16-46 g. Uszy szerokie, zaokrąglone, krótkie. Koziołki szerokie, krótkie, grzybkowate. Pyszczek masywny. Pyszczek, uszy i błony lotne ciemnobrązowe. Futro krótkie, gęste. Włosy jednolicie ubarwione - rdzawo brązowe. Brzuch bardziej matowy, brązowy. Skrzydła długie wąskie. Zasięg obejmuje większą część Europy, w tym całą Polskę. Zasiedla duże kompleksy leśne, stare parki, doliny rzeczne, otwarte tereny rolnicze. Letnie schronienia w dziuplach drzew. Kolonie rozrodcze w dziuplach na dużych wysokościach (> 4 m nad ziemią). Zimują w dziuplach starych drzew (grubość ścian dziupli ok. 30 cm). Wylot 5-10 minut po zachodzie słońca. Żeruje w otwartych przestrzeniach, najczęściej nad wodami, łąkami, pastwiskami, w lukach drzewostanów, przy ulicznych latarniach. Żerowiska w promieniu 10 km od kryjówki dziennej. Lot wysoki, 10-20 m nad ziemią, daleko od roślinności, bardzo szybki, mało zwrotny, prostoliniowy. Poluje na duże chrząszcze, również na drobne muchówki. Gody od sierpnia do października. Kolonie rozrodcze w dziuplach, razem z nockiem rudym lub borowiaczkiem. Urodzenia młodych w drugiej połowie czerwca. Dojrzałość płciowa w pierwszym roku życia. Do rozrodu przystępują w drugim roku. Wędrówki sezonowe długodystansowe. Maksymalna stwierdzona długość życia: 12 lat. Zagrożenia: brak kryjówek letnich i zimowych. Objęty ochroną ścisłą, wymaga ochrony czynnej. Według IUCN gatunek najmniejszej troski (LC). W granicach zasięgu trend zmian liczebności nie jest znany.
Csorba G., Hutson A.M. 2016. Nyctalus noctula. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T14920A22015682. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T14920A22015682.en
Sachanowicz K., Ciechanowski M. 2008. Nietoperze Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183
Atlas ssaków Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ssaki/gatunki
Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I, Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015. Polskie nazewnictwo ssaków świata. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Csorba G., Hutson A.M. 2016. Nyctalus noctula. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T14920A22015682. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T14920A22015682.en
Kowalski K. 1955. Nasze nietoperze i ich ochrona. Polska Akademia Nauk, Kraków.
Kowalski M., Lesiński G. 2000. Poznajemy nietoperze. ABC wiedzy o nietoperzach, ich badaniu i ochronie. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, Warszawa.
Kowalski M., Lesiński G. 2000. Poznajemy nietoperze. ABC wiedzy o nietoperzach, ich badaniu i ochronie. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, Warszawa.
Krzanowski A. 1980. Nietoperze. Wiedza Powszechna, Warszawa.
Mitchell-Jones A. J., Amori G., Bogdanowicz W., Krystufek B., Reijnders P. J. H., Spitzenberger E., Stubbe M., Thissen J. B., Vohralik V., Zima J. (eds.) 1999. Atlas of European mammals. Academic Press, London.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183
Sachanowicz K., Ciechanowski M. 2008. Nietoperze Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/