cietrzew

(zoologia leśna, ptaki), (łac. Tetrao tetrix, ang. Black Grouse) ptak z rodziny Phasianidae (kurowate), rzędu Galliformes (grzebiące). Długość ciała samca 49-58 cm (w tym ogon ok. 15 cm), samicy 40-45 cm, masa ciała 750-1450 g. Wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec czarny z granatowym połyskiem z wyjątkiem białego podogonia i pasków skrzydłowych. Ogon w kształcie liry. Nad okiem czerwona brew (tzw. róża) nabrzmiewająca w okresie godowym. Samica brązowa z pręgowanym wzorem o barwie rdzawej, płowej i szarej. Ogon bez liry, płytko wcięty. Nogi krótkie, opierzone do palców. Zamieszkuje brzegi lasów, brzezin, w pobliżu łąk, bagien, pól, torfowisk. Od marca do maja koguty tokują gromadnie na otwartych przestrzeniach, wydających przy tym głosy zwane bulgotaniem i czuszykaniem. Gniazdo zakłada na ziemi. W okresie V-VI składa 6-11 jaj, które wysiaduje wyłącznie samica przez 25-27 dni. Zagniazdownik, pisklęta wykluwają się pokryte puchem i są od razu gotowe do opuszczenia gniazda. Wyprowadza jeden lęg w roku. Gatunek osiadły. Pożywienie: pąki i pędy drzew, jagody, wiosną także owady. W Polsce bardzo nieliczny gatunek lęgowy wschodniej i południowej części kraju, szybko zmniejszający liczebność. Zagrożony wyginięciem. Liczebność w kraju szacowana na 800-900 par. Gatunek objęty ochroną ścisłą, zakazem fotografowania, filmowania i obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie oraz ochroną strefową. Strefa ochrony okresowej obowiązuje od 1 lutego do 31 maja i obejmuje promień 500 m od tokowiska. Strefy całorocznej nie wyznacza się.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Dariusz Graszka - Petrykowski

Publikacje powiązane tematycznie

Aulak W., Rowiński P. 2010. Tablice biologiczne kręgowców. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Cramp S. (red.) 1977-1994. The Birds of the Western Palearctic. T. I-IX. Oxford University Press, Oxford
Sikora A. i in. (red.) 2007. Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań Svensson L. 2012. Ptaki. Przewodnik Collinsa. Multico, Warszawa
Tomiałojć L., Stawarczyk S. 2003. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTPP „pro Natura”, Wrocław