Drzewostan poklęskowy

Drzewostan zniszczony na skutek wystąpienia destrukcyjnego czynnika abiotycznego, najczęściej wiatru lub śniegu. Zgodnie z „Wytycznymi postępowania przy uproduktywnianiu drzewostanów poklęskowych i pogradacyjnych na terenach nizinnych” (IBL, 1985) za powierzchnię uszkodzoną uznaje się taki drzewostan, w którym wielkość uszkodzeń, mierzona miąższością, przekracza 10 proc. zapasu drzewostanu (II klasy wieku wzwyż). W dokumencie tym wyróżniono cztery kategorie uszkodzenia drzewostanu, w których czynnik zadrzewienia lub stopień pokrycia wynoszą: I – powyżej 0,7; II – 0,4–0,7; III – poniżej 0,4; IV – halizny. Drzewostany kategorii I powinny podlegać cięciom sanitarnym i pielęgnacyjnym. Na siedliskach żyźniejszych wprowadzane jest II piętro, a luki są odnawiane. Drzewostany kategorii II pozostawiane są również do dalszej hodowli z podobnym reżimem postępowania. Należy je jednak traktować w sposób zróżnicowany – w zależności od wieku, gatunku, jakości hodowlano-technicznej i stanu zdrowotnego. W młodych i średniowiekowych drzewostanach iglastych, rosnących na względnie bogatych siedliskach, powstałe luki można wykorzystać do przebudowy w kierunku drzewostanu mieszanego przez wprowadzanie gatunków cienioznośnych. W drzewostanach starszych luki należy przekształcać za pomocą wyrównujących cięć, jeśli to możliwe, w regularne gniazda i przystępować do ich odnowienia. Przy prowadzeniu tych cięć należy mieć na uwadze potrzebę zapobiegania dalszym uszkodzeniom nadwyrężonego drzewostanu przez kolejne uderzenia wiatru. Drzewostany kategorii III przeznaczone są w większości do usunięcia, przy czym na żyźniejszych siedliskach pozostawiane mogą być przestoje lub pozostałe części drzewostanu (na 10–15 lat) w celu osłony wprowadzanych podsadzeń produkcyjnych. Drzewostany kategorii IV przeznaczone są do odnowienia. Za najpilniejsze do odnowienia należy traktować obiekty na siedliskach najuboższych (ze względu na zagrożenie erozją) oraz najbogatszych (z powodu zagrażającego zachwaszczenia). Postępowanie hodowlane (dobór składu gatunkowego, przygotowanie gleby, więźba sadzenia itp.) powinno być dopasowane do warunków siedliskowych. Jeśli zniszczenia występują na dużym obszarze i trzeba odnowić znaczną powierzchnię w krótkim czasie, należy rozważyć stosowanie (na sprawnych, niezachwaszczonych powierzchniach) siewu nasion w odniesieniu do takich gatunków jak: sosna, świerk, dąb i buk. 

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Gil W., Zachara T. 2012. Drzewostany uszkodzone przez wiatr i śnieg. Jak je zagospodarować? Głos Lasu, 2: 16-18.

 

Autor: dr inż. Wojciech Gil