fosforyty

(Gleboznawstwo leśne), grupa skał osadowych chemicznych lub organogenicznych zbudowanych głównie z fosforanów (od 12 do około 40% P₂O₅). Minerałami są:
→ apatyt, a podrzędnie
→ kwarc,
→ kalcyt
→ minerały ilaste.
Barwę mają najczęściej brunatną, szarobrunatną, szarą, żółtawą. Powstają w wyniku wytrącania się fosforanów w wodzie morskiej, ale także w nagromadzniach kości zwierząt i ich odchodów (guano). Występuje najczęściej w formie konkrecji wśród innych skał osadowych. W Polsce znane są z okolic Sandomierza, Gór Pieprzowych, Gór Świętokrzyskich, Radomia (Annopol), Krzeszowic, Chrzanowa, Olkusza, Częstochowy. Fosforyty są głównym źródłem fosforu w przyrodzie i stanowią podstawowy surowiec do jego uzyskiwania, a także do produkcji sztucznych nawozów fosforowych (superfosfat) i nawozów mineralnych, tzw. mączka fosforytowa.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Bolewski A., Manecki A.1993. Mineralogia szczegółowa. Wyd. PAE, W-wa.
Żaba J. 2003. Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, Katowice.

Publikacje powiązane tematycznie

Bolewski A., Manecki A.: Mineralogia szczegółowa. Wyd. PAE, W-wa 1993.
Bolewski A., Parochoniak W.: Petrografia. Wyd. Geol., W-wa 1988.
Borkowska M., Smulikowski K.: Minerały skałotwórcze. Wyd. Geol., W-wa 1973.
Maślankiewicz K.: Wstęp do nauki o skałach. Wyd. Geol., Warszawa 1967.
Mizerski W. 2005. Geologia Polski dla geografów. W-wa.
Oleksynowa K., Tokaj J., Jakubiec J. 1993: Przewodnik do ćwiczeń z gleboznawstwa i geologii. Cz. I. Rozpoznawanie minerałów i skał glebotwórczych. Skrypt AR w Krakowie.
Żaba J. 2003. Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, Katowice.