gatunek

(botanika leśna, systematyka roślin), według klasycznej definicji biologicznej Ernesta Mayra (1942) – pula genowa izolowana rozrodczo od innych pul genowych. Zgodnie z pierwotnym ujęciem tego autora populacje izolowane od siebie rozrodczo tworzą zawsze odrębne gatunki, nawet jeśli ta izolacja spowodowana jest tylko przez bariery zewnętrzne. Dziś przyjmuje się, że tylko populacje izolowane przez mechanizmy izolujące można uznać jako należące do różnych gatunków. Gatunek jest podstawową jednostką systematyczną, co wynika z faktu, że gatunki są kategoriami realnie występującymi i, w większości przypadków, możliwymi do stwierdzenia i wyróżnienia. Nie udało się jednak stworzyć ogólnie obowiązującej definicji tej jednostki. Jej istotę można wyjaśnić na podstawie najważniejszych właściwości gatunku. Osobniki należące do jednego gatunku charakteryzują się zespołem (kombinacją) cech odróżniających je od osobników innych gatunków. Gatunek zajmuje określone miejsce na Ziemi (obszar geograficzny, czyli zasięg oraz siedlisko).Osobniki należące do dwóch różnych gatunków nie powinny się krzyżowa, istnieje więc między nimi bariera genetyczna. Ta zasada nie da się zastosować do niektórych grup roślin, w obrębie których krzyżują się nie tylko gatunki, ale nawet przedstawiciele różnych jednostek wyższego rzędu. Nie obejmuje ona też gatunków nie rozradzających się płciowo, bo w populacjach takich form nie ma wcale wymiany genów, a więc ich przepływ jest niemożliwy (np. u wielu mniszków czy jeżyn). Gatunki mają swoją historię, w czasie której powstają, mogą wędrować, a wreszcie przekształcają się w inne gatunki lub giną. Gatunki roślin najczęściej były wyróżniane na podstawie kryteriów morfologicznych i anatomicznych, a zmiany w tym zakresie (rewizje taksonomiczne) coraz częściej są dokonywane dzięki możliwości wykorzystania w taksonomii nowoczesnych metod i technik badawczych pozwalających między innymi na precyzyjne określenie struktury genetycznej populacji (analiza genów markerowych i markerów DNA).