(Gleboznawstwo leśne), gleby od dziesiątek, albo setek lat w uprawie ogrodniczej (hortus – z łac. ogród). Główny wpływ na glebę miały: uprawa, nawożenie i podlewanie. Są to gleby o bardzo korzystnych dla roślin właściwościach. Przypominają morfologię czarnoziemów, bo składają się z poziomu A dużej miąższości i skały macierzystej. Gleby te nie występują w lasach i nie podlegają waloryzacji siedliskowej dla potrzeb leśnictwa.
Klasyfikacja gleb leśnych Polski. 2000. Praca zbiorowa. CILP.
Klasyfikacja gleb leśnych Polski. 2000. Praca zbiorowa. CILP.
Brożek S., Zwydak M. 2003. Atlas gleb leśnych Polski. CILP.
Klasyfikacja Zasobów Glebowych Świata 2006. Aktualizacja 2007 World Reference Base for Soil Resources First Update 2006. First Update 2007. Charzyński P., Bednarek R., Kabała C. (tłum. i red.) 2009, ISBN: 978-83-231-2425-2. Published by the arrangement with the FAO and UN by Nicolaus Copernicus University.
Gleby w środowisku przyrodniczym i krajobrazach Europy. 2013. Praca zbiorowa (red. S. Brożek). Wydawnictwo UR Kraków.