gnejsy

(Gleboznawstwo leśne), skała metamorficzna o strukturze krystalicznej i teksturze kierunkowej (gnejsowej), często oczkowej. Składa się ze skaleni i kwarcu, z domieszką mik, piroksenów, amfiboli i minerałów metamorficznych, jak: dysten, sillimanit, andaluzyt, granaty, turmalin, fluoryt, wollastonit, talk. Powstają ze skał magmowych (ortognejsy) i osadowych (paragnejsy). Gnejsy powstają też w procesach metasomatozy. Należą do skał szeroko rozpowszechnionych w świecie. W Polsce występują w licznych miejscach w Sudetach, Przedgórzu Sudeckim, w Tatrach Zachodnich. Znane są z krystalicznego podłoża Karpat, północno-wschodniej Polski. Gnejsy licznie występują jako polodowcowe głazy narzutowe. Są skałami bardzo trudno wietrzejącymi i tworzą zwietrzelinę bardzo silnie szkieletową, a powstające z nich gleby są kamieniste.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Bolewski A., Parochoniak W.: Petrografia. Wyd. Geol., W-wa 1988.
Żaba J. 2003. Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, Katowice.

Publikacje powiązane tematycznie

Bolewski A., Manecki A.: Mineralogia szczegółowa. Wyd. PAE, W-wa 1993.
Bolewski A., Parochoniak W.: Petrografia. Wyd. Geol., W-wa 1988.
Borkowska M., Smulikowski K.: Minerały skałotwórcze. Wyd. Geol., W-wa 1973.
Maślankiewicz K.: Wstęp do nauki o skałach. Wyd. Geol., Warszawa 1967.
Mizerski W. 2005. Geologia Polski dla geografów. W-wa.
Oleksynowa K., Tokaj J., Jakubiec J. 1993: Przewodnik do ćwiczeń z gleboznawstwa i geologii. Cz. I. Rozpoznawanie minerałów i skał glebotwórczych. Skrypt AR w Krakowie.
Żaba J. 2003. Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, Katowice.