gatunek z rodziny jaszczurkowatych (Lacertidae). W Polsce ma status gatunku prawdopodobnie zanikłego (Polska czerwona księga zwierząt). Ostatnie pewne stanowisko w Polsce - Ustronie na Śląsku, nie potwierdzone od lat kilkudziesięciu. Najbliższe stanowiska: Morawy, Brandenburgia, Podole. Duża smukła jaszczurka. Długość ciała do 26 cm na Morawach i do 40 cm na południu Europy. Stosunkowo długie kończyny. Wyciągnięte wzdłuż tułowia kończyny przednie sięgają końca pyska, tylne - sięgają pach. Głowa duża, lekko wydłużona. Dwie tarczki nozdrzowo-policzkowe położone jedna nad drugą i razem z tarczką policzkową nie tworzą trójkąta. Wzdłuż grzbietu niewyraźny pas z 4-6 rzędów drobnych wypukłych łusek. Ubarwienie grzbietu samca jednolicie zielone, szmaragdowo- lub szarozielone z drobnymi czarnymi kropkami. Samica ciemniejsza, brudnozielona, często z żółtym odcieniem. U samic czarne plamki na grzbiecie większe niż u samców. Spód ciała samców i samic jednolicie ubarwiony. W okresie godowym podgardle samca jaskrawe żółto-zielone lub niebieskawe. Występują liczne odmiany barwne. Gatunek ciepłolubny. Zamieszkuje silnie nasłonecznione stoki, łatwo się wspina, również po gałęziach krzewów. Żywi się owadami, małymi ptakami, jaszczurkami, wężami. W okresie godów samce toczą rytualne walki o samice. Gody od kwietnia-maja do czerwca-lipca. Liczba jaj: około 15. Wylęg młodych: sierpień i wrzesień. Sen zimowy od października. Zimuje w ukryciach ziemnych. Nigdy nie występuje z jaszczurką zwinką. Ściśle chroniona. Wymieniona w II załączniku Konwencji Berneńskiej i w IV załączniku Dyrektywy siedliskowej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski (LC). W polskiej czerwonej księdze zwierząt ma status gatunku zanikłego lub prawdopodobnie zanikłego (EXP).
Autor: dr hab. Elzbieta Jancewicz
Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań.
Crnobrnja Isailovic J.et al. 2009. Lacerta viridis. The IUCN Red List of Threatened Species 2009: e.T61530A12507156. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2009.RLTS.T61530A12507156.en (dostęp 30.11.2019)
Szyndlar Z. 2018. Klucze do oznaczania gadów krajowych i uwagi praktyczne. W: S. Głowaciński, P. Sura (red.), Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona: 175-180. Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., Warszawa.
Dyrektywa siedliskowa - Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory Dz. U. UE.L. z dnia 22 lipca 1992 r.
Konwencja Berneńska - Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, sporządzona w Bernie dnia 19 września 1979 r. Dz. U. 1996 nr 58 poz. 263
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183
The Reptile Database Zoological Museum Hamburg http://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Lacerta&species=viridis&search_param=%28%28genus%3D%27Lacerta%27%29%28species%3D%27viridis%27%29%29 (dostęp 30.11.2019)
Atlas płazów i gadów https://www.iop.krakow.pl/PlazyGady/gatunek/26
Internetowy System Aktów Prawnych http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160002183 (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183)
The IUCN Red List of Threatened Species http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2009.RLTS.T61530A12507156.en
The Reptile Database Zoological Museum Hamburg http://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Lacerta&species=viridis&search_param=%28%28genus%3D%27Lacerta%27%29%28species%3D%27viridis%27%29%29
Aulak W., Rowiński P. 2010. Tablice biologiczne kręgowców. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań.
Blab J., Vogel H. 1999. Płazy i gady Europy Środkowej. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Gierliński G., Grabowska J., Grabowski M., Jaskuła R. 2014. Ilustrowana encyklopedia płazów i gadów Polski. Dom Wydawniczy PWN Sp. z o.o., Warszawa.
Głowaciński Z., Rafiński J. (red.) 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Warszawa-Kraków.
Głowaciński S., Sura P. (red.) 2018. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona. Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., Warszawa.
Głowaciński S., Sura P. 2018. Jaszczurka zielona Lacerta viridis (Laurenti, 1768). W: S. Głowaciński, P. Sura (red.), Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona: 97-99. Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., Warszawa.
Juszczyk W. 1974. Płazy i gady krajowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Klimaszewski K. 2013. Płazy i gady. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Młynarski M. 1991. Płazy i gady Polski. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Szyndlar Z. 2018. Klucze do oznaczania gadów krajowych i uwagi praktyczne. W: S. Głowaciński, P. Sura (red.), Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona: 175-180. Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., Warszawa.