(botanika leśna, drzewa i krzewy leśne), (Acer) rodzaj z rodziny klonowatych (Aceraceae) obejmujący około 110 gatunków, głównie w Azji oraz w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie, a także w północnej Afryce. W Polsce trzy gatunki. Klon polny (Acer campestre L.). Drzewo do ok. 25 m wysokości. Korowina starych okazów tafelkowato spękana. Pędy cienkie, jasnobrązowe, słabo owłosione, czasami z podłużnymi listewkami korkowymi. Liście najczęściej 5-cio, rzadziej 3-klapowe, do 10 cm długości o klapach tępych lub słabo zaostrzonych, całobrzegie lub karbowane, po dolnej stronie z kępkami włosków w kątach nerwów lub nagie. Skrzydlaki do 3 cm długości, ustawione w stosunku do siebie pod kątem 180°, owłosione (subsp. hebecarpum DC.) lub nagie (subsp. leiocarpum (Opiz.) Pax). Występowanie – środkowa i południowa Europa oraz Kaukaz. W Polsce północno-wschodnia granica zasięgu, która przebiega wzdłuż dolin Wisły i Sanu. Domieszkowy gatunek w żyznych lasach liściastych (grądy, łęgi, buczyny), a także składnik zarośli krzewiastych, zwykle na silnie nasłonecznionych zboczach, np. dolin rzecznych. Klon pospolity (Acer platanoides L.) Drzewo do 30 m wysokości. Korona gęsta, kulista lub kopulasta. Korowina ciemnobrązowoszara o krótkich, podłużnych i płytkich spękaniach. Pędy brązowe. Pąki czerwonobrązowe, boczne przylegające do pędu. Liście duże do 15 cm długości, 5-7 klapowe o klapach wyciągniętych w ostre wierzchołki. Zatoki między klapami zaokrąglone. Nasady blaszek sercowate. Kwiaty żółtawozielone, zebrane w baldachogrona, zaczynają się rozwijać w kwietniu, wcześniej niż liście. Skrzydlaki ustawione pod kątem rozwartym. Orzeszki spłaszczone. Występowanie – prawie cała Europa (bez Wysp Brytyjskich, zachodniej i południowej Francji, północnych Niemiec, Hiszpanii poza Pirenejami, południowych Włoch oraz północnej części Półwyspu Skandynawskiego), Kaukaz, Krym i Azja Mniejsza, w górach do 1025 m n.p.m. W Polsce gatunek występujący na całym niżu oraz w górach do 1100 m n.p.m. Drzewo domieszkowe w żyznych lasach liściastych (grądy, buczyny, łęgi), w borach mieszanych oraz w zboczowych lasach klonowo-lipowych. Klon jawor (Acer pseudoplatanus L.) Drzewo do 40 m wysokości. Korona zwykle regularna, zwarta, kopulasta, często kulista. Korowina popielatoszara, początkowo gładka, na pniach starszych drzew złuszcza się drobnymi, odstającymi tafelkami, pod którymi ukazują się jaśniejsze fragmenty martwicy korkowej (podobieństwo do platana). Pędy szare. Pąki z łuskami oliwkowozielonymi brązowo obrzeżonymi, boczne odstające od pędu. Liście do 15 cm dł., 3-5-klapowe, grubo piłkowane lub karbowanopiłkowane, po dolnej stronie matowe i sinozielone. Zatoki między klapami ostre. Kwiaty zebrane w zwisające wiechy, żółtawozielone, rozwijają się w maju, później niż liście. Skrzydlaki rozchylone pod kątem ostrym. Orzeszki wypukłe. Występowanie – południowa i środkowa Europa (bez centralnej i południowej Hiszpanii, Wysp Brytyjskich i zachodniej oraz północnej Francji), Kaukaz i Azja Mniejsza. Gatunek górski (maks. do 1980 m n.p.m.) ze stanowiskami na niżu przy północnej granicy zasięgu. W Polsce najbardziej częsty na południu, zwłaszcza w górach (maks. do 1570 m n.p.m.), rzadszy w środkowej i północnej części kraju, nie występuje naturalnie na północnym wschodzie. Jedyny lasotwórczy gatunek spośród trzech naszych klonów. W górach tworzy drzewostany zbiorowisk lasów jaworowych, tzw. jaworzyn. Ponadto jest stałym składnikiem wielu innych górskich zespołów leśnych. Na niżu stanowi domieszkę w żyznych lasach liściastych (grądy, buczyny, łęgi).
Władysław Danielewicz