Kozica Rupicapra rupicapra

Ssak z rzędu parzystokopytnych i rodziny pustorogich, zamieszkujący naturalnie góry Europy i Azji. Zasięg występowania jest silnie porozrywany i obejmuje odizolowane pasma górskie m. in. Alpy, Kaukaz, Taurus, Karpaty, góry na Bałkanach. Kozice zostały również introdukowane w Sudetach oraz na Nowej Zelandii. Taksonomowie wyróżniają od 6 do 8 podgatunków. Na terenie Polski naturalnie występuje tylko w Tatrach tzw. kozica tatrzańska Rupicapra rupicapra subsp. tatrica. Zasiedla strefę turni i hal, zimą można ją spotkać również pośród kosodrzewiny i sporadycznie reglu górnym. W IXX wieku kozice w Tatrach znajdowały się na skraju wymarcia z powodu intensywnych polowań oraz ekspansji gospodarki pasterskiej. W 1868 roku decyzją Sejmu Galicyjskiego kozica została objęta ochrona gatunkową, co zapoczątkowało trwające do dziś starania o uratowanie tych zwierząt przed wymarciem. Obecnie do głównych zagrożeń dla tego gatunku zalicza się masową turystykę, zmiany klimatyczne oraz chów wsobny (krzyżowanie się osobników blisko spokrewnionych).

Kozica objęta jest w Polsce ścisłą ochrona gatunkową i figuruje w Polskiej Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Jest symbolem Tatrzańskiego Parku Narodowego.

W Sudetach (Masyw Śnieżnika) można również spotkać podgatunek alpejski (nominatywny) Rupicapra rupicapra subsp. rupicapra. Kozice te są potomkami osobników sprowadzonych do Czech (Jesioniki) w 1913 r. Czeska populacja stopniowo zwiększała liczebność oraz zasięg występowania, do Polski pierwsze osobniki przywędrowały na początku lat 70-tych XX wieku.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Jakub Gryz

Publikacje powiązane tematycznie

https://www.iop.krakow.pl/Ssaki/gatunek/128

https://eunis.eea.europa.eu/species/1554

https://www.iucnredlist.org/species/39255/10180381

Byrcyn W. 2004. Kozi kierdel. Multico, Warszawa.

Jamrozy G. 2007. Kozica tatrzańska. Tatrzański Park Narodowy, Zakopane

Zięba F., Zwijacz-Kozica T. 2004. Capy, kozy i koźlęta, czyli prawie wszystko o kozicach. Tatrzański Park Narodowy, Zakopane.  

Byrcyn-Gąsienica W. 1987. Kozica – żywy symbol Tatr. Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa.