las strefy umiarkowanej

(Ekologia lasu, las jako zjawisko geograficzne), biom wykształcony w strefie umiarkowanej odznaczającej się wyraźną, stosunkowo niedługą porą zimową i letnimi temperaturami powyżej 10°C. Występuje na półkuli północnej, zajmując obszar Europy, wschodniej Azji, środkowo-zachodniej części i wschodnie wybrzeże Ameryki Północnej.
Biom ten podlega znacznym wahaniom temperatury w ciągu roku i zmianom w cyklach wegetacyjnych. Obejmuje lasy zbudowane z drzew zrzucających liście na zimę, głównie buków, dębów, a także w mniejszej liczbie grabów, brzóz, klonów, jesionów, lip, wierzb, olch i topoli. Zawiera też gatunki iglaste: świerki, sosny, jodły i modrzewie. Podszycie tworzą krzewy (np. leszczyna, kruszyna, trzmielina, tarnina), krzewinki, paprocie, pnącza (np. bluszcz), jeżyny. Skład i rozwój runa jest zależny od rodzaju drzewostanu i jego zwartości. Las strefy umiarkowanej cechuje się strukturą warstwową (struktura warstwowa lasu). Znaczne zacienienie wynikające z obecności drzew liściastych i dużego zwarcia koron ogranicza rozwój podszytu i runa w okresie letnim. Wiele gatunków wykorzystuje więc okres bezlistności i w ciągu wczesnych miesięcy wiosennych zakwita, wydaje owoce i nasiona. Gleby lasów strefy umiarkowanej są żyzne, bogate w próchnicę.
Zawartość związków organicznych i mineralnych uzupełniana jest nieustannie przez działalność organizmów glebowych i grzybów, które rozkładają opadłe liście, gałęzie i przewrócone pnie. Faunę reprezentują przede wszystkim liczne gatunki ptaków (np. dzięcioły, krogulce, myszołowy, kanie, sowy, sikory), mniej liczne ssaki (np. wiewiórki, susły, jelenie, sarny, rysie, myszy, dziki) oraz występujące w ogromnej ilości i różnorodności owady. Do lasów strefy umiarkowanej zalicza się również lasy zimozielone występujące na półkuli południowej w południowej części Andów, na Tasmanii, Nowej Zelandii i w południowo-wschodniej Australii.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Łabno G. (2006): Ekologia. Słownik encyklopedyczny. Wydawnictwo Europa, Wrocław.

Publikacje powiązane tematycznie

Kornaś J., Medwecka-Kornaś A. (2002). Geografia roślin. PWN, Warszawa.; Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. (2005): Ekologia. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.; Szymański S. (2000): Ekologiczne podstawy hodowli lasu. PWN, Warszawa.; Weiner J. (2003): Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik Ekologii Ogólnej. PWN, Warszawa.