Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej

nornik bury (Microtus agrestis)

gatunek gryzonia z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w rodzinie chomikowatych (Cricetidae). Podobny do nornika północnego i/lub nornika zwyczajnego. Budowa ciała krępa, pyszczek tępo zakończony, zaokrąglony, uszy krótkie, ledwie widoczne z futerka, wibrysy krótkie (< 3 cm). Stopa tylna zwykle > 1,7 cm, z sześcioma modzelami. Grzbiet szarobrązowy, spód srebrzystoszary. Duża zmienność ubarwienia i wielkości ciała. Ogon krótki (2,5-5 cm, zwykle < 4 cm), proporcjonalnie krótszy niż u nornika północnego. Długość ciała 9-13,5 cm, masa ciała 20-50 g, długość czaszki 2,5-3 cm. Uzębienie hipsodontyczne. Zęby trzonowe o budowie pętlowej. Zębów 16, wzór zębowy 1003. Zamieszkuje miejsca wilgotne, nieco mniej wilgotne niż nornik północny, torfowiska, mokradła, wilgotne i zabagnione łąki, pastwiska, skraje lasów. W południowej części Polski, gdzie nie występuje nornik północny, zajmuje jego niszę środowiskową. W Tatrach występuje też na łąkach wśród lasów i kosodrzewiny. Pokarm głównie roślinny: nadziemne zielone części roślin, głównie trawy, rośliny dwuliścienne, również nasiona, pączki, kora drzew, mchy, grzyby, w niewielkim stopniu również owady. Aktywność całoroczna, latem głównie o zmierzchu i o świcie, zimą - za dnia. Kopie nory, wydeptuje ścieżki. Gniazda na powierzchni gleby, w kępach krzewów, traw, turzyc. Sezon rozrodczy od wiosny (IV) do jesieni (IX); w łagodnym klimacie lub w korzystnych warunkach również zimą. Długość ciąży 18-21 dni, liczba miotów 3-4 (w niewoli 4-5), liczba młodych w miocie 1-8(11). Młode rodzą się nagie i ślepe. Często ruja poporodowa. Rola ekologiczna: może powodować uszkodzenia roślin w sadach i na uprawach leśnych, pokarm drapieżnych ptaków i ssaków. Wrogowie naturalni: drobne ssaki drapieżne (głównie lis rudy, łasica łaska, gronostaj europejski), ptaki drapieżne, sowy.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Kryštufek, B., Vohralík, V., Zima, J. & Zagorodnyuk, I. 2016. Microtus agrestis (errata version published in 2017). The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T13426A115112050. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T13426A22349665.en

Kowalski K., Ruprecht A. L. 1984. Rodzina: Nornikowate - Arvicolidae. W: Z. Pucek (red.) Klucz do oznaczania ssaków Polski: 169-194. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/

Publikacje powiązane tematycznie

Atlas ssaków Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ssaki/gatunki  

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015. Polskie nazewnictwo ssaków świata. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Jancewicz E. 2019. Znaczenie polan śródleśnych dla utrzymania różnorodności gatunkowej małych ssaków w Puszczy Białowieskiej. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Jędrzejewska B., Jędrzejewski W. 2001. Ekologia zwierząt drapieżnych Puszczy Białowieskiej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Kowalski K., Ruprecht A. L. 1984. Rodzina: Nornikowate - Arvicolidae. W: Z. Pucek (red.) Klucz do oznaczania ssaków Polski: 169-194. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Kryštufek, B., Vohralík, V., Zima, J. & Zagorodnyuk, I. 2016. Microtus agrestis (errata version published in 2017). The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T13426A115112050. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T13426A22349665.en

Mitchell-Jones A. J., Amori G., Bogdanowicz W., Kryštufek B., Reijnders P. J. H., Spitzenberger E., Stubbe M., Thissen J. B., Vohralik V., Zima J. (eds.) 1999. Atlas of European mammals. Academic Press, London.

Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/

Autor: Elżbieta Jancewicz

Zdjęcia

Rysunki

Tabele

Mapy

Filmy

Pliki

Indeks alfabetyczny:

POPRZEDNI NASTĘPNY

Indeks tematyczny:

POPRZEDNI NASTĘPNY

Hasło dodane 2020-12-31 przez Administratora Encyklopedii Leśnej
Hasło ostatnio zmienione 2020-12-31 przez Administratora Encyklopedii Leśnej


Zgłoś uwagę do hasła

Maksymalny rozmiar: 5MB
Kontakt

Szybki kontakt