obieg materii w ekosystemie, krążenie materii

(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), cykliczne przemieszczanie się materii między nieożywioną (abiotyczną) i ożywioną (biotyczną) częścią ekosystemu, związane z jej licznymi przekształceniami fizycznymi i biochemicznymi. Organizmy samożywne (producenci), przy udziale energii słonecznej (lub chemicznej), wytwarzają z prostych związków nieorganicznych, występujących w środowisku abiotycznym, złożone związki organiczne, które wbudowują we własne tkanki lub wykorzystują na swoje potrzeby energetyczne. Związana w producentach materia zużywana jest częściowo przez różne grupy heterotrofów (konsumentów) jako pokarm i wbudowywana po biochemicznych przekształceniach w ich ciała. Powrót zgromadzonej w ciele organizmów materii do środowiska nieożywionego następuje po ich obumarciu, a w wypadku zwierząt częściowo z ekskrementami (wydalinami). Tu reducenci poddają szczątki organiczne mineralizacji, co prowadzi do powstania związków prostych, z których mogą ponownie skorzystać producenci. Obieg materii realizuje się przez cykle biogeochemiczne poszczególnych pierwiastków, których ilość i sposób pobierania zależy m.in. od zapotrzebowań organizmu, ich dostępności w środowisku, a także przyswajalności.

Łabno G. (2006): Ekologia. Słownik encyklopedyczny. Wydawnictwo Europa, Wrocław.

(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), głównym pierwiastkiem wchodzącym w skład materii organicznej jest węgiel. Węgiel wchodzi do obiegu w części biotycznej ekosystemu jako dwutlenek węgla, będący obok wody podstawowym substratem fotosyntezy, w wyniku której są wytwarzane związki organiczne (cukry) z wykorzystaniem energii słonecznej. W ten sposób asymilacja dwutlenku węgla staje się procesem dającym produkcję pierwotną brutto (GPP - ang. gross primary production). Produkcja pierwotna brutto - to całkowita ilość energii zakumulowana przez rośliny w procesie fotosyntezy w określonej jednostce czasu. Węgiel wbudowany w związki organiczne, będące magazynem energii, jest następnie w wyniku procesów oddychania uwalniany do atmosfery jako CO₂.

Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. (2005): Ekologia. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Publikacje powiązane tematycznie

Falińska K. (2004): Ekologia roślin. PWN, Warszawa.
Faliński J.B. (2001): Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych. PWN. Warszawa.
Krebs Ch. J. (2011): Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Odum E. P. (1982): Podstawy ekologii. PWRiL, Warszawa.
Weiner J. (2003): Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik Ekologii Ogólnej. PWN, Warszawa.