ocena zdrowotności drzew na podstawie wskazań tomografu

(Arborystyka, pielęgnowanie drzew), badanie stanu zdrowotnego drzewa prowadzone przy zastosowaniu tomografów dźwiękowych polega na analizie różnicowania się prędkości dźwięków rozchodzących się w poprzek pnia pomiędzy czujnikami rozmieszczonymi wokół pnia drzewa, na jednym lub kilku poziomach. Wykorzystywane jest zjawisko rozchodzenia się dźwięku w pniach drzew z różną prędkością, w zależności od gęstości drewna. W drewnie zdrowym prędkość rozchodzenia się dźwięku jest najwyższa, niższa w strefie zgnilizny twardej, natomiast najniższa w obrębie zgnilizny miękkiej i w pobliżu ubytków wgłębnych całkowitych. Tomografy dźwiękowe mierzą czas przepływu impulsu dźwiękowego w drewnie i na tej podstawie system komputerowy generuje obraz stanu drewna wewnątrz pnia w postaci barwnej mapy, na której czerwone pola pokazują rozkładane przez grzyby partie drewna, natomiast zielone wskazują strefy zdrowe. Możliwe jest dowolne nasycanie barwami obrazu pnia, przez co strefy o mniejszej wytrzymałości są wyraźniej widoczne. Wprawdzie tomograf ujawnia strukturę drewna pnia na określonym poziomie, jednak przy zastosowaniu tomografu działającego w systemie 3D program uśrednia obraz pomiędzy kilkoma analizowanymi poziomami i w ten sposób uzyskuje się trójwymiarową wizualizację ubytków wgłębnych. Aby uzyskać wiarygodne wyniki skanowania trójwymiarowego, do pomiaru należy użyć co najmniej 16 czujników. Graf 3D tworzy dwa niezależne przekroje osiowe i trzy przekroje poprzeczne. Pozycja tych przekrojów może być zmieniana – obracana i przesuwana w obrębie badanego fragmentu drzewa. Mapa ubytków wgłębnych uzyskiwana w tomografie pokazuje jedynie różnicowanie się struktury pnia na przekroju poprzecznym natomiast nie wskazuje, jaki jest poziom wytrzymałości poszczególnych stref. Wprawdzie system wskazuje ogólny poziom obniżonej wytrzymałości pnia, jednak wartość tę należy przyjąć jedynie jako orientacyjny wskaźnik, bowiem kompleksowe analizy statyki drzewa powinny objąć również cechy gatunkowe drzewa i parametry jego budowy morfologicznej. Tomografy dźwiękowe mogą być również stosowane do badania zasięgu korzeni szkieletowych drzew. W takim przypadku analizowana jest prędkość rozchodzenia się dźwięku pomiędzy pniem drzewa i czujnikiem ustawionym w różnych miejscach w pobliżu drzewa.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Szewczyk G. 2012. Arborystyka. Wybrane zagadnienia pielęgnacji drzew. Wydawnictwo UR w Krakowie.

Publikacje powiązane tematycznie

Kosmala M. 2007b. Najnowsze sposoby badania i oceny stanu zdrowotnego drzew. Uprawa i Ochrona Drzew, 17: 43–51.
Mattheck K., Bethge K. 1996. Geräte zum Auffinden und Bewerten von holzzersetzender Fäule in Bäumen. Neue Landschaft, 1: 31–35.