(Ochrona przyrody), organizacje pozarządowe (ang. Non Govermental Organisations - NGO) to wszystkie podmioty, które nie są organami lub jednostkami podległymi administracji publicznej (rządowej i samorządowej) oraz których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysku.
W polskim prawie definicję ustawową organizacji pozarządowej zawiera art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2003 r. Nr 96, poz. 873): „organizacjami pozarządowymi są:
1) niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych,
2) niedziałające w celu osiągnięcia zysku
– osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia.”
Stąd przez organizacje pozarządowe rozumie się stowarzyszenia i fundacje, z wyłączeniem m.in. partii politycznych, związków zawodowych i organizacji pracodawców, samorządów zawodowych, fundacji, których jednym fundatorem jest Skarb Państwa.
Pojęcie organizacja pozarządowa nie jest równoznaczne z pojęciem organizacja społeczna: np. związek zawodowy jest organizacją społeczną, lecz nie jest organizacją pozarządową.
Inne terminy, uważane za równoznaczne z terminem organizacja pozarządowa to:
- organizacja non-profit;
- organizacja wolontarystyczna;
- organizacja społeczna (obywatelska);.
- trzeci sektor - ponieważ nie jest tożsama z administracją publiczną (I sektor), ani biznesem (II sektor).
Do najbardziej znanych organizacji pozarządowych w Polsce o profilu przyrodniczym należą, spośród organizacji międzynarodowych: WWF, Greenpeace, IUCN oraz spośród ogólnokrajowych: LOP, Klub Przyrodników, Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot, PTOP Salamandra, OTOP, Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian”, Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne „Klub Gaja” i Polski Klub Ekologiczny. Największą organizacją ekologiczną jest Liga Ochrony Przyrody skupiająca 230 tysięcy członków.
ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie