pajęczaki

(Gleboznawstwo leśne), Pajęczaki (Arachnida) to stawonogi głównie lądowe. W lasach występują następujące → organizmy glebowe zaliczane do pajęczaków: zaleszczotki, pająki, kosarze, roztocze.
Zaleszczotki to pajęczaki przeważnie 2-4 mm długości. Niektóre są pospolite w domach, bibliotekach, muzeach, gdzie żywią się resztkami organicznymi. Wśród form ściółkowych dominują drapieżniki, żywiące się drobnymi bezkręgowcami. Spośród 22 gatunków środkowoeropejskich 10 jest ściśle związanych z glebą.
Pająki to pajęczaki, bardzo liczne, znanych jest ponad 20 000 gatunków. Są to drapieżniki i posiadają gruczoły jadowe. Polują na ofiary za pomocą sieci, głównie na owady. Licznie zamieszkują lasy i powierzchnię gleb, zawłaszcza ściółkę. Bywa że wygrzebują norki w glebie. Najliczniejsze stwierdzone zagęszczenie pająków w lasach na 1 m², to 150 osobników. Jest znany związek pająków z roślinnością, zarówno co do występowania ich gatunków w zespołach roślinnych, jak i stadiów rozwojowych.
Kosarze to pajęczaki o kulistym ciele i długich, łamliwych nogach. Żyją na powierzchni gleby, spotykane częściej w lasach niż w innych siedliskach. Są drapieżnikami, a ich pokarmem są zwierzęta glebowe.
Roztocze to pajęczaki , najliczniejsze po pająkach. Występują w bardzo różnych środowiskach, jako pasożyty roślin, zwierząt i ludzi. Roztocza glebowe to około połowy poznanych tych gatunków. W glebach leśnych są 4-krotnie bardziej liczne jak w glebach uprawianych. Większość roztoczy żyje w wierzchniej warstwie gleby. Pokarmem tych drapieżników są jaja, larwy, poczwarki owadów, a także nicienie, wydaliny, a także mikroorganizmy i próchnica glebowa, szczątki organiczne i pełnią ważną rolę w krążeniu materii organicznej, zwłaszcza w lasach. Znanymi roztoczami w grupie pajęczaków są kleszcze. Kleszcze są pasożytami zewnętrznymi głównie kręgowców. Długość ciała wynosi od jednego do kilku milimetrów (po nassaniu kilkakrotnie większa), ryjkowaty narząd gębowy przystosowany do ssania krwi i płynów tkankowych, zbrojny w liczne ząbki pomocne w utrzymywaniu się w skórze żywiciela. W Polsce licznie występuje kleszcz pospolity (kleszcz pastwiskowy) i jest on wektorem dla wielu chorób; m.in. boreliozy.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Górny M. 1975. Zooekologia gleb leśnych. PWRiL.

Publikacje powiązane tematycznie

Gleboznawstwo. 2006. Praca zbiorowa pod red. S. Zawadzkiego. PWRiL. Warszawa. wyd. IV.
Uggla H., Uggla Z. 1979. Gleboznawstwo leśne. PWRiL. Warszawa.
Górny M. 1975. Zooekologia gleb leśnych. PWRiL.
Górny M., Grum L. 1981. Metody stosowane w zoologii gleby. PWN.
Paul E.A., Clark F.E. 2000. Mikrobiologia i biochemia gleb, Wydawnictwo UMCS, Lublin.