pąk

(botanika leśna, anatomia i morfologia roślin),zawiązek pędu zawierający merystem wierzchołkowy oraz zawiązki liści, pędów bocznych lub (i) kwiatów. Kształt pąków może być kulisty, stożkowaty, jajowaty lub wrzecionowaty. Pąki okryte są zawiązkami liści, które u większości drzew i krzewów przekształcone są w łuski. Liczba, kształt i barwa łusek mogą być charakterystyczne dla gatunku, np. jedna łuska pąków wierzb, łuski długokończyste i na brzegach owłosione u buka, łuski dwubarwne u brekinii i wiązu szypułkowego albo jednolicie czarne u jesionu wyniosłego. Pąki bez łusek (nazywane nagimi), np. u skrzydłorzecha, okryte są tylko specyficznymi zawiązkami liści, które często opadają w czasie rozwoju pędu. Nie okryte łuskami pąki kwiatostanów męskich występują u brzóz, a męskich i żeńskich – u większości olsz. Wyróżniamy pąki liściowe, kwiatowe i mieszane. Niektóre drzewa mają pąki ukryte w bliznach liściowych (np. robinia, iglicznia), albo w nasadach ogonków liściowych (np. platan). Pąki osadzone bezpośrednio na pędzie to pąki siedzące (u większości gatunków), natomiast wyniesione ponad jego powierzchnię – pąki na trzoneczkach (np. u olsz). Pąki wierzchołkowe występują u gatunków o monopodialnym rozgałęzieniu pędów i zwykle są większe od bocznych. Pąki boczne osadzone są najczęściej nad blizną liściową, pojedynczo, rzadziej po kilka (tzw. pąki skupione). Pąki nadległe osadzone są jeden nad drugim (np. u suchodrzewów), a pąki obokległe – obok siebie (np. u śnieguliczki). Pąki śpiące (spoczynkowe) nie przejawiają normalnej aktywności sezonowej i mają charakter pąków rezerwowych zdolnych do rozwoju przez wiele okresów wegetacyjnych. Rozwijają się zwykle w sytuacjach krytycznych dla roślin, np. po uszkodzeniach mrozowych, owadzich lub sprowokowanych przez człowieka przez cięcie pędów celem formowania żywopłotów lub odmładzania drzew i krzewów.