tolerancja ekologiczna

(Ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), [łac. tolero = znoszę, wytrzymuję, gr. oíkos = dom, domostwo + lógos = nauka], zdolność przystosowania się organizmu do zmian natężenia danego czynnika ekologicznego. T.e. organizmu ma swój zakres (zakres tolerancji) wyznaczony punktami krytycznymi, których przekroczenie powoduje śmierć organizmu. Istnieją organizmy o szerokiej i wąskiej t.e. Szeroka charakterystyczna jest dla organizmów wszędobylskich, spotykanych w różnych środowiskach i biocenozach. Natomiast wąską t.e. mają organizmy o małych zasięgach, charakterystyczne tylko dla niektórych środowisk. zakres tolerancji to granice wyznaczające warunki, w których dany gatunek może istnieć. Określa przedział wartości danego czynnika (siłę jego oddziaływania), w którego obrębie organizm bytuje i utrzymuje swoje funkcje życiowe. Występują 2 punkty krytyczne, stanowiące wartość progową przeżycia organizmu: minimum (dolny punkt krytyczny) i maksimum (górny punkt krytyczny). W pobliżu punktów krytycznych mieszczą się strefy pessymalne (pessimum), w których aktywność organizmu jest silnie ograniczona. W miarę oddalania się od strefy pessymalnej w stronę pejus następuje pozytywny wzrost reakcji ekologicznej. Wartości, w których organizm ma najlepsze warunki wzrostu i rozwoju, to optimum życiowe. Z.t. wyznacza niszę podstawową gatunku. Zależy m.in od stadium życiowego osobników danego gatunku (młode osobniki są często bardziej wrażliwe na określone czynniki), przystosowań fizjologicznych osobników (aklimatyzacji), zależności jednego czynnika środowiska od innych. Znajomość poszczególnych gatunków ma istotne znaczenie przy ocenie stanu czystości środowiska, w gospodarce łowieckiej, biologicznym zwalczaniu szkodników oraz w rolnictwie.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Łabno G. (2006): Ekologia. Słownik encyklopedyczny. Wydawnictwo Europa, Wrocław.

Publikacje powiązane tematycznie

Krebs Ch. J. (2011): Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.;
Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. (2005): Ekologia. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.;
Odum E. P. (1982): Podstawy ekologii. PWRiL, Warszawa.;
Weiner J. (2003): Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik Ekologii Ogólnej. PWN, Warszawa.