(zoologia leśna, płazy), (łac. Ichtyosaura (Mesotriton) alpestris) gatunek z rodziny salamandrowatych (Salamandridae). Średniej wielkości traszka: samce 5-10 cm, samice 6-11 cm. Ciało krępe, masywne. Kończyny krótkie. Ogon wyraźnie bocznie spłaszczony, ostro zakończony, długości ciała. Na lądzie skóra sucha, aksamitna, matowa. Poza okresem rozrodczym grzbiet i boki ciała ciemne - czarne, ciemnobrązowe lub ciemnooliwkowe, czasem w niebieskawe rozległe plamy. Spód ciała jednolicie pomarańczowy, bez plam. Szata godowa samców: grzbiet i boki ciała jasnoniebieskie, na grzbiecie żółto-czarny fałd skórny, na bokach ciała intensywnie błękitna wstęga z ciemnymi kropkami. Samice w okresie godowym też niebieskie na grzbiecie, ale brak nakrapianej wstęgi na bokach ciała. W Polsce występuje w Karpatach i Sudetach, na pogórzu i w Górach Świętokrzyskich, sporadycznie na niżu. Zasiedla lasy liściaste i mieszane z gęstą warstwą runa. Preferuje miejsca blisko wody. Aktywna nocą. W pokarmie: pająki, dżdżownice, drobne owady, małe ślimaki bezskorupowe, skorupiaki wodne. Zimuje na lądzie. Gody w wodzie. Składanie jaj (100-150 sztuk) od kwietnia do lipca, pojedynczo, na liściach roślin wodnych. Rozwój jaj 1-3 tygodni, rozwój larw 3-4 miesiące, w górach dłuzej. Larwy drapieżne. Przeobrażenie larw od sierpnia do października. Zagrożenia: utrata i przekształcenia siedlisk. Objęta ochroną częściową. Wymieniona w III załączniku Konwencji Berneńskiej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski.
Klimaszewski K. 2013. Płazy i gady. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2014 r. poz. 1348
Konwencja Berneńska - Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, sporządzona w Bernie dnia 19 września 1979 r. Dz. U. 1996 nr 58 poz. 263
Czerwona księga gatunków zagrożonych (The IUCN Red List of Threatened Species)
Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań.
Juszczyk W. 1974. Płazy i gady krajowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Blab J. i Vogel H. 1999. Płazy i gady Europy Środkowej. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Głowaciński Z. i Rafiński J. (red.) 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Warszawa-Kraków.
Aulak W. i Rowiński P. 2010. Tablice biologiczne kręgowców. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Gierliński G., Grabowska J., Grabowski M., Jaskuła R. 2014. Ilustrowana encyklopedia płazów i gadów Polski. Dom Wydawniczy PWN Sp. z o.o., Warszawa.