Właściwości lecznicze owoców dziko rosnących

Owoce wielu dziko rosnących gatunków pełnią rolę surowców zielarskich (leczniczych). Były one  wykorzystywane do tych celów już w starożytności. Do połowy XIX w. leki wytwarzano głównie z surowców naturalnych. Z biegiem czasu, w miarę postępu w dziedzinie chemii, zostały one w dużej mierze zastąpione lekami syntetycznymi. Właściwości lecznicze owoców wynikają z obecności w ich składzie chemicznym ciał czynnych. Na zawartość ciał czynnych w owocach wpływa termin ich zbioru, w tym faza rozwojowa rośliny. W owocach, podobnie jak w nasionach, najwięcej ciał czynnych występuje w fazie ich pełnej dojrzałości.  Ze względu na to, że niektóre gatunki lecznicze są objęte ochroną, przy zbiorze ze stanu dzikiego należy przestrzegać zapisów Ustawy o ochronie przyrody. W ziołolecznictwie owoce stosuje się w celu: pobudzania apetytu, regulowania trawienia, obniżania poziomu cukru we krwi; wykorzystuje się ich działanie napotne, moczopędne, odkażające drogi oddechowe i inne, specyficzne, zależne od gatunku. Zawarte w owocach witaminy: A (beta-karoten), C i E zalicza się do antyoksydantów o działaniu neutralizującym wpływ wolnych rodników na organizm, co zmniejsza podatność na choroby nowotworowe i wiele innych schorzeń. Do najbogatszych źródeł prowitaminy A i witaminy C należą owoce dzikiej róży, rokitnika zwyczajnego, czarnej porzeczki i jarzębu pospolitego; bogate w witaminę E są orzechy laskowe. Niektóre gatunki owoców, np. maliny, poziomki i orzechy mogą u osób wrażliwych powodować alergie. Roślinne surowce lecznicze, w tym owoce, najczęściej w celu ich utrwalenia poddaje się suszeniu. Przeznaczone do wykorzystania w postaci suszu owoce mięsiste (soczyste) powinny być pozyskiwane w fazie nie w pełni dojrzałej, natomiast przeznaczone na soki - w postaci dojrzałej lub nawet bliskie przejrzewania. Optymalna temperatura suszenia  surowców zielarskich z dużą zawartością witamin oraz owoców  jagodowych nie powinna być wysoka, w granicach 40 - 60 stopni.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Autor: Prof. Anna Barszcz

Barszcz A. 2018. Surowce leśne. Materiały do wykładów. Wersja elektroniczna. ZULiD, UR, Kraków. Pajor W., J. 1992. Pierwszy polski słownik ziołolecznictwa. Wyd. Spar, Warszawa.

Publikacje powiązane tematycznie

Antkowiak L. 1998. Rośliny lecznicze. Wyd AR w Poznaniu, Poznań. Grochowski W., Grochowski A. 1994. Leśne grzyby, owoce i zioła. Zbiór i wykorzystanie. PWRiL, Warszawa. Pałasz M., Petzke E. 2018. Atlas witamin. Naturalne źródło zdrowia. Wyd. SBM, Warszawa. Senderski M. E. 2017. Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie. Wyd. M. E. Senderski, Podkowa Leśna.