zarząd z ustawy o lasach jako podstawowa forma władania przez Lasy Państwowe mieniem Skarbu Państwa

(prawo ochrony środowiska i polityka leśna), podstawowa forma nieodpłatnego władania (dzierżenia) przez Lasy Państwowe mieniem (składnikami majątkowymi oraz prawami majątkowymi) Skarbu Państwa, w tym przede wszystkim lasami Skarbu Państwa.W uzupełnieniu powyższego należy podnieść, że z mocy unormowań ustawy o lasach, władztwo Lasów Państwowych nad mieniem Skarbu Państwa, w tym przede wszystkim nad lasami Skarbu Państwa, przybrało formę zarządu. Z punktu widzenia uregulowań kodeksu cywilnego - sprawowanie przez Lasy Państwowe zarządu mieniem Skarbu Państwa wykazuje największe podobieństwo do dzierżenia, t. j. władania składnikami majątkowymi za kogo innego (tutaj za Skarb Państwa).O zarządzie (jako trwałym zarządzie) jako o podstawowej formie władania nieruchomościami Skarbu Państwa oraz nieruchomościami samorządu terytorialnego jest również mowa w ustawie o gospodarce nieruchomościami.W ustawie o gospodarce nieruchomościami zastrzeżono, że w zakresie gospodarowania nieruchomościami nie narusza ona m. in. unormowań ustawy o lasach.Zarząd sprawowany przez Lasy Państwowe (w tym przez jednostki organizacyjne Lasów Państwowych) na podstawie ustawy o lasach nie ma charakteru zarządu trwałego w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami.W szczególności w odniesieniu do władania przez Lasy Państwowe nieruchomościami Skarbu Państwa na zasadach zarządu, o którym mowa w ustawie o lasach, nie może mieć zastosowania regulacja, zawarta w ustawie o gospodarce nieruchomościami, w myśl której zarząd nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, sprawowany w dniu wejścia w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami przez państwowe jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, przekształcił się z tym dniem w trwały zarząd tych nieruchomości.Za taką tezą przemawiają następujące okoliczności prawne :a) utarta praktyka stosowania ustawy o gospodarce nieruchomościami,b) zasadnicze różnice między sprawującym trwały zarząd a kierownikami jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych z punktu widzenia przypadających im uprawnień majątkowych i niemajątkowych,c) niewzruszalność zarządu, wynikającego z ustawy o lasach, w przeciwieństwie do trwałego zarządu, charakteryzującego się możliwością znoszenia,d) wyraźnie różnice kompetencyjne, związane ze sprawowaniem zarządu trwałego oraz zarządu, określonego w ustawie o lasachAd. a)W ustawie o gospodarce nieruchomościami określono, że w razie nabycia trwałego zarządu z mocy prawa, opłaty roczne ustala właściwy organ w drodze decyzji.Jak powszechnie wiadomo po wejściu w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami – żadne decyzje ustalające odpłatność za władanie przez Lasy Państwowe lasami Skarbu Państwa nie zostały wydane. Zarząd, sprawowany przez Lasy Państwowe, nieruchomościami Skarbu Państwa ma charakter zarządu nieodpłatnego.Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami ustanowienie trwałego zarządu wymaga: - wniosku zainteresowanej jednostki organizacyjnej bez osobowości prawnej, kierowanego do właściwego starosty,- wydania przez starostę decyzji, wyznaczającej odpłatność za władanie nieruchomością Skarbu Państwa w formie trwałego zarządu,- oddania nieruchomości we władanie na podstawie protokołu zdawczo - odbiorczegoJednostki organizacyjne Lasów Państwowych wchodzą w zarząd nieruchomości w innym trybie, nie stosując powyższej procedury, chyba że w wyjątkowych przypadkach w stosunku do konkretnych nieruchomości, nie będących lasami, nabywają istotnie trwały zarządAd. b)Ustawa o gospodarce nieruchomościami określiła, że jednostka organizacyjna, władająca nieruchomością w formie trwałego zarządu, ma uprawnienie do: - korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu działania jednostki organizacyjnej (prawo do zwykłego korzystania z nieruchomości), przy czym w stosunku do nieruchomości Skarbu Państwa, pozostających w trwałym zarządzie, wojewodowie mogą ustalać szczegółowe warunki korzystania z tych nieruchomości,- zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub modernizacji obiektów budowlanych, zgodnie z prawem budowlanym, za zgodą organu nadzorującego, - oddawania, za zgodą organu nadzorującego, nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo jej użyczanie w drodze umowy zawartej na okres nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd ( z obowiązkiem zawiadamiania właściwego    organu /tj. starosty/ , gdy umowa najmu lub dzierżawy jest zawierana na czas nie dłuższy niż trzy lata, lub za zgodą właściwego organu, gdy umowa obciążenia nieruchomości najmem lub dzierżawą przekracza okres trzyletni), - nabywania nieruchomości na własność Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem, że z datą nabycia nieruchomości jednostki te uzyskują do nabytych nieruchomości trwały zarząd, - nabywania prawa użytkowania wieczystego nieruchomościami Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem, że z chwilą nabycia  tego prawa prawo to wygasa, a jednostki organizacyjne uzyskują prawo sprawowania trwałego zarządu w stosunku do tej nieruchomości, - wypowiadania umowy najmu, dzierżawy lub użyczenia nieruchomości lub jej części za zgodą organu nadzorującego z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.Z prawa leśnego nie wynika, aby wojewodowie mieli uprawnienia do ustalania szczegółowych warunków korzystania przez jednostki organizacyjne Lasów Państwowych z nieruchomości, pozostających w ich władaniu z mocy ustawy.Organy nadzorujące Lasy Państwowe nie mają w prawie leśnym tak istotnych, jak to unormowano w odniesieniu do trwałego zarządu, uprawnień do reglamentowania decyzji jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych, dotyczących podejmowania przez te jednostki działalności inwestycyjnej (budowlano-montażowej) lub oddawania nieruchomości w posiadane zależne.Jednostki organizacyjne LP z mocy ustawy o lasach mają prawo nie tylko do ograniczonego zbywania poprzez oddawanie w posiadanie zależne, ale również mogą te nieruchomości sprzedawać, zbywać w drodze zamiany, przekazywać na warunkach nieodpłatnych, wnosić niektóre z nich w charakterze aportu do spółek prawa handlowego.Ad. c)W ustawie o gospodarce nieruchomościami określono, że trwały zarząd wygasa z upływem czasu, na który został ustanowiony, a ponadto może być wygaszony w drodze decyzji właściwego organu w następujących przypadkach :- niezgodnego z decyzją zagospodarowanie nieruchomości, - niedopełnienie obowiązku zawiadomienia właściwego organu lub uzyskania od właściwego organu zgody na oddanie nieruchomości najmem, dzierżawą lub na użyczenie nieruchomości, - wystąpienia konfliktu między sposobem wykorzystywania nieruchomości a miejscowy ogólnym planem zagospodarowania przestrzennego, - sposobu wykorzystywania nieruchomości zagrażającego stanowi środowiska naturalnego,- zmiany przeznaczenia nieruchomości w planie miejscowym w przypadku, gdy w ślad za tą zmianą jednostka posiadająca tę nieruchomość w trwałym zarządzie nie jest w stanie swoją działalność zmienić w sposób, zgodny z nowym przeznaczeniem nieruchomości w miejscowym  ogólnym planie zagospodarowania przestrzennego, - gdy nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji o ustanowienie trwałego zarządu,Ponadto w ustawie o gospodarce nieruchomościami określono, że :- wygaśniecie trwałego zarządu z mocy prawa oznacza wypowiedzenie umów najmu, dzierżawy lub użyczenia – z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, - jednostka organizacyjna, za zgodą organu nadzorującego, może zgłosić do właściwego organu wniosek o wydanie decyzji o wygaszeniu trwałego zarządu; właściwy organ ma 18 miesięcy na podjecie decyzji o wygaszeniu trwałego zarządu, z zastrzeżeniem, że właściwy organ podejmuje decyzję o wygaszeniu trwałego zarządu, jeśli ma możliwość zagospodarowania nieruchomości, - na wniosek jednostek organizacyjnych, uzgodniony z ich organami nadzorującymi, właściwy organ może podjąć decyzję, orzekającą o przekazaniu trwałego zarządu między jednostkami organizacyjnymi (z zachowaniem warunku sporządzenia protokołu zdawczo-odbiorczego), - likwidacja jednostki organizacyjnej wygasza trwały zarząd, chyba że w miejsce likwidowanej jednostki organizacyjnej pojawia się jednostka organizacyjna, będąca następcą prawnym likwidowanej jednostki organizacyjnej, - do trwałego zarządu w sprawach nie uregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego o użytkowaniu.Do spraw zarządu, sprawowanego przez Lasy Państwowe, nie uregulowanych w ustawie o gospodarce nieruchomościami, nie stosuje się przepisów kodeksu cywilnego o użytkowaniu, lecz przepisy ustawy o lasach.Ponieważ w ustawie o gospodarce nieruchomościami – sprawa zarządu, sprawowanego przez Lasy Państwowe z mocy ustawy o lasach, w ogóle nie została podjęta, więc w sprawach zasad i sposobu wykonywania tego zarządu odpowiednie jest w zasadzie prawo leśne.Likwidacja jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych w żadnym przypadku nie powoduje wygaśnięcia zarządu nieruchomościami, sprawowanego przez Lasy Państwowe. Ponadto w ustawie o lasach istotnie ograniczono możliwość przenoszenia zarządu. Przypadki przenoszenia zarządu nie następują generalnie w trybie decyzji administracyjnej. Kierownicy jednostek organizacyjnych co do zasady nie mają w prawie leśnym prawa do występowania  z wnioskiem do starostów o wygaszeniu zarządu. Zanik zarządu następuje przede wszystkim w trybie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz w innych przypadkach, wskazanych w ustawie o lasach , i następuje w innym trybie niż wygaszanie trwałego zarządu, określone w ustawie o gospodarce nieruchomościami.Ad d)Zarządzanie nieruchomościami, w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami, polega na podejmowaniu wszelkich decyzji i dokonywaniu wszelkich czynności zmierzających do utrzymania nieruchomości w stanie nie pogorszonym, zgodnie z jej przeznaczeniem, jak również do uzasadnionego inwestowania w tę nieruchomość.Nieruchomości stanowiące zasoby nieruchomości Skarbu Państwa, t.j. nie oddane jeszcze w trwały zarząd czy w użytkowanie, mogą  być zarządzane wyłącznie przez zarządców licencjonowanych albo przez przedsiębiorców zatrudniających takich zarządców.Z mocy ustawy o lasach – Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, regionalne dyrekcje Lasów Państwowych oraz nadleśnictwa są uprawnieni do prowadzenie działalności administracyjnej, w tym to zarządzania mieniem Skarbu Państwa.Pracownicy służby leśnej oraz pozostali pracownicy na stanowiskach nierobotniczych są właściwi z mocy prawa leśnego do wykonywania działalności administracyjnej, a więc również do zarządzania mieniem, oddanym Lasom Państwowym w zarząd.Pracownicy ci nie są licencjonowanymi zarządcami w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami.Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami - w decyzji o oddanie nieruchomości gruntowej w trwały zarząd ustala się sposób i termin jej zagospodarowania, w tym termin zabudowy z uwzględnieniem terminu rozpoczęcia lub termin zakończenia zabudowy. Za rozpoczęcie budowy uznaje się wybudowanie fundamentów, za zakończenie budowy – uznaje się stan surowy.Ten, komu nieruchomość gruntową oddano w trwały zarząd ma prawo do składania wniosków w sprawie o przedłużenie terminu zagospodarowania nieruchomości z przyczyn niezależnych od użytkownika.Właściwy organ może wyznaczyć terminy dodatkowe zagospodarowania nieruchomości .Z ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że powinno to następować w drodze decyzji właściwego organu.W razie niedotrzymania terminu pierwotnego lub wtórnego - użytkownik może być obowiązany do wnoszenia dodatkowych opłat rocznych. Dodatkowe opłaty roczne stanowią 10% wartości nieruchomości gruntowej według stanu na dzień ustalenia opłaty za pierwszy rok zarządu trwałego. Za każdy następny rok niedotrzymania warunków zagospodarowania nieruchomości – dodatkowa opłata roczna podlega podwyższeniu o 10%.stan faktyczny.Obowiązek zagospodarowania terenu oddawanego w trwały zarząd zgodnie z decyzją starosty – to dodatkowy argument, dla którego zarządu sprawowanego przez Lasy Państwowe w żadnym razie nie można uznać za zarząd trwały w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami. Sposób zagospodarowania nieruchomości gruntowej (np. lasu) nie może być przedmiotem decyzji starosty, nawet wówczas gdyby ta decyzja miałaby być czysto formalna (np. poprzez zapis „ zagospodarowanie lasu zgodnie z planem urządzenia lasu „). Ustawa o lasach jednoznacznie rozstrzygnęła, ze w nadleśnictwie nadleśniczy samodzielnie prowadzi gospodarkę leśną, w tym w ramach zagospodarowania lasu na podstawie planu urządzenia lasu, a nie na podstawie decyzji starosty.