Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej

zębiełek karliczek (Crocidura suaveolens)

gatunek ssaka w rodzinie ryjówkowatych (Soricidae) z rzędu ryjówkokształtnych (Soricomorpha). Pyszczek silnie wyciągnięty w ryjek. Ryjek przed oczami wyraźnie rozszerzony, ostro zwęża się ku końcowi. Okrywa włosowa gęsta, krótka. Grzbiet jednolicie brązowoszary lub ciemnobrązowy. Spód ciemnoszary z żółtobrunatnym nalotem, słabo oddzielony od grzbietu. Włosy na stopach białawe. Uszy długie. Ogon stanowi > 50 % długości ciała. Na ogonie spośród krótkich równomiernie rozłożonych włosów pojedyncze bardzo długie włosy wyraźnie odstające w różnych kierunkach. Długość ciała 5-7 cm, masa 4 g. Długość czaszki < 17 mm. Czaszka masywna, bez łuków jarzmowych. Zębów 28, wzór zębowy 3113/2013. Korony zębów białe. Drapieżny. W pokarmie drobne bezkręgowce, głównie owady, też nagie ślimaki. Tempo metabolizmu umiarkowane, niższe niż u ryjówek i rzęsorków. Zapotrzebowanie pokarmowe wysokie, równe 100 % masy ciała. W niekorzystnych warunkach zapada w torpor. Gatunek prawdopodobnie terytorialny (terytorializm par). Samiec i samica wspólnie opiekują się potomstwem. Zamieszkuje pola, sady, ogrody, zwykle w pobliżu siedzib ludzkich, jesienią i zimą wchodzi do zabudowań. Sucholubny. Występuję w Polsce południowej i południowo-zachodniej. W Polsce północno-wschodnia granica występowania w Europie. Gniazdo w trawie lub w opuszczonych norach gryzoni. Sezon rozrodczy od wiosny (V) do jesieni (X). Ciąża 26-31 dni, liczba miotów w roku 2, liczba młodych w miocie 3-5. Młode rodzą się nagie i ślepe. Matka prowadzi młode w tzw. karawanie. Aktywny cały rok i całą dobę (w 80 % w nocy) w krótkich cyklach aktywności i odpoczynku. Zimą przebywają w grupach, po kilka-kilkanaście osobników we wspólnym gnieździe. Długość życia 18 miesięcy, w niewoli 3,5 roku. Wrogowie naturalni: ptaki i ssaki drapieżne. Zagrożenie: chemizacja rolnictwa. Objęty ochroną gatunkową częściową.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Palomo L., Kryštufek B., Amori G., Hutterer R. 2016. Crocidura suaveolens. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T29656A22296429. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T29656A22296429.en

Pucek Z. 1984. Rząd: Owadożerne - Insectivora. W: Z. Pucek (red.), Klucz do oznaczania ssaków Polski: 48-85. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183

Publikacje powiązane tematycznie

Atlas ssaków Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ssaki/gatunki

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Churchfield S. Natural history of shrews. Comstock Publishing / Cornell University Press, New York.

Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015. Polskie nazewnictwo ssaków świata. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Mitchell-Jones A. J., Amori G., Bogdanowicz W., Kryštufek B., Reijnders P. J. H., Spitzenberger E., Stubbe M., Thissen J. B., Vohralik V., Zima J. (eds.) 1999. Atlas of European mammals. Academic Press, London.

Palomo L., Kryštufek B., Amori G., Hutterer R. 2016. Crocidura suaveolens. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T29656A22296429. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T29656A22296429.en

Pucek Z. 1984. Rząd: Owadożerne - Insectivora. W: Z. Pucek (red.), Klucz do oznaczania ssaków Polski: 48-85. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183

Rychlik L. 1996. Systemy socjalne ryjówkowatych. Kosmos 45(2-3): 561-582.

Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/

Wójcik J. M., Wolsan M. (eds.) 1998. Evolution of shrews. Mammal Research Institute Polish Academy of Sciences, Białowieża.

Autor: Elżbieta Jancewicz

Zdjęcia

Rysunki

Tabele

Mapy

Filmy

Pliki

Indeks alfabetyczny:

POPRZEDNI NASTĘPNY

Indeks tematyczny:

POPRZEDNI NASTĘPNY

Hasło dodane 2020-12-31 przez Administratora Encyklopedii Leśnej
Hasło ostatnio zmienione 2020-12-31 przez Administratora Encyklopedii Leśnej


Zgłoś uwagę do hasła

Maksymalny rozmiar: 5MB
Kontakt

Szybki kontakt