żołędnica europejska (Eliomys quercinus)

gatunek gryzonia z rodziny pilchowatych (Gliridae). Najmniej liczna i najrzadsza ze wszystkich gatunków popielicowatych. Tryb życia nadrzewny. Długość ciała 10-16 cm, masa ciała 65-80 g. Uszy dość długie, dłuższe niż u innych popielicowatych, wyraźnie wystają z futerka. Oczy bardzo duże. Ogon nieco krótszy od ciała, puszysty, zakończony białą kitą. Ubarwienie grzbietu popielato-brązowe z rudawym odcieniem. Spód ciała żółto-białawy, wyraźnie odgraniczony od barwy grzbietu. Po bokach głowy ciemna plama – jak u koszatki, ale w przeciwieństwie do koszatki sięgająca za ucho i przechodząca na szyję. Długość czaszki 3-3,5 cm. Zębów 20, wzór zębowy 1013, zęby ukorzenione. Powierzchnia koron zbudowana z poprzecznych wałków szkliwa. Wszystkożerna. W pokarmie w dużym stopniu owady i inne bezkręgowce oraz ptasie lęgi i małe ssaki, również owoce, nasiona drzew, pączki. Aktywność nocna. Aktywność roczna z przerwą na sen zimowy (X-IV). Hibernuje w norach, pod korzeniami drzew lub w zabudowaniach. Gatunek leśny. Preferuje bory iglaste i mieszane, unika typowych lasów liściastych. Gniazda w dziuplach, skrzynkach dla ptaków, zabudowaniach. W komunikacji z innymi osobnikami istotna jest wokalizacja (m. in. gwizdanie). Ruja w IV-V. Ciąża 21-28 dni, miot jeden w roku (urodzenia w V-VI), liczba młodych w miocie 4-6 (1-9). Młode rodzą się nagie i ślepe. Dojrzałość płciowa po przezimowaniu. Długość życia 3-5 lat. Naturalni wrogowie: sowy i ptaki drapieżne. Zagęszczenia niższe niż u innych gatunków gryzoni. Na świecie spadkowy trend liczebności. Według IUCN gatunek bliski zagrożenia. W Polsce objęta ochroną gatunkową ścisłą. Wymaga ochrony czynnej oraz ochrony strefowej miejsc przebywania i rozrodu (min. 25 ha starodrzewów wokół stwierdzonego stanowiska, mniej - jeśli brak starodrzewu). W polskiej czerwonej księdze zwierząt jako gatunek krytycznie zagrożony (CR).

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Bertolino S., Amori G., Henttonen H., Zagorodnyuk I., Zima J., Juškaitis R., Meinig H., Kryštufek B. 2008. Eliomys quercinus. The IUCN Red List of Threatened Species 2008: e.T7618A12835766. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T7618A12835766.en

Kowalski K., Pucek Z. 1984. Rodzina: Popielicowate (pilchowate) - Gliridae. W: Z. Pucek (red.), Klucz do oznaczania ssaków Polski: 224-237. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. PWRiL, Warszawa.

Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183

Publikacje powiązane tematycznie

Atlas ssaków Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ssaki/gatunki

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I, Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015. Polskie nazewnictwo ssaków świata. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. PWRiL, Warszawa.

Kowalski K., Pucek Z. 1984. Rodzina: Popielicowate (pilchowate) - Gliridae. W: Z. Pucek (red.), Klucz do oznaczania ssaków Polski: 224-237. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Mitchell-Jones A. J., Amori G., Bogdanowicz W., Kryštufek B., Reijnders P. J. H., Spitzenberger E., Stubbe M., Thissen J. B., Vohralik V., Zima J. (eds.) 1999. Atlas of European mammals. Academic Press, London.

żołędnica europejska (Eliomys quercinus)

Zdjęcia

Rysunki

Tabele

Mapy

Filmy

Pliki

Indeks alfabetyczny:

Indeks tematyczny:

Zgłoś uwagę do hasła

Szybki kontakt